(VOV5) -  Hôm nay (8/8), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) kỷ niệm tròn 49 năm ngày thành lập (8/8/1967-8/8/2016).


Trải qua gần 5 thập kỷ hình thành và phát triển với nhiều thăng trầm, ASEAN ngày nay đã trở thành một Cộng đồng chung, trong đó lấy kinh tế làm trụ cột, với mục tiêu đưa ASEAN trở thành một khu vực phát triển kinh tế năng động và thịnh vượng. 21 năm là thành viên của ASEAN, Việt Nam đang nỗ lực cùng Cộng đồng ASEAN bước vào một giai đoạn mới, hội nhập mạnh mẽ hơn.

Từ 5 nước thành viên ban đầu, sau 49 năm, ASEAN đã thành một thực thể gắn kết 10 nước Đông Nam Á, cùng xây dựng cộng đồng và xây dựng lòng tin. Trong 49 năm hình thành và phát triển, một trong những dấu mốc đáng nhớ của tổ chức này đó là việc thành lập Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015, đồng thời xây dựng một Tầm nhìn phát triển cộng đồng ASEAN 2025, bao gồm các mục tiêu trọng tâm là mức độ liên kết kinh tế mạnh mẽ hơn, phát huy được vai trò trung tâm của ASEAN trong bối cảnh ngày càng phức tạp và có những tương tác của các nước lớn.

Kể từ khi Cộng đồng ASEAN được thành lập, ASEAN đã triển khai hàng loạt các kế hoạch đã đề ra. Trong lĩnh vực hòa bình và an ninh, với khoảng 200-300 dòng hành động trong kế hoạch được thực hiện, chiếm khoảng 40%. Trong lĩnh vực kinh tế, ASEAN mở rộng liên kết với các đối tác bên ngoài và thực hiện thỏa thuận trong khuôn khổ của Cộng đồng kinh tế ASEAN. Trong 7 tháng qua kể từ khi thành lập, thành tựu đáng kể của Cộng đồng kinh tế ASEAN đó là triển khai thực hiện những kế hoạch đã đề ra trong lĩnh vực kinh tế như tiếp tục thúc đẩy đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa các nước ở châu Á Thái Bình Dương và ASEAN về một khu vực thương mại tự do, thực hiện sáng kiến kết nối trong ASEAN và ASEAN với các cộng đồng khác. Các nước cũng hợp tác sâu hơn trong lĩnh vực chuyên ngành như tài chính, thương mại đầu tư, lao động. Đặc biệt, thành tựu lớn nhất của ASEAN sau khi hình thành Cộng đồng đó là thu hút sự quan tâm và ủng hộ mạnh mẽ của  cộng đồng quốc tế. Thứ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung nhấn mạnh: "Như chúng ta biết tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN 49 vừa diễn ra tại Lào, có thêm 4 nước ngoài khu vực tham gia Hiệp ước hữu nghị và hợp tác, có thêm 2 đối tác tham gia vào quan hệ đối tác trong từng lĩnh vực. Hiện nay, thế giới đều biết đến sự ra đời của Cộng đồng ASEAN cũng như uy tín của ASEAN trên trường quốc tế".

Trong quá trình hình thành và phát triển, ASEAN có được nhiều thuận lợi nhờ vào môi trường hòa bình và ổn định trong khu vực. Tuy nhiên hiện nay, ASEAN cũng đối mặt với nhiều thách thức lớn trước những diễn biến của tình hình thế giới. Bên cạnh đó, ASEAN còn đối mặt với những thách thức trong khối như diễn biễn phức tạp ở Biển Đông. Bí quyết tạo nên một ASEAN như hiện nay chính là ở tinh thần đoàn kết. Do đó, phát huy tinh thần này, trong giai đoạn hiện nay và sau này, ASEAN luôn nhấn mạnh sự cần thiết duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác ở khu vực vì lợi ích chung của tất cả các quốc gia thành viên và cả cộng đồng quốc tế. Thứ trưởng Lê Hoài Trung cho biết: "ASEAN đã có những nhất trí cơ bản và quan trọng, đó là hòa bình và ổn định hợp tác ở Biển Đông có vị trí quan trọng không thể tách rời khỏi hòa bình, ổn định, hợp tác ở Đông nam Á. Các nước cũng nhất trí nguyên tắc cơ bản để  giải quyết các tranh chấp đó là các nước tuân thủ hợp tác quốc tế trong đó Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS), theo đó không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng các giải pháp hòa bình. Đối với ASEAN- Trung Quốc thì thực hiện hiệu quả DOC và sớm tiến tới COC. Ủng hộ, thúc đẩy hợp tác hữu nghị giữa các quốc gia ở Biển Đông và các nước bên ngoài vì họ có lợi ích, đồng thời ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp".

21 năm tham gia ASEAN, Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng hơn vào trong những nỗ lực chung của ASEAN, đóng góp tích cực và trách nhiệm đối với công việc chung của ASEAN. Từ khi thành lập Cộng đồng ASEAN, Việt Nam đã đóng góp tích cực trong kế hoạch xây dựng và triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 cũng như các chiến lược đề ra trong tất cả các lĩnh vực. Thứ trưởng Lê Hoài Trung khẳng định: "Việt Nam đóng góp tích cực, phối hợp chặt chẽ với nước chủ tịch Lào ASEAN năm 2016 để giữ gìn đoàn kết và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN. Việt Nam cũng đưa ra nhiều sáng kiến trong các lĩnh vực cụ thể.  Ví dụ như tại Diễn đàn an ninh khu vực (ARF) gần đây tại Lào, Việt Nam đã đưa ra sáng kiến được các nước thông qua liên  quan đến việc phối hợp giữa các cơ quan thực thi phát luật trên biển. Trong bối cảnh tình hình Biển Đông đang phức tạp như hiện nay thì sáng kiến của Việt Nam rất hữu ích".