สตรีชนเผ่าน้อยราค์ลาย

ชนเผ่าราค์ลายชอบอาศัยอยู่ในหุบเขาที่ล้อมรอบด้วยภูเขาใหญ่น้อย  การดำรงค์ชีวิตก็พึ่งการทำไร่   เลี้ยงควาย   เลี้ยงหมูและเป็ดไก่เป็นหลัก   เครื่องมือในการผลิตก็มีขวาน  มีดไม้แหลมและไม้คราดหญ้า   เมื่อก่อนนี้ชนเผ่าราค์ลายเลี้ยงสัตว์เพื่อเป็นเครื่องเซ่นไหว้เท่านั้น   แต่เดี๋ยวนี้ใช้เป็นทั้งอาหารบริโภคและสินค้าด้วย   ชนเผ่าราค์ลายมีฝีมือประณีตในการทำเครื่องจักสานด้วยหวายและไม้ไผ่  เป็นเครื่องใช้และเครื่องดนตรีที่มีลักษณะพิเศษไม่เหมือนชนเผ่าอื่นๆเช่น พิณจาปีที่ทำจากกระบอกไม้ไผ่   พิณหินที่ประกอบจากแท่งหินธรรมชาติ    นายเมิาก๊วกเตี๋ยน   นักศึกษาค้นคว้าวัฒนธรรมชนเผ่าราค์ลาย  เผยว่า “ในชีวิตประจำวันของชนเผ่าราค์ลายเราจะเห็นว่าวัฒนธรรมบางอย่างมีความคล้ายคลึงกับหลายๆชนเผ่าในเตยเงวียน แต่วัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์นั้นก็มีความหลากหลายไม่น้อย   ชนเผ่าราค์ลายไม่ใช้ชีวิตแบบเลื่อนลอยโดยการเผาป่าทำไร่และล่าสัตว์ป่าเหมือนชนเผ่าอื่นหากใช้ชีวิตเป็นหลักแหล่งมั่นคงอีกทั้งยังมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าและสิ่งแวดล้อมตามนโยบายของรัฐอีกด้วย”  

เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของสมาชิกในครอบครัวชนเผ่าราค์ลายนั้นจะโดยผู้หญิงเป็นใหญ่ที่สุด  ชาวราค์ลายมีสำนวนว่า “ลูกสาวเอาผัวมาบ้านเรา” โดยหลังการแต่งงานสามีจะมาอยู่บ้านภรรยาและเป็นเสาหลักในครอบครัว  แต่การตัดสินใจในเรื่องใหญ่น้อยต่างๆของครอบครัวจะโดยครอบครัวของภรรยาเป็นผู้ตัดสิน    ลูกสาวเกิดมาก็ต้องใช้นามสกุลแม่   ผูกพันธ์กับสายเลือดของตระกูลแม่และมีสิทธิ์สืบทอดมรดกโดยเฉพาะลูกสาวคนสุดท้อง