สืบสานวัฒนธรรมพื้นเมืองของชนกลุ่มน้อยเผ่าเอเด

ปัจจุบันที่หมู่บ้านเออาโบง ตำบล กือ เอบู เมืองบวนมาถวด มีคนที่สามารถร้องเพลงเออีเรย์หรือร้องเพลงโต้ตอบ เพลง “คาน” หรือการขับกวีมหากาพย์และเล่นเครื่องดนตรีพื้นเมืองได้ไม่มากนัก แต่ในงานวัฒนธรรมและการกีฬาของชนกลุ่มน้อยในจังหวัดบวนมาถวดที่มีขึ้นเมื่อเร็วๆนี้ ผู้ร่วมงานต่างประทับใจที่ได้เห็นกลุ่มเยาวชนชนกลุ่มน้อยเผ่าเอเดในหมู่บ้านเออา โบง เข้าร่วมการประกวดร้องเพลงพื้นเมือง ร้องเพลงเออีเรย์ เป่าแคน “ดิงนัม”และ “ดิงป๊วด” อย่างชำนาญ

อี ดริม เอบาน สมาชิกคนหนึ่งเผยว่า เนื่องจากไม่อยากปล่อยให้วัฒนธรรมพื้นเมืองของบรรพบุรุษสูญหาย เขาและเยาวชนในหมู่บ้านได้ตั้งใจเรียนการร้องเพลงพื้นเมืองจากพ่อแม่และผู้สูงอายุในหมู่บ้าน ซึ่งในตอนแรกก็แค่อยากเรียนรู้แต่ยิ่งเรียนก็ยิ่งรู้สึกชื่นชอบเหมือนได้กลับสู่รากเหง้าของชนกลุ่มน้อยเผ่าเอเด            “ผมมีความยินดีเป็นอย่างมากที่ได้เข้าร่วมการประกวดครั้งนี้ โดยได้พบปะสังสรรค์กับเพื่อนๆและเรียนรู้ประสบการณ์เกี่ยวกับเอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยเผ่าตนเพื่ออนุรักษ์ให้คงอยู่ตลอดไป"

จากความอยากรู้กลายเป็นความชื่นชอบ อีวัน เอบาน ในหมู่บ้าน มดุ๊ก แขวน อีอาตาม เมืองบวนมาถวดเผยว่า ตอนยังเป็นเด็ก เห็นพี่ๆแสดงฆ้องก็ชื่นชอบ จึงไปขออนุญาตพ่อแม่เรียน และขณะนี้ก็สามารถแสดงได้ทั้งฆ้องไผ่และฆ้องทองแดง แม้ยังมีอายุน้อย แต่สมาชิกในคณะฆ้องรุ่นใหม่ของหมู่บ้านมดุ๊กก็สามารถทำการแสดงที่ต้องใช้ฝีมือและได้รับเชิญไปแสดงในงานเทศกาลต่างๆของท้องถิ่น อีวัน เอบานกล่าวว่า            “ผมภูมิใจที่สามารถอนุรักษ์วัฒนธรรมของชาวเอเดเอาไว้ได้ หวังว่า ในอนาคต คณะของเราจะพัฒนามากขึ้นเพื่อให้เสียงฆ้องและวัฒนธรรมของชาวเอเดได้รับการสืบทอดตลอดไป”

เด็กเอเดเรียนการแสดงฆ้อง

หากเดินทางไปเที่ยวหมู่บ้าน อาโก ดฮงในวันนี้ นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาดการพบปะสังสรรค์กับศิลปิน อามา ฮลวาน เพื่อศึกษาการผลิตเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวเอเด และหากมีข้อสงสัยก็สามารถถามลูกสาวคนสุดท้อง ฮฮวา นีเอ ของศิลปิน อามา ฮลวานได้ แม้มีอายุน้อย แต่ ฮฮวา นีเอ มีความรู้ลึกเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณีของชนกลุ่มน้อยเผ่าเอเด เธอชอบแนะนำเอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าตนให้แก่นักท่องเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นการผลิตเครื่องดนตรีพื้นเมือง การแสดงฆ้องและงานฝีมือต่าง ๆ เช่น การทอผ้า การสานกระพาและการทำอาหารพื้นเมือง เป็นต้น            “ฉันรู้สึกดีใจมากที่ได้มีโอกาสแนะนำและอนุรักษ์วัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยเผ่าเอเดให้คงอยู่ตลอดไป พร้อมทั้งประชาสัมพันธ์ให้ทุกคนรู้จักชีวิตและกิจวัตรประจำวันของชาวเอเดอีกด้วย”

ส่วนอีดฮง บยั๊ก ในหมู่บ้านกี แขวนแถ่งเญิด เมืองบวนมาถวด ให้ความสนใจเป็นพิเศษเกี่ยวกับการทอผ้าพื้นเมืองของแม่ตั้งแต่ตอน 6-7 ขวบ ชาวเอเดมีประเพณีว่า หากเป็นสตรีต้องรู้จักทอผ้าพื้นเมืองแต่หากเป็นผู้ชายไม่จำเป็นต้องศึกษาวิธีการทอผ้า แต่เนื่องจากมีความชื่นชอบเป็นพิเศษ อีดฮง บยั๊ก จึงแอบเรียนวิธีทอผ้า และปัจจุบันนี้ แม้ต้องไปทำงานแต่หากมีเวลาว่าง เขาก็ลงมือทอผ้าเพื่อคิดค้นลวดลายใหม่ๆ            “ไม่มีใครสอนเพราะผมเป็นผู้ชายแต่จากความหลงใหล ผมจึงเรียนเอง ซึ่งขณะนี้ก็สามารถทอได้ทุกลาย รวมถึงลายใหม่ๆที่เป็นเอกลักษณ์ของหมู่บ้านใกล้เคียง ผมจะสืบทอดให้แก่ลูกหลานเพื่อไม่ให้ลวดลายของผ้าพื้นเมืองนี้หายไป”

จากความชื่นชอบและความปรารถนาที่จะอนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยเผ่าตน ชาวเอเดรุ่นใหม่หลายคนได้เรียนวิธีทอผ้า เล่นเครื่องดนตรีและร้องเพลงพื้นเมืองด้วยตัวเอง พร้อมทั้งค้นคว้าขนบธรรมเนียมประเพณีที่ดีงามในชีวิตประจำวันเพื่อสืบทอดให้แก่คนรุ่นหลังต่อไป.