(VOV5)- Chuyến thăm, được giới quan sát nhìn nhận, nhằm tái lập ảnh hưởng của Ấn Độ ở khu vực đã từng được xem là sân sau của New Deli trong suốt một thời gian dài.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đang thực hiện chuyến công du kéo dài 5 ngày tại 3 quốc đảo ở Ấn Độ Dương là Seychelles, Mauritius và Sri Lanka. Chuyến thăm, được giới quan sát nhìn nhận, vừa nhằm tái lập ảnh hưởng của mình ở khu vực đã từng được xem là sân sau của New Deli trong suốt một thời gian dài, vừa thể hiện quan điểm đối ngoại mạnh mẽ của chính quyền Tân Thủ tướng N.Modi kể từ khi lên nắm quyền, nhằm xây dựng vị thế của Ấn Độ trong một thế giới mới.
Trước chuyến công du, báo chí Ấn Độ và quốc tế đã bình luận nhiều về chuyến thăm của Thủ tướng N.Modi đến các nước láng giềng biển này. Hầu hết đều nhìn nhận mục đích lớn nhất của chuyến đi nhằm tìm cách kéo các quốc gia trong vùng Ấn Độ Dương này lại gần hơn với Ấn Độ thông qua những khoản trợ giúp về kinh tế, quân sự. Gần đây, trước sự gia tăng hiện diện của Trung Quốc ở những quốc gia trong vùng như xây dựng đường cao tốc, nhà máy điện và các cảng biển nhỏ…, New Dehli đang cảm thấy ngày càng bất an và tìm cách tái lập ảnh hưởng của mình ở khu vực.
Thủ tướng Ấn Độ Modi (trái) bắt tay Tổng thống Seychelles Michel (ảnh: Seychelles News)
Bán anh em xa, mua láng giềng gần
Chặng dừng chân đầu tiên của ông N.Modi là Seychelles, một quần đảo chỉ có 90 nghìn dân, tuy nhiên lại có một vị trí địa chiến lược vô cùng quan trọng, được xem là tam giác an ninh chiến lược ở khu vực Ấn Độ Dương. Tại đây, ông N.Modi cùng Tổng thống Seychelles James Michel đã ký kết một Hiệp ước trong đó nhất trí New Deli tiếp tục là nhà cung cấp thiết bị quốc phòng chính cho Seychelles như tàu tuần tra, radar giám sát, đặc biệt là lập bản đồ biển của quốc đảo này. Đây có thể được xem là thành công bước đầu của Thủ tướng N.Modi thông qua đẩy mạnh hỗ trợ quân sự cho Seychelles, nhất là thời gian gần đây đã xuất hiện thông tin cho rằng cả Trung Quốc và cả Nga đều đang tìm kiếm một thỏa thuận để đặt căn cứ quân sự tại Seychelles.
Điểm thứ 2 trong chuyến công du của ông Modi là Mauritius. Hòn đảo có 1,2 triệu dân này là vùng ảnh hưởng đã được khẳng định của New Delhi. Trước chuyến thăm, cơ quan ngoại giao Ấn Độ nhấn mạnh trọng tâm của chuyến đi sẽ là mở rộng hơn nữa quan hệ quân sự với những cam kết trang bị thêm cho đảo Mauritius các tàu chiến do Ấn Độ đóng để tăng cường bảo vệ bờ biển và vùng đặc quyền kinh tế. Mauritius có kế hoạch đặt mua tàu tuần tra Barracuda, một loại tàu chiến được xuất khẩu lần đầu tiên của Ấn Độ và New Deli còn cung cấp thêm 13 tàu chiến cho Mauritius. Ở Mauritius, Thủ tướng N.Modi còn là khách mời danh dự tại Lễ kỷ niệm ngày quốc khánh Mauritius.
Chặng cuối của chuyến công du và cũng là điểm đến quan trọng nhất là Sri Lanka, từ ngày 13 đến 14/3. Đây là chuyến thăm song phương đầu tiên của một Thủ tướng Ấn Độ tới quốc gia láng giềng phía Nam sau 28 năm. Ấn Độ vốn coi Sri Lanka là “sân sau” của mình nhưng dưới thời cựu Tổng thống Sri Lanka Rajapaksa thì quan hệ giữa nước này với Ấn Độ đã bị sụt giảm nghiêm trọng, ngược lại quan hệ với Trung Quốc. Bắc Kinh trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Sri Lanka, ký kết hàng loạt hợp đồng xây dựng cơ sở hạ tầng khổng lồ. Trong khi đó, về mặt quân sự các tàu chiến Trung Quốc liên tục cập cảng Sri Lanka. Điều này khiến New Deli hết sức bất bình. Vì vậy, việc Tổng thống mới của Sri Lanka lên nắm quyền đầu năm nay là thời cơ “vàng” để Ấn Độ thúc đẩy quan hệ quân sự, mở rộng hợp tác kinh tế với Sri Lanka, tìm lại vị trí tại quốc đảo nằm sát cạnh mình. Thêm vào đó, chuyến thăm cũng diễn ra đúng vào thời điểm quan hệ Trung Quốc-Sri Lanka đang gặp trở ngại khi Sri Lanka vừa đình chỉ một dự án bất động sản của Trung Quốc trị giá 1,5 tỷ USD ở Colombo do bị cáo buộc là thiếu minh bạch và không đáp ứng tiêu chuẩn môi trường.
Khẳng định vị thế của Ấn Độ trong thế giới mới
Kể từ khi lên nắm quyền, Thủ tướng N.Modi đã có nhiều chủ trương, chính sách thay đổi so với người tiền nhiệm. Nhìn lại những năm qua, những chính sách của chính phủ tiền nhiệm được cho là yếu kém và thiếu quyết đoán trong chính sách đối ngoại và an ninh, đặc biệt trong mối quan hệ với Trung Quốc và Pakistan. Được cử tri Ấn Độ tín nhiệm và hy vọng đem đến sự thay đổi mang tính chiến lược, ông N.Modi và đảng của mình không còn lựa chọn nào khác là buộc phải hành động để dần lấy lại vị thế cường quốc và giá trị địa chính trị chiến lược của mình.
Xét về địa chính trị, Ấn Độ án ngữ cả Ấn Độ Dương rộng lớn, kiếm soát hoàn toàn tuyến hàng hải Đông – Tây, huyết mạch của nền kinh tế toàn cầu. Với các vấn đề thế giới, Ấn Độ đóng vai trò quan trọng trong cục diện hình thành những đối trọng giữa các thế lực. Đã đến lúc Ấn Độ không thể giữ mãi quan điểm trung lập mà phải suy xét một cách nghiêm túc về vai trò vị thế của mình trong một thế giới toàn cầu. Xây dựng liên minh Nga – Trung - Ấn hay hợp tác với Mỹ để kìm chế sự trỗi dậy của giấc mơ Trung Hoa là vấn đề mà Thủ tướng N.Modi cân nhắc lựa chọn. Đặc biệt, trong cuộc đua giành ảnh hưởng ở cả Nam Á và Đông Á, Ấn Độ cũng không muốn là kẻ chậm chân. Ngay khi lên nhậm chức, ông N.Modi đã lựa chọn Nhật Bản là quốc gia đầu tiên cho chuyến thăm nước ngoài. Và nay là chuyến công du đến một loạt các quốc gia sân sau của Ấn Độ, đã phần nào hé lộ câu trả lời cho chiến lược ngoại giao của chính quyền Thủ tướng N.Modi./.