(vovworld) - ໃນທ່າມກາງຄຸ້ມຖະໜົນທີ່ຄຶກໂຄມໜາແໜ້ນ, ດ້ວຍບັນດາຕຶກອາຄານຫຼາຍຊັ້ນທີ່ຕັ້ງຢູ່ຕິດກັນນັ້ນ, ມີຫຼາຍແຫ່ງຍັງມີຄວາມສະຫງົບງຽບຄື: ສາລາບ້ານ, ວັດວາອາຮາມ, ຕົ້ນໄຮ, ນ້ຳສ້າງທີ່ເກົ່າແກ່. ທັງໝົດເຫຼົ່ານັ້ນແມ່ນຮ່ອງຮອຍຂອງໝູ່ບ້ານບູຮານຢູ່ແຄມເມືອງຫຼວງທັງລອງ ໃນເມື່ອກ່ອນ. ນັ້ນແມ່ນໝູ່ບ້ານບູຮານຮ່ວາງມາຍ, ປະຈຸບັນແມ່ນຕາແສງຮ່ວາງວັນທຸ, ເມືອງຮ່ວາງມາຍ, ນະຄອນຮ່າໂນ້ຍ. ເຊີນທ່ານໄປຢ້ຽມຢາມເຂດດິນບູຮານນີ້ຜ່ານບົດຂຽນຂອງ To Tuan ນັກຂ່າວວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຫວຽດນາມ.
ໝູ່ບ້ານບູຮານຮ່ວາງມາຍ
(ພາບ: google.com.vn)
ຕາມພົງສາວະດານແລ້ວ, ຮ່ວາງມາຍ ຕັ້ງຢູ່ເຂດດິນທີ່ເກົ່າແກ່ເຊິ່ງປະກົດມີນັບແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ. ກ່ອນນີ້ປະມານ 4000 – 3000 ປີໄດ້ມີຄົນມາດຳລົງຊີວິດໃນເຂດດິນດັ່ງກ່າວ. ໃນຊຸມປີ 60 ຂອງສະຕະວັດກ່ອນ, ບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດເດີມໄດ້ຊອກເຫັນວັດຖຸພັນອັນລ້ຳຄ່າຫຼາຍສິນ, ໃນນັ້ນມີເຄື່ອງມືດ້ວຍຫີນ. ກ່ອນນີ້, ຮ່ວາງມາຍແມ່ນເຂດດິນທີ່ກວ້າງໃຫຍ່, ດ້ວຍບັນດາບ້ານ ແລະ ທົ່ງນາ. ເມື່ອເມືອງຫຼວງທັງລອງ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂື້ນ, ເຂດດິນແຫ່ງນີ້ຈຶ່ງກາຍເປັນສະຖານທີ່ປ້ອງກັນເມືອງຫຼວງ. ໃນເບື້ອງຕົ້ນເຂດດິນນີ້ມີຊື່ວ່າ ໂກມາຍ, ປະຊາຊົນເຄີຍເອີ້ນວ່າ ແກເມີ, ເພາະວ່າປະຊາຊົນຢູ່ເຂດນີ້ດຳລົງຊີວິດດ້ວຍອາຊີບປູກຕົ້ນເໝີຍ. ເມື່ອລະດູໜາວວຽນມາ, ດອກເໝີຍບານອອກໃນທົ່ວເຂດປຽບເໝືອນປ່າດອກເໝີຍ, ເຊິ່ງລວມມີດອກເໝີຍສີເຫຼືອງ ເອີ້ນວ່າ (ຮ່ວາງມາຍ), ສີຂາວເອີ້ນວ່າ (ແບກມາຍ) ແລະ ສີບົວເອີ້ນວ່າ (ຮົ່ງມາຍ). ມາຮອດປະຈຸບັນເຂົາເຈົ້າໄດ້ເອົາຊື່ດອກໄມ້ເຫຼົ່ານັ້ນມາຕັ້ງຊື່ໃຫ້ຖະໜົນ ແລະ ໝູ່ບ້ານ. ໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ ມີປູຊະນີຍະສະຖານຫຼາຍແຫ່ງ ທີ່ມີຄຸນຄ່າດ້ານສະຖາປັດຕະຍະກຳ ແລະ ປະຫວັດສາດ. ໃນນັ້ນເດັ່ນກວ່າໝູ່ແມ່ນວັດງາມີ, ເຊິ່ງແມ່ນກິດຈະກຳພຸດທະສາສະໜາທີ່ຕິດພັນກັບປະຫວັດແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງ ແລະ ພັດທະນາຂອງທັງລອງ - ຮ່າໂນ້ຍ. ຕາມພົງສາວະດານແລ້ວ, ວັດງາມີ ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຂຶ້ນຢູ່ໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ, ພາຍຫຼັງທີ່ເຈົ້າຊີວິດ Ly Cong Uan ຍ້າຍເມືອງຫຼວງຈາກຮວາລື ມາຕັ້ງຢູ່ທັງລອງ. ເປັນອັນວ່າວັດງາ ໄດ້ມີມາກ່ອນນີ້ນັບພັນປີ
ສາລາບ້ານຮ່ວາງມາຍ
(ພາບ: google.com.vn)
ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ວັດງາ ໄດ້ຮັບການບຸລະນະສ້ອມແປງຢ່າງສວຍງາມ, ພິເສດ, ຫວ່າງແລ້ວນີ້ຊາວທ້ອງຖີ່ນ ແລະ ແຂກທີ່ມາຈາກທຸກສາລະທິດໄດ້ບໍລິຈາກເງິນນັບຕື້ດົ່ງ ເພື່ອຫຼໍ່ລະຄັງທອງໜັກກວ່າ 1 ໂຕນຄືນໃໝ່ ແລະ ວັນທີ 4 – 10 ປີ 2012 ປະຊາຊົນ ແລະ ສາສະນິກະຊົນໄດ້ຈັດພິທີເປີດນຳໃຊ້ລະຄັງນີ້. ໃນໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ ຍັງມີສາລາບ້ານຮ່ວາງມາຍທີ່ບູຊາພົນໂທ Tran Khat Can ແລະ ນ້ອງຊາຍຂອງເພິ່ນແມ່ນ Tran Hang, ເຊິ່ງປະຊາຊົນຢູ່ທີ່ນີ້ຖືວ່າແມ່ນອໍລະຫັນຂອງໝູ່ບ້ານ, ນັ້ນແມ່ນຜູ້ທີ່ໄດ້ມີຄຸນງາມຄວາມດີໃນການຕີເສິກຕ່າງດ້າວ, ກໍ່ສ້າງບ້ານເມືອງ. ຫ່າງຈາກນັ້ນບໍ່ໄກປານໃດ ແມ່ນສາລາເຕືອງມາຍ, ໃນນັ້ນມີຮູບປັ້ນ Tran Khat Chan ດ້ວຍຫີນ. ຢູ່ໃນໝູ່ບ້ານຍັງມີນ້ຳສ້າງບູຮານຮູບມົນ, ນ້ຳໃສຫຼາຍແຫ່ງອີກ. ອ້າຍ Nguyen Trong Nghia, ຊາວໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
”ກ່ອນນີ້, ໃນໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ ມີນ້ຳສ້າງເກົ່າແກ່ 10 ແຫ່ງ, ແຕ່ປະຈຸບັນຍັງຮັກສານ້ຳສ້າງເກົ່າໄວ້ໄດ້ 3 ແຫ່ງເທົ່ານັ້ນ. ຊາວໝູ່ບ້ານໃນເມື່ອກ່ອນພຽງແຕ່ໃຊ້ນ້ຳສ້າງເທົ່ານັ້ນ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ນ້ຳສ້າງຍັງຄົງໃສເຢັນຢູ່. ນ້ຳສ້າງໃນໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ ງາມຫຼາຍ. ບໍ່ມີນ້ຳສ້າງຢູ່ບ້ານໃດສາມາດປຽບທຽບໄດ້”.
ນ້ຳສ້າງບູຮານໃນບ້ານຮ່ວາງມາຍ
(ພາບ: google.com.vn)
ໃນປະຫວັດສາດ, ຮ່ວາງມາຍ ຍັງມີຊື່ສຽງດ້ວຍບັນດາບ້ານປຸງແຕ່ງອາຫານ ດ້ວຍອາຫານທີ່ມີຊື່ສຽງຫຼາຍເຍື່ອງ. ພິເສດເຫຼົ້າບ້ານເມີ (ຮ່ວາງມາຍ) ແມ່ນແຊບທີ່ສຸດໃນເຂດ. ທ່ານ Nguyen Duy Quy, ຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງສາລາ ບ້ານຮ່ວາງມາຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
”ໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍ ໃນເມື່ອກ່ອນມີ 4 ບ້ານອາຊີບຄື: ບ້ານມາຍດົ້ງ, ຜະລິດສະເພາະເຕົ້າຮູ້. ບ້ານເຕືອງມາຍ ຕົ້ມເຂົ້າໜຽວ, ບ້ານຮ່ວາງມາຍປູກຕົ້ນໝາກເຂືອ, ບ້ານດ່ວາຍ ແລະ ບ້ານດົງ ປູກຜັກກາດ. ປະຈຸບັນ, ເຖິງວ່າຈະໄປແຫ່ງໃດເຂົາເຈົ້າກໍ່ເຕື້ອງເຖິງບັນດາຜະລິດຕະພັນດັ່ງກ່າວຂອງໝູ່ບ້ານຮ່ວາງມາຍຢູ່”
ມາຮອດປະຈຸບັນ, ເຖິງວ່າຮ່ວາງມາຍ ໄດ້ກາຍເປັນຄຸ້ມຖະໜົນທີ່ທັນສະໄໝແລ້ວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຢູ່ຕາມຖະໜົນສາຍຕ່າງໆຍັງຄົງຮັກສາບັນດາຮ່ອງຮອຍຂອງໝູ່ບ້ານບູຮານ. ຕະຫຼາດຮ່ວາງມາຍ ຕັ້ງຢູ່ແຄມທາງເຂົ້າໝູ່ບ້ານຍັງຄົງມີສີສັນຂອງຕະຫຼາດບ້ານນາຢູ່. ຢູ່ຕາມຄຸ້ມຖະໜົນ, ຊີວິດຍາມໃດກໍ່ມີຄວາມອຶກກະທຶກຄຶກຄົມ, ແຕ່ພວກເຮົາສາມາດເຫັນໄດ້ວ່າ ຊາວຮ່ວາງມາຍ ແມ່ນຄົນທີ່ມີຄວາມເປີດອົກເປີດໃຈ ແລະ ຮັກແພງແຂກຄົນທີ່ສຸດ. ປະຈຸບັນ, ຮ່ວາງມາຍ ແມ່ນແຫ່ງທີ່ມີລະດັບຫັນເປັນຕົວເມືອງຢ່າງວ່ອງໄວ, ມີເຮືອນຕຶກຫຼາຍຊັ້ນຫາກໍ່ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຂຶ້ນ, ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ເຂດດິນຮ່ວາງມາຍ ໃນເມື່ອກ່ອນກາຍເປັນເຂດຕົວເມືອງທີ່ຄຶກໂຄມໜ້າແໜ້ນຢູ່ທາງທິດໃຕ້ນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ້ຍ.