(VOV5) - Hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ thời gian qua được tích cực triển khai và đã có những bước đi thích hợp.
Năm 2015 là năm đặc biệt trong quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, đánh dấu chặng đường 20 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao và 40 năm sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc. Đẩy mạnh việc triển khai khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó đặc biệt chú trọng đến công tác rà phá, xử lý bom mìn và vật liệu nổ, là trọng tâm hợp tác quốc phòng Việt Nam-Hoa Kỳ năm 2015.
 |
| Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị tiếp Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ |
Hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ thời gian qua được tích cực triển khai và đã có những bước đi thích hợp. Hai nước đã xây dựng được các mô hình hoạt động mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, công tác này cần nguồn vốn và nguồn nhận lực lớn, đòi hỏi sự nỗ lực hợp tác lâu dài.
Đẩy nhanh tiến độ hợp tác rà phá bom mìn
Đầu tháng 3/2015, trong chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ đặc trách kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế, bà Rose Gottemoeller đã có chuyến đi thị sát trực tiếp địa bàn tỉnh Quảng Trị, địa phương chịu ảnh hưởng lớn nhất bởi bom mìn còn sót lại sau chiến tranh. Tại đây, chứng kiến và thấu hiểu nỗi đau mất mát của những người dân Việt Nam sau chiến tranh, Thứ trưởng Rose Gottemoeller chia sẻ: Tôi đã có một ngày vô cùng đặc biệt. Tôi đi thăm hiện trường rà phá bom mìn và bản thân ấn nút hủy những vũ khí nguy hiểm. Tôi đã có cơ hội gặp gỡ những nạn nhân bom mìn, nói chuyện và hiểu được sự mất mát, nghị lực xây dựng lại cuộc sống của họ. Và tôi cũng đã trồng cây trên mảnh đất chiến tranh xưa, như là thông điệp muốn khắc phục những tàn dư của chiến tranh trong quá khứ bằng mầu xanh của những cây này.
Trong chuyến thăm, Thứ trưởng Rose Gottemoeller cho biết ngay trong năm nay, Chính phủ Mỹ sẽ tài trợ Việt Nam 10 triệu USD, trong đó riêng tỉnh Quảng Trị nhận 8 triệu USD, để thực hiện một dự án mới. Dự án này nhằm thiết lập một cơ sở dữ liệu trung tâm để đưa ra những địa điểm cần ưu tiên rà phá, giúp tiến trình rà phá bom mìn đạt hiệu quả cao hơn.
Huy động mọi nguồn lực cho công tác rà phá bom mìn
Sau khi chiến tranh kết thúc, Việt Nam bắt tay ngay vào việc rà phá bom mìn. Với nỗ lực của nhà nước, chính quyền địa phương và các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, đặc biệt là các tổ chức phi chính phủ Mỹ, số lượng các vụ tai nạn bom mìn đã giảm đi đáng kể. Nếu như giai đoạn 1975-2000, có khoảng 5.000 vụ tai nạn bom mìn và 2.600 nạn nhân, chủ yếu là trẻ em thì giai đoạn sau này, đặc biệt trong 5 năm trở lại đây, tai nạn do bom mìn giảm đáng kể, chỉ có 4-5 vụ việc/năm. Trong 20 năm qua, các tổ chức phi chính phủ của Mỹ đã hỗ trợ khoảng 80 triệu USD để giải quyết hậu quả bom mìn. Không chỉ giảm thiểu tác hại của bom mìn, họ còn góp phần cải thiện đáng kể cuộc sống của người dân. Ông Bob Stokes, Giám đốc tổ chức PeaceTrees Việt Nam, tổ chức phi chính phủ Mỹ đầu tiên hoạt động trong lĩnh vực rà phá bom mìn tại Quảng Trị từ năm 1995, cho biết:Chúng tôi nhận thấy rằng còn rất nhiều vấn đề của chiến tranh và hiện chưa có hành động nào để giải quyết triệt để bom mìn từ chiến tranh. Cấu trúc xã hội đang bị nguy hại, đặc biệt là các đồng bào dân tộc thiểu số. Do vậy, hiện nay, chúng tôi có những hoạt động hỗ trợ người dân Quảng Trị để giúp trẻ em đến trường, giúp các em có được 1 cốc sữa mỗi ngày. Và chúng tôi cũng hành động để giúp những người nghèo ở Quảng Trị.
Cần những nỗ lực hợp tác lâu dài
Theo ước tính, với tốc độ khắc phục hậu quả bom mìn như thời gian 5 năm trở lại đây thì phải mất đến 300 năm nữa mới có thể làm sạch được bom mìn tại Việt Nam.
 |
| Bà Rose.E. Gottemoeller thị sát địa điểm rà phá bom mìn tại xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong |
Cách đây 5 năm, chính phủ Việt Nam đã thành lập Ban chỉ đạo khắc phục hậu quả bom mìn quốc gia và tận dụng tối đa các nguồn lực nhà nước để tăng tốc độ làm sạch bom mìn. Tuy nhiên, là một quốc gia đang phát triển, bên cạnh nội lực, Việt Nam rất cần sự hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này, nhất là những cam kết hỗ trợ lâu dài từ Chính phủ Mỹ. Tháng 3 vừa qua, trong chuyến thăm và làm việc tại Hoa Kỳ, Việt Nam đã đề xuất nhiều dự án hợp tác cụ thể, nhằm đẩy nhanh tốc độ rà phá bom mìn và đề xuất của Việt Nam đã nhận được sự hưởng ứng rất tích cực từ Chính phủ Hoa Kỳ. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam Nguyễn Chí Vịnh dẫn đầu đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng Việt Nam trong chuyến đi này, cho biết: Việt Nam đã đề xuất 3 dự án cụ thể. Thứ nhất là dự án làm sạch bom mìn ở một số địa phương có tỷ lệ ô nhiễm bom mìn nặng nhất. Thứ hai, Việt Nam cần Hoa Kỳ hỗ trợ một trung tâm xử lý dữ liệu về bom mìn và nạn nhân bom mìn. Và dự án nữa là triển khai một xưởng sản xuất chân tay giả tại mỗi tỉnh để các nạn nhân bom mìn Việt Nam có điều kiện lao động và tái hòa nhập của họ. Hy vọng tới đây Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ ký được những dự án cụ thể như thế này.
Hậu quả của chiến tranh còn hết sức nặng nề. Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, không chỉ khắc phục hậu quả của quá khứ mà còn mở cửa cho tương lai, một tương lai không còn hận thù, một tương lai hợp tác với nhau. 40 năm sau chiến tranh và 20 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Hoa Kỳ đang nỗ lực đi theo hướng đó./.