(vovworld) - ໃນຈຳນວນ 54 ຊົນເຜົ່າຫວຽດນາມ, ຊົນເຜົ່າ ຊ໋ານຈີມີລະບົບແທ່ນບູຊາພິລຶກສົມຄວນ, ຍ້ອນເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບຜົນສະທ້ອນຈາກຫຼາຍສາສະໜາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອຖືທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ນອກຈາກການເຊື່ອຖືບູຊາມາແຕ່ເດີມ, ເຊັ່ນບູຊາບັນພະບຸລຸດ, ບູຊາເທວະດາ, ເຄື່ອງຫວ້ານສະເໜ… ຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີຍັງຮັບຜົນສະທ້ອນຈາກສາສະໜາ ທິດສະດີຂົງຈື່ ສາສະໜາພຸດ, ສາສະໜາຄິດອີກ.
ໃນເຮືອນຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ, ໃນຊັ້ນສູງສຸດເຂົາເຈົ້າຈະບູຊາມາຮາມ. ມາຮາມແມ່ນເທວະດາຄຸ້ມຄອງບັນດາເທວະດາໃນເຮືອນ ແລະ ສົ່ງເສີມສຸຂະພາບ, ພິເສດແມ່ນສຳລັບເດັກນ້ອຍ. ແທ່ນບູຊາມາຮາມຖືກຈັດວາງຢ່າງງ່າຍດາຍ, ມີພຽງໂຖປັກທູບເທົ່ານັ້ນ. ສຳລັບຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ, ນີ້ແມ່ນແທ່ນບູຊາສັກສິດທີ່ສຸດ, ບໍ່ໃຫ້ໃຜຊູນໃສ່ເວັ້ນເສຍແຕ່ວັນບຸນ ຫຼື ວັນມີວຽກສຳຄັນເທົ່ານັ້ນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ກາມ, ການບູຊາມາຮາມມີແຕ່ຊາວ ຊ໋ານຈີ ຢູ່ຕາແສງ ກຽນລາວ, ເມືອງ ລູກງ້ານ; ຕາແສງ ເລ້ວ້ຽນ, ເມືອງ ເຊີນດົ້ງ, ແຂວງ ບັກຢາງ ແລະ ແຂວງ ຕວຽນກວາງ ຈັດທຳເທົ່ານັ້ນ. ດຣ. ດັ້ງທິຮວາ, ຮອງຫົວໜ້າສະຖາບັນຄອບຄົວ ແລະ ໂລກ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ສຳລັບບັນດາພິທີຄອບຄົວ, ພິທີທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະນັ້ນແມ່ນພິທີບູຊາມາຮາມ. ອີງຕາມວົງຕະກູນ, ອີງຕາມແຕ່ລະຄອບຄົວ, ເຂົາເຈົ້າຈະມີແທ່ນບູຊາພິເສດ, ທີ່ແຂວນໄວ້ໃນເຮືອນ ເພື່ອບູຊາໃຫ້ວົງຕະກູນນັ້ນ. ບູຊາມາຮາມ ແມ່ນສັນຍາລັກອະພິທຳມະຊາດ. ພິທີນີ້ຖືກຈັດຂຶ້ນປະຈຳປີໃນຄອບຄົວ. ຕາມທຳມະດາຕົ້ນປີຈັດພິທີບູຊາ ແລະ ທ້າຍປີຈັດພິທີຂອບຄຸນ“.
ຢູ່ໃຕ້ແທ່ນບູຊາມາຮາມ ແມ່ນແທ່ນບູຊາ ເທວະດາຟ້າແຖນ . ແທ່ນບູຊາຖືກປະດັບປະດາດ້ວຍເຈ້ຍສີແດງຢູ່ນອກ. ແທ່ນບູຊານີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ບູຊາ ເທວະດາຟ້າແຖນ ເທົ່ານັ້ນ, ທັງບູຊາເທວະດາສູງສຸດໃນສາສະໜາ 3 ອົງອີກ, ເພາະຊາວ ຊ໋ານຈີ ຖືກຜົນສະທ້ອນຈາກສາສະໜາດ້ວຍທິດສະດີກ່ຽວກັບໂລກ 3 ຊັ້ນຢ່າງຈະແຈ້ງ: ຊັ້ນສູງສຸດໂດຍ ເທວະດາຟ້າແຖນ ຄອບງຳ, ຊັ້ນທີສອງແມ່ນແມ່ນຊັ້ນຂອງໂລກມະນຸດ ແລະ ສັດສາວາສິ່ງ. ຊັ້ນທີສາມແມ່ນຊັ້ນນາຣົກ, ຜີສາງນາງໄມ້. ຕາມເຂົາເຈົ້າແລ້ວ, ທັງ 3 ຊັ້ນນີ້ ລ້ວນແຕ່ມີສາຍພົວພັນຢ່າງສະໜິດແໜ້ນນຳກັນ. ດຣ. ເຈິ່ນບິ່ງ, ອາຈານສອນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລວັດທະນະທຳຮ່າໂນ້ຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ມະນຸດດຳລົງຊີວິດຢູ່ຊັ້ນກາງແມ່ນມີການພົວພັນກັບສະຫວັນຊັ້ນຟ້າ ແລະ ຊັ້ນນາຣົກ. ເທວະດາຟ້າແຖນເທິງສະຫວັນຍາມໃດກໍ່ຕິດຕາມ, ປົກຄອງຊີວິດຢູ່ຊັ້ນລຸ່ມ, ດັ່ງນັ້ນຢາກມີອັນໃດກໍ່ຕ້ອງບູຊາ, ພາວະນາຂໍໃຫ້ເທວະດາຟ້າແຖນຢູ່ ເທິງສະຫວັນຊັ້ນຟ້າດົນບັນດານໃຫ້. ເມື່ອຄົນເຮົາຕາຍໄປແລ້ວກໍ່ຕ້ອງລົງສູ່ນາຣົກ, ຖ້າຫາກວ່າຢູ່ໂລກມະນຸດຜູ້ໃດມີໂທດຫຼາຍເມື່ອລົງນາຣົກຜູ້ນັ້ນຈະຖືກລົງໂທດ.“
ຕັ້ງເທົ່າທຽມກັບແທ່ນບູຊາ ເທວະດາຟ້າແຖນ ຢູ່ເບື້ອງຊ້າຍແມ່ນແທ່ນບູຊາບັນພະບຸລຸດ ແລະ ລຸ່ນຕ່າງໆໃນວົງຕະກູນ, ຢູ່ເບື້ອງຂວາແມ່ນແທ່ນບູຊາພະພຸດທະເຈົ້າ 3 ອົງ ດ້ວຍຄວາມຫວັງຢາກຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກຂາດເຂີນ, ມີຄວາມສະຫງົບສຸກ, ມີພູມປັນຍາ ແລະ ມີຄວາມຮັ່ງມີ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ. ດຣ. ເຈິ່ນບິ່ງ ກໍ່ໃຫ້ຮູ້ຄວາມແຕກຕ່າງກັນລະຫວ່າງຊົນເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ ກັບຊົນເຜົ່າອື່ນໆວ່າ:
“ຊາວເຜົ່າ ຊ້ານຈີ ບູຊາພະພຸດ ແຕ່ບໍ່ສວດມົນ, ບ່ອນບູຊາກໍ່ຕ່າງກັນ, ເມື່ອຄົນໃນຄອບຄົວຕາຍໄປໃນເວລາຍັງໜຸ່ມ, ບໍ່ທັນເຕີບໃຫຍ່, ເຂົາເຈົ້າຈະມີແທ່ນບູຊາສະເພາະຢູ່ຂ້າງ, ຫາກບໍ່ໄດ້ບູຊາພ້ອມກັບບັນພະບຸລຸດ. ໃນເມື່ອກ່ອນເຂົາເຈົ້າເຮັດແທ່ນບູຊານີ້ງາມທີ່ສຸດ, ເຖິງວ່າຈະນ້ອຍແຕ່ເຮັດດ້ວຍໄມ້ປະເພດດີ ແລະໄດ້ຮັບການແກະສະຫຼັກຢ່າງລະອຽດລະອໍ“.
ຕາມ ດຣ. ເຈິ່ນບິ່ງ ແລ້ວ, ໃນລະບົບແທ່ນບູຊາ, ຖ້າຫາກວ່າໃນຄອບຄົວມີຜູ້ເຮັດອາຊີບເປັນໝໍຜີ, ຢູ່ໃຕ້ 3 ແທ່ນບູຊານີ້ເຂົາເຈົ້າຍັງບູຊາຜູ້ປະດິດອາຊີບ ແລະ ຢູ່ພື້ນດິນເຂົາເຈົ້າບູຊາເທວະດາ tai, ຜູ້ຮັບຜິດຊອບເລື່ອງສ້າງຄວາມຮັ່ງມີໃຫ້ຄອບຄົວອີກ. ກ່ຽວກັບທັດສະນະຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ ກ່ຽວກັບເທວະດາ tai ກໍ່ພິເສດທີ່ສຸດ.
“ເທວະດາ tai ເຄີຍຢູ່ພື້ນດິນ, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງຕັ້ງແທ່ນບູຊາຢູ່ພື້ນດິນ. ຍ້ອນເທວະດາອົງນີ້ເສຍຊີວິດຍ້ອນຖືກວາງຢາເບື່ອ, ດັ່ງນັ້ນເມື່ອບູຊາແມ່ນຕ້ອງກິນກ່ອນໜ້ອຍໜຶ່ງ, ເທວະດາຈຶ່ງຮັບກິນ“.
ຄຽງຂ້າງລະບົບແທ່ນບູຊາເຫຼົ່ານັ້ນ, ໃນເຮືອນຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ, ຍັງຕັ້ງແທ່ນບູຊາອື່ນໆອີກ. ເພື່ອກີດຂວາງບໍ່ໃຫ້ຜີສາງເຂົ້າເຮືອນ, ເຂົາເຈົ້າບູຊາເທວະດາປະຕູ. ໃນຫ້ອງນອນເຂົາເຈົ້າບູຊາເທວະດາຫ້ອງນອນ, ຊຳ້ບໍ່ໜຳຍັງບູຊາໝໍຕຳ່ແຍເພື່ອເບິ່ງແຍງສຸຂະພາບໃຫ້ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກນ້ອຍໃນຄອບຄົວອີກ. ໃນທັດສະນະຂອງຊາວເຜົ່າ ຊ໋ານຈີ, ກຳລັງອະພິທຳມະຊາດແມ່ນສັບສົນທີ່ສຸດ ແລະ ມີການພົວພັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກັບຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ. ແຕ່ລະຄົນເມື່ອກຳເນີດ, ມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງ, ຖືກເຈັບເປັນ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ລ້ວນແຕ່ມີການພົວພັນກັບກຳລັງອິພິທຳມະຊາດຢ່າງສະໜິດແໜ້ນ ແລະ ແທ່ນບູຊາໃນເຮືອນແມ່ນ ຂົວເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງເຂົາເຈົ້າກັບໂລກອະພິທຳມະຊາດ. ແລະ ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຄວາມເຊື່ອຖືນັ້ນຍັງຄົງໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ຢູ່.