ເຂົ້າໜົມຟູເທ ໝາຍເຖິງ ເຂົ້າໜົມຜົວເມຍ ຊຶ່ງແມ່ນເຂົ້າໜົມຊະນິດໜຶ່ງໄດ້ຮັບຖືວ່າເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ຄວາມສັດຊື່ບໍລິສຸດລະຫວ່າງຜົວ ແລະ ເມຍ. ເຂົ້າໜົມມີສີເຫຼືອງໃສທີ່ງາມຕາ, ສາມາດເຫັນໄສ້ຂອງເຂົ້າໜົມ.
ເຂົ້າໜົມຟູເທ
|
ຈາກໃຈກາງນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ້ຍ, ຂີ່ລົດຈັກປະມານ 20 ນາທີ ກໍຈະຮອດ ໝູ່ບ້ານດິງບາງ, ເທດສະບານຕືເຊີນ, ແຂວງບັກນິງ. ຕາມເສັ້ນທາງຖືກກໍ່ສ້າງດ້ວຍເບຕົງເຂົ້າໝູ່ບ້ານ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ມີໜ້າຢູ່ເຮືອນລຸງມິນ ແລະ ປ້າທູ. ຄອບຄົວລຸງປ້າໄດ້ເຮັດເຂົ້າໜົມຟູເທຜ່ານ 4 ລຸ່ນຄົນແລ້ວ. ເມື່ອກ້າວເຂົ້າເຮືອນຂອງປ້າລຸງ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກໄດ້ເຖິງກິນຫອມຂອງ ເຂົ້າໜົມຟູເທກຸ້ມໄປທົ່ວບໍລິເວນ ເຮືອນ. ລຸງມິນເປີດເຜີຍວ່າ :
“ເຂົ້າໜົມຟູເທລວມມີວັດຖຸດິບຕ່າງໆເຊັ່ນ: ໝາກຖົ່ວຂຽວ, ນວນໝາກພ້າວ(ຖືກຊອຍເປັນເສັ້ນນ້ອຍ), ນ້ຳຕານຊຶ່ງຖືກປະສົມເຂົ້າກັນ, ຫຼັງຈາກນັ້ນ ກໍປັ້ນເປັນແຕ່ລະປັ້ນຊ່ຳ 2 ຝາມືກົບເຂົ້າກັນ. ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຖືກເຮັດດ້ວຍແປ້ງເຂົ້າໜຽວ, ໝາກຫຸ່ງບໍ່ທັນສຸກ ແລະ ນ້ຳຕານ. ເພື່ອຢາກໃຫ້ ເຂົ້າໜົມມີສີເຫຼືອງ ກໍຕ້ອງນຳເອົາໝາກແຢງໄປຕົ້ມເອົານ້ຳ, ແລ້ວປະສົມກັບແປ້ງເຂົ້າໜຽວ, ນ້ຳຕານທີ່ໄດ້ປະສົມເຂົ້າກັນມາແລ້ວ. ”
ເພື່ອເຮັດຊັ້ນນອກເຂົ້າໜົມໄດ້ 4 ກິໂລກຮາມນັ້ນ, ປ້າທູພ້ອມດ້ວຍລູກຊາຍຕ້ອງຕື່ນນອນແຕ່ 5 ໂມງເຊົ້າເພື່ອໄປຕະຫຼາດຊື້ນວນໝາກພ້າວ, ໝາກຫຸ່ງ, ໃບຕອງກ້ວຍ. ວັດຖຸດິບແຕ່ລະຢ່າງນັ້ນ, ປ້າເຄີຍຊື້ປະມານ 10 ຫາ 20 ກິໂລກຣາມ ກໍພໍເຮັດເຂົ້າໜົມໃນ 2 ວັນ.
ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຟູເທ ປະກອບດ້ວຍໝາກຫຸ່ງໂດຍຊອຍເປັນເສັ້ນນ້ອຍໆ ແລະ ຖືກໝ່າໃນນ້ຳຫີນສົ້ມປະທານ 10 ນາທີ, ແລ້ວຕັກຂຶ້ນ, ປະໃຫ້ແຫ້ງ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ເອົານ້ຳໝາກແຢງຊິດໃສ່ໝາກຫຸ່ງ, ແລ້ວຄົນໃຫ້ສະໝ່ຳສະເໝີເພື່ອເປັນສີເຫຼືອງ. ຕໍ່ຈາກນັ້ນ ປະສົມກັບແປ້ງເຂົ້າໜຽວທີ່ໄດ້ຖືກອົບແຫ້ງແລ້ວ. ປ້າທູ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເຂົ້າໜຽວເພື່ອເຮັດແປ້ງ ຕ້ອງແມ່ນເຂົ້າໜຽວຊະນິດຫອມເມັດໃຫຍ່. ເພື່ອໃຫ້ແປ້ງເຂົ້າໜຽວແຊບນັ້ນ, ກ່ອນອື່ນ ຕ້ອງລ້າງເຊິເຂົ້າໃຫ້ສະອາດ, ແລ້ວປະໃຫ້ແຫ້ງ ແລະ ນຳໄປຕ່ຳດ້ວຍຄົກ, ຕໍ່ຈາກນັ້ນນຳໄປອົບໃຫ້ແຫ້ງ ແລະ ປະໄວ້ປະມານ 15 ວັນຈຶ່ງນຳມາເຮັດເຂົ້າໜົມ, ຖ້າຫາກບໍ່ປະໄວ້ດົນນັ້ນ, ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຈະຖືກເປື່ອຍໄປ. ຕ້ອງເຮັດເຂົ້າໜົມດ້ວຍເຂົ້າໜຽວຊະນິດຫອມເມັດໃຫຍ່ຍາມເກັບກ່ຽວໃນເດືອນ 10 ຈຶ່ງແຊບ, ຖ້າເຮັດດ້ວຍເຂົ້າໜຽວຊະນິດອື່ນ, ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຈະບໍ່ໜຽວ ”
ສຳລັບໝາກຖົ່ວຂຽວນັ້ນ, ກໍຕ້ອງໝ່າເສຍກ່ອນ, ແລ້ວກໍຕ້ອງນຳໄປລ້າງເຊິໃຫ້ສະອາດ ແລະ ແຍກເອົາເປືອກຖົ່ວຂຽວປະຖິ້ມ, ຫຼັງຈາກນັ້ນນຳໄປໜຶ້ງປະມານ 20 ນາທີ, ແລ້ວນຳໄປຕຳໃຫ້ແຫຼກເພື່ອປະສົມກັບບັນດາວັດຖຸດິບເຮັດໄສ້ເຂົ້າໜົມ. ປ້າທູເປີດເຜີຍວ່າ : ເຮັດໄສ້ເຂົ້າໜົມ ກໍມີວິທີເຮັດລະອຽດ ຕາມອັດຕາສ່ວນສະເພາະຂອງມັນເຊັ່ນ: ແປ້ງເຂົ້າໜຽວ 1 ກິໂລກຣາມ ປະສົມກັບໝາກຖົ່ວຂຽວເຄິ່ງກິໂລກຣາມ, ໝາກຫຸ່ງ ເຄິ່ງກິໂລກຣາມ ແລະ ນ້ຳຕານ 1/3 ກິໂລກຣາມ. ລຸງມິນ ເວົ້າວ່າ :
“ ໃຊ້ມືຄັ້ນແປ້ງເຂົ້າໜຽວ 2-3 ເທຶ່ອເພື່ອໃຫ້ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມມີຄວາມໜຽວ, ແລ້ວກໍປັ້ນແປ້ງເປັນແຜ່ນບາງ ເພື່ອເອົາໄສ້ໃສ່ເຄິ່ງກາງ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍຫຸ້ມເອົາໄສ້ຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີ, ແລ້ວກໍສືບຕໍ່ປັ້ນເຂົ້າໜົມເປັນສີ່ລຽມ. ສຸດທ້າຍກໍຕ້ອງຫໍ່ເຂົ້າໜົມດ້ວຍໃບຕອງກ້ວຍ. ເອົາເຊືອກມັດ, ແລ້ວກໍນຳໄປໜຶ້ງປະມານ 30 ນາທີ ຈຶ່ງສຳເລັດ ”
ຖ້າຫາກພວກເພື່ອນຢາກເຮັດ ເຂົ້າໜົມຟູເທ, ພວກເພື່ອນຕ້ອງກະກຽມວັດຖຸດິບດັ່ງນີ້:
- ເຂົ້າໜຽວຫອມເມັດໃຫຍ່: 500 ກຣາມ
- ນ້ຳຕານ : 500 ກຣາມ
- ໝາກຖົ່ວຂຽວ: 200 ກຣາມ
- ນວນໝາກພ້າວ: 100 ກຣາມ
- ໝາກຫຸ່ງ (ຖືກຊອຍເປັນເສັ້ນນ້ອຍ) : 50 ກຣາມ ພ້ອມກັບໝາກແຢງ 1 ໜ໋ວຍ ແລະ ຫີນສົ້ມ, ນ້ຳມັນເລກໜ້ອຍ.
ວິທີເຮັດໄສ້ເຂົ້າໜົມຟູເທ:
ກ່ອນອື່ນ ຕ້ອງເຊິເຂົ້າໃຫ້ສະອາດ, ແລ້ວປະໃຫ້ແຫ້ງ ແລະ ນຳໄປຕຳດ້ວຍຄົກ, ຕໍ່ຈາກນັ້ນນຳໄປອົບແຫ້ງ ແລະ ປະໄວ້ປະມານ 15 ວັນຈຶ່ງນຳມາເຮັດເຂົ້າໜົມ, ຖ້າຫາກບໍ່ປະໄວ້ດົນນັ້ນ, ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຈະຖືກເປື່ອຍໄປ.
ສຳລັບໝາກຖົ່ວຂຽວນັ້ນ, ກໍຕ້ອງໝ່າເສຍກ່ອນ, ແລ້ວກໍຕ້ອງນຳໄປລ້າງເຊິໃຫ້ສະອາດ ແລະ ແຍກເອົາເປືອກຖົ່ວຂຽວປະຖິ້ມ, ຫຼັງຈາກນັ້ນນຳໄປໜຶ້ງປະມານ 20 ນາທີ, ແລ້ວນຳໄປຕຳໃຫ້ແຫຼກເພື່ອປະສົມກັບບັນດາວັດຖຸດິບເຮັດໄສ້ເຂົ້າໜົມ
ວິທີເຮັດຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຟູເທ:
ຊັ້ນນອກຂອງເຂົ້າໜົມຖືກເຮັດດ້ວຍແປ້ງເຂົ້າໜຽວ, ໝາກຫຸ່ງບໍ່ທັນສຸກ ແລະ ນ້ຳຕານ. ເພື່ອຢາກໃຫ້ ເຂົ້າໜົມມີສີເຫຼືອງ ກໍຕ້ອງນຳເອົາໝາກແຢງໄປຕົ້ມເອົານ້ຳ, ແລ້ວປະສົມກັບແປ້ງເຂົ້າໜຽວ, ນ້ຳຕານທີ່ໄດ້ປະສົມເຂົ້າກັນມາແລ້ວ.
ເມື່ອມີໄສ້ ແລະ ແປ້ງປະສົມເພື່ອເຮັດຊັ້ນນອກເຂົ້າໜົມແລ້ວ, ພວກເພື່ອນຕ້ອງເອົາແປ້ງຫຸ້ມເອົາໄສ້ ແລະ ປັ້ນເຂົ້າໜົມເປັນ 4 ລຽມ, ແລ້ວກໍຕ້ອງຫໍ່ເຂົ້າໜົມດ້ວຍໃບຕອງກ້ວຍ. ເອົາເຊືອກມັດ, ແລ້ວກໍນຳໄປໜຶ້ງປະມານ 30 ນາທີ ຈຶ່ງສຳເລັດ. ຫວັງວ່າພວກເພື່ອນຈະເຮັດກິນແຊບ.