Trong thông cáo báo chí ngày 6/4, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho biết đây là động thái mới nhất trong một loạt các hoạt động của Trung Quốc nhằm tuyên bố chủ quyền trên biển trái pháp luật cũng như làm phương hại tới các nước láng giềng Đông Nam Á của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Morgan Ortagus. Ảnh: C-Span.

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên phạm vi toàn cầu, Bắc Kinh cũng đã thông báo các trạm nghiên cứu ở các căn cứ quân sự nước này xây dựng trên Đá Chữ Thập và Subi, đồng thời cho máy bay quân sự đặc biệt hạ cánh xuống Đá Chữ Thập. Trung Quốc cũng tiếp tục triển khai lực lượng dân quân trên biển xung quanh khu vực quần đảo Trường Sa.  

Thông cáo khẳng định cái gọi là “đường chín đoạn” của Trung Quốc hồi tháng 7/2016 đã bị Tòa trọng tài Quốc tế phán quyết là một tuyên bố chủ quyền hàng hải trái pháp luật theo Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982. Chính phủ Mỹ có chung quan điểm với phán quyết này. 

Thông cáo cũng cho biết Mỹ kêu gọi Trung Quốc tiếp tục tập trung hỗ trợ các nỗ lực quốc tế đối phó với đại dịch toàn cầu và ngừng tranh thủ sự sao lãng hoặc dễ tổn thương của các nước khác nhằm mở rộng tuyên bố chủ quyền trái pháp luật ở Biển Đông.

Trước đó, ngày 3/4, Bộ Ngoại giao Việt Nam xác nhận, tàu cá QNg 90617 TS và 8 ngư dân Việt Nam đang hoạt động bình thường tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam thì bị tàu hải cảnh Trung Quốc ngăn cản và đâm chìm.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng, hành động này của tàu công vụ Trung Quốc đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, gây thiệt hại về tài sản, đe doạ an toàn tính mạng và lợi ích hợp pháp của ngư dân Việt Nam, đi ngược lại nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước về việc đối xử nhân đạo với ngư dân và Thoả thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, trái với tinh thần Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), gây phức tạp tình hình và không có lợi cho quan hệ hai nước cũng như việc duy trì hoà bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông.

Phạm Huân/VOV-Washington