ทางเข้าหมู่บ้าน เบ๋าจุ๊ก

เมื่อกล่าวถึงอาชีพหัตถกรรมพื้นเมืองของชาวจาม ก็ต้องกล่าวถึงอาชีพทำเครื่องปั้นดินเผา เอกลักษณ์ของเครื่องปั้นดินเผาชาวจามคือโลกแห่งจิตวิญญาณ ความเชื่อ ขนบธรรมเนียม และวัฒนธรรมชาวจามที่สามารถเห็นได้ในผลิตภัณฑ์ต่างๆของหมู่บ้าน ซึ่งมักจะมีรูปทรงและท่ารำที่อ่อนช้อยของนางอัปสรา ท่ารำของรูปปั้นพระอิศวรหรือภาพนูน ศิวลึงค์-โยนี แจกันชาย-หญิงและศิลปินที่เป่า Saranai เป็นต้น ศิลปะการทำเครื่องปั้นดินเผาแบบดั้งเดิมของชาวจามในหมู่บ้านเบ่าจุ๊กได้รับการรับรองจากกระทรวงวัฒนธรรม การกีฬาและการท่องเที่ยวให้เป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมแห่งชาติ  นาง ด่างซิงอ๊ายชี รองประธานคณะกรรมการประชาชนตำบลเฟือกเยินย้ำว่า

“เอกลักษณ์ของอาชีพทำเครื่องปั้นดินเผาในหมู่บ้านเบ่าจุ๊กคือการทำด้วยมือ ซึ่งฝีมือของช่างศิลป์ที่มากประสบการณ์ในหมู่บ้านฯ ได้ทำให้ผลิตภัณฑ์ต่างๆ มีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์ไม่เหมือนที่ใด”

ในการทำเครื่องปั้นดินเผานั้น โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ชิ้นใหญ่ ช่างศิลป์จะต้องเดินรอบ ๆ เพื่อปั้นชิ้นงานที่กำลังทำเพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีความสวยงามที่สุด ซึ่งมีการคำนวณคร่าว ๆ ว่าช่างศิลป์ต้องเดินรอบผลิตภัณฑ์คิดเป็นระยะทางอย่างน้อย 5 – 8 กิโลเมตร หลังจากนั้นก็ต้องนำมาเผาแล้วพ่นสีที่ทำจากธรรมชาติ  และจากการเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำด้วยมือ ทำให้ผลิตภัณฑ์แต่ละชิ้นมีความแตกต่างและมีเอกลักษณ์  นาง ด่างถิเดิ่ม ชาวบ้านเบ่าจุ๊กกล่าวว่า

“ทุกคนในครอบครัวของฉันต่างทำอาชีพนี้ เราเป็นรุ่นที่ 4 แล้ว จึงสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายมากขึ้น เช่น ภาพนูน ภาพวิจิตรศิลป์และแจกัน”

ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ของหมู่บ้าน เบ่าจุ๊ก

เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน ในกรอบการประชุมครั้งที่ 17 ของคณะกรรมการระหว่างรัฐบาลแห่งอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของ UNESCO ฉบับปี 2003 ที่มีขึ้น ณ ประเทศโมร็อกโก "ศิลปะการทำเครื่องปั้นดินเผาของชาวจาม" ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมนามธรรมของ UNESCO ที่จำเป็นต้องได้รับการอนุรักษ์อย่างเร่งด่วน นาย วันกงหว่า รองผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม การกีฬาและการท่องเที่ยวจังหวัดนิงถวน เผยว่า

“ หากไม่ได้รับการอนุรักษ์ อาชีพนี้ของหมู่บ้านเบ่าจุ๊กจะสูญหายไป  นี่คือมรดกวัฒนธรรมนามธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ระดับโลก ไม่มีประเทศไหนที่ทำเครื่องปั้นดินเผาเหมือนชาวจามในหมู่บ้านเบ่าจุ๊ก  เมื่อเร็วๆนี้ องค์การยูเนสโก้ได้ขึ้นทะเบียนศิลปะการทำเครื่องปั้นดินเผาของชาวจามเป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมที่ต้องปกป้องอย่างเร่งด่วน ดังนั้นรัฐบาลเวียดนามจะประกาศนโยบายเพื่อสงวนรักษามรดกนี้และยูเนสโก้ก็จะมีแนวทางอนุรักษ์และส่งเสริมคุณค่าของหมู่บ้านเบ่าจุ๊ก”

สิ่งที่น่ายินดีคือ ถึงแม้ในขณะที่หมู่บ้านเครื่องปั้นดินเผาโบราณหลายแห่งในทั่วโลกกำลังถูกลืม แต่หมู่บ้านเบ่าจุ๊กยังคงอยู่ อนุรักษ์เอกลักษณ์และสิ่งที่ดีเลิศของผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาเอาไว้ได้ นั่นคือคุณค่าที่ยั่งยืนของผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาเบ่าจุ๊ก ซึ่งสมกับการที่จะได้รับการรับรองจากของยูเนสโก้ให้เป็นมรดกวัฒนธรรมนามธรรมของมนุษยชาติ.