(VOV5)- Hợp tác ASEAN luôn được xác định là có tầm quan trọng chiến lược đối với an ninh và phát triển của Việt Nam. Năm 2013, tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của đất nước, Việt Nam xác định nhiệm vụ trọng tâm là đưa quan hệ của Việt Nam với các nước đi vào chiều sâu và hiệu quả, tăng cường vai trò, vị trí của Việt Nam trên trường quốc tế thông qua việc tích cực hội nhập và tham gia vào các diễn đàn đa phương, trong đó có ASEAN.
Gần 18 năm là thành viên của ASEAN, Việt Nam luôn xác định hợp tác ASEAN luôn là một bộ phận quan trọng trong đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Giai đoạn hiện nay, hợp tác trong ASEAN càng trở nên cần thiết khi Việt Nam đang hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Văn kiện Đại hội toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 11 đã khẳng định: “Việt Nam sẽ chủ động, tích cực và có trách nhiệm cùng các nước xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh. Việt Nam đã và sẽ luôn tích cực đóng góp nhằm xây dựng một ASEAN liên kết chặt chẽ, đoàn kết, vững mạnh, ngày càng có vai trò và vị thế quan trọng ở khu vực và quốc tế, cùng phấn đấu vì các mục tiêu chung là hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển thịnh vượng". Với tinh thần đó, năm 2012, Việt Nam đã tích cực tham gia đóng góp những vấn đề thuộc quan tâm chung của ASEAN và Việt Nam có lợi ích, tích cực thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng.
Năm qua, Việt Nam đã kết thúc vai trò điều phối quan hệ đối thoại ASEAN – Trung Quốc giai đoạn 2009-2012. Ông Nguyễn Tiến Minh, Vụ trưởng Vụ ASEAN, Bộ ngoại giao, cho biết: Việt Nam đã thực hiện rất tốt vai trò điều phối này để thúc đẩy quan hệ hai bên tiếp tục phát triển. Đối với ASEAN, Trung Quốc là một đối tác chiến lược quan trọng, bởi vậy, trong vấn đề đối thoại có vấn đề Biển Đông phức tạp. Một mặt vừa phải đấu tranh để bảo vệ chủ quyền của Việt Nam trong khi vẫn phải điều phối thay mặt ASEAN thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị của ASEAN – Trung Quốc. Và chúng ta đã thành công khi tháng 7/2012, Trung Quốc đã ngồi cùng với ASEAN để trao đổi những vấn đề liên quan đến việc thực hiện DOC ở trong khu vực, tiến tới đàm phán về COC.
Ngay từ đầu năm 2013, Thứ trưởng ngoại giao Lê Lương Minh vinh dự nhận trọng trách Tổng thư ký ASEAN nhiệm kỳ 2013-2018. Trong thời điểm ASEAN đang trên con đường đầy thử thách đối với sự thống nhất về một số vấn đề quan trọng trong khu vực, làm sao tiếp tục giữ vững tinh thần đoàn kết trong ASEAN, cân bằng lợi ích của từng quốc gia thành viên, tăng cường hợp tác với các đối tác ngoài khu vực, thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng đúng thời hạn đã đề ra là những thách thức lớn, đòi hỏi sự nỗ lực không chỉ của cá nhân tân Tổng thư ký mà còn của cả ngành ngoại giao Việt Nam. Tổng Thư ký Lê Lương Minh nêu rõ: ASEAN cần phải có một môi trường hòa bình, ổn định và Tổng thư ký cần phải quan tâm thúc đẩy việc hình thành, thực hiện các chuẩn mực về ứng xử. Trong bối cảnh khu vực có nhiều diễn biến phức tạp liên quan đến tranh chấp chủ quyền ở biển Đông, việc đảm bảo tôn trọng thực hiện tuyên bố ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) cũng như tiến tới sớm hình thành một Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC) là rất quan trọng, để duy trì hòa bình, ổn định, loại bỏ những nguy cơ gây mất ổn định thì việc đảm bảo thực hiện Hiệp ước các nước Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân cũng rất quan trọng.
Nhà ngoại giao Lê Lương Minh được lãnh đạo 10 quốc gia ASEAN phê chuẩn bổ nhiệm tại Hội nghị Cấp cao lần thứ 21 diễn ra hồi tháng 11/2012 ở Phnom Penh, Campuchia. (Nguồn: Internet)
Phương châm và mục đích tham gia ASEAN của Việt Nam trong năm 2013 là tích cực, chủ động và có trách nhiệm, lồng ghép các chương trình hành động của Hiệp hội phục vụ cho chương trình hành động, mục tiêu quốc gia, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Đến nay, Việt Nam đã thông qua Chương trình hành động của Chính phủ về việc Việt Nam tham gia ASEAN đến năm 2015. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quy chế làm việc và phối hợp hoạt động giữa các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới của ASEAN sau khi có Hiến chương. Về nhiệm vụ cụ thể trong năm 2013, Vụ trưởng Vụ ASEAN, Bộ ngoại giao Nguyễn Tiến Minh cho biết: Làm sao để củng cố đoàn kết, phối hợp lập trường chung của ASEAN trong vấn đề khu vực, quốc tế, duy trì được vai trò trung tâm của ASEAN. Đây là vấn đề rất quan trọng và nhiều thách thức. Việt Nam sẽ cùng các nước ASEAN thúc đẩy quá trình liên kết, xây dựng cộng đồng: tăng cường kết nối, vấn đề hạ tầng cơ sở, con người với con người, thể chế... Trong nội bộ của mình, Việt Nam tăng cường hơn nữa sự phối hợp của các bộ, ngành trong việc tăng cường thúc đẩy trong ASEAN để việc tham gia vào ASEAN cho đồng bộ.
Năm 2013 là năm bản lề thực hiện lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Sau một năm sóng gió, các nước ASEAN đều nhận thấy rằng cần phải “xốc lại” sự đoàn kết nhất trí trong ASEAN để thực hiện mục tiêu chung này. Việt Nam đang nỗ lực, chung sức cùng các quốc gia khác trong khối ASEAN để làm cho khối ASEAN trở thành một tổ chức vững mạnh, có tiếng nói ngày càng quan trọng ở khu vực và quốc tế./.