Kiến trúc Pháp, di sản văn hoá Hà Nội

Tô Tuấn -

13 Tháng Mười 2014 | 18:24:13

(VOV5) - Hà Nội đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ với những công trình ngày càng hiện đại, minh chứng cho một thành phố phát triển năng động. Bên cạnh những công trình kiến trúc cao tầng hiện đại, Hà Nội vẫn còn đó các công trình kiến trúc có từ hàng trăm năm làm nên dáng vóc lịch sử cho Hà Thành, trong đó phải kể đến những di sản kiến trúc từ thời Pháp thuộc mang phong cách cổ điển châu Âu. Chính những công trình này đã tạo cho Hà Nội vẻ đẹp duyên dáng, độc đáo của riêng mình.

Kiến trúc Pháp, di sản văn hoá Hà Nội - ảnh 1

Nhà hát lớn Hà Nội

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Du khách đến Hà Nội không thể để lỡ dịp ngắm nhìn những công trình kiến trúc tuyệt đẹp được xây dựng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Các công trình kiến trúc Pháp ở Hà Nội phong phú về phong cách, nhưng hài hoà trong tổng thể kiến trúc của quy hoạch vỉa hè, cây xanh và gắn với khung cảnh thiên nhiên, con người, bởi vậy đã tạo cho kiến trúc Pháp ở Hà Nội một vẻ đẹp rất riêng, không trùng lắp với bất kỳ thành phố nào trong khu vực Đông Nam Á và Châu Á. Những công trình kíến trúc Pháp tiêu biểu đầu tiên là cây cầu Long Biên bắc qua sông Hồng, trước đây được đặt theo tên toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (Pont Paul-Doumer) do Công ty Dayde' et Pille' thiết kế và được hoàn tất xây dựng năm 1903. Hình ảnh cây cầu này được coi là một trong những biểu tượng văn hoá của thủ đô Hà Nội. Trong khu vực nội thành Hà Nội hiện còn ghi dấu hàng loạt các công trình kiến trúc Pháp bề thế như: Phủ Toàn quyền Đông Dương ( nay là Phủ chủ tịch), Dinh Thống xứ Bắc Kỳ (nay là Nhà khách chính phủ), Ngân hàng Đông Dương (nay là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), Bảo Tàng Louis Finot( nay là Bảo tàng lịch sử quốc gia Việt Nam), Toà án ( nay là toàn án nhân dân tối cao)...Mỗi công trình đều mang dáng vẻ riêng, phù hợp với cảnh quan xung quanh.

Kiến trúc Pháp, di sản văn hoá Hà Nội - ảnh 2

Phủ Chủ tịch

Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính, một người Hà Nội đam mê kiến trúc Pháp cho biết: người Pháp đã đưa vào Việt Nam nhiều điều khác biệt, đó là nền kiến trúc có thiết kế, xây bằng gạch và đưa quan điểm thiết kế vào quy hoạch đô thị. Đặc biệt là người Pháp đưa vào Việt Nam nhiều công trình mà trước đây chưa hề có như: nhà ga, nhà bưu điện, nhà thờ, nhà hát, bảo tàng, khách sạn, vườn hoa, các đài phun nước… Người Pháp đã hiện đại hoá thành phố Hà Nội, đặt Hà Nội vào kênh của đô thị hiện đại. Chúng ta thấy ở Hà Nội hiện nay sự hiện hữu của di sản kiến trúc Pháp từ cuối thế kỷ 19 đến nửa đầu thế kỷ 20, tạo ra những công trình kiến trúc nhiệt đới hoá và sau đó là nền kiến trúc phù hợp với hoàn cảnh lịch sử, với truyền thống văn hoá của Việt Nam.

Điều đáng nói là để tránh cái nóng nhiệt đới, người Pháp đã tạo ra những hình thức kiến trúc phù hợp với vùng khí hậu vùng nhiệt đới. Đó là các công trình, dinh thự, biệt thự có hành lang, vườn hoa rộng bao quanh không gian chính. Ví như toà nhà Bắc Bộ Phủ được xây dựng trước vườn hoa rộng, có kiến trúc nổi bật với sắc vàng của tường vôi và những ô cửa màu xanh như hài hoà trong nắng vàng màu mật ong của xứ sở nhiệt đới. Cạnh đó là khách sạn Metropol mang nét cổ kính sang trọng với những mảng tường sơn trắng, những ô cửa màu xanh. Đặc sắc nhất là Nhà hát Lớn thành phố được thiết kế như một cung điện màu vàng rực với hệ thống các hành lang ban công, cửa sổ cao, mái vòm mái cuốn nổi bật giữa nền trời xanh, tạo thành điểm nhấn không gian vô cùng ấn tượng. Ở một số công trình, các kiến trúc sư Pháp còn bản địa hoá bằng việc đưa thêm chi tiết theo kiểu kiến trúc đình làng truyền thống của Việt nam, làm cho các công trình thêm phong phú.

Kiến trúc Pháp, di sản văn hoá Hà Nội - ảnh 3

Nhà khách Chính phủ

Nét duyên dáng nhất trong kiến trúc Pháp ở Hà Nội chính là những dãy phố với những dãy biệt thự xinh xắn nằm núp bóng dưới hàng cây xanh mát ở một số tuyến phố chính. Mỗi biệt thự đều có kiểu dáng riêng, có mẫu biệt thự được bê nguyên xi từ miền Trung nước Pháp như ở các phố: Phan Đình Phùng, Hoàng Diệu, Trần Phú, Lê Hồng Phong…Các biệt thự kiểu miền Nam nước Pháp ở các phố Quang Trung, Trần Quốc Toản hay các biệt thự phong cách Đông Dương ( đưa thêm các chi tiết Ấ Đông vào kiến trúc) ở phố Lý Nam Đế.. Theo thống kê, đến nay Hà Nội vẫn có khoảng 1.600 biệt thự có từ thời Pháp để lại, trong đó có hơn 500 biệt thự thuộc sở hữu tư nhân và hơn 1000 biệt thự thuộc sở hữu nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, nhiều biệt thự của tư nhân đã phần nào bị xuống cấp, bởi vậy thành phố Hà Nội vừa tiến hành đợt phân loại biệt thự, hỗ trợ chủ hộ nâng cấp bảo tồn di sản văn hoá này.Chủ trương này đã được người dân đồng tình. Bà Nguyễn Thị Hòa chủ nhân một căn biệt thự ở phố Trần Quốc Toản, Hà Nội, cho biết: “Theo tôi thì cũng nên cải tạo lại các biệt thự cổ này. Tôi nghĩ việc Nhà nước giúp người dân nâng cấp biệt thự thì tốt quá. Nhất là Nhà nước hướng dẫn, rồi hỗ trợ người dân theo kiểu Nhà nước và nhân dân cũng làm thì càng hiệu quả”.

Cùng với những công trình kiến trúc truyền thống Việt Nam mang giá trị lớn về mặt lịch sử như: Văn Miếu Quốc Tử Giám, Chùa Một Cột, Khu phố cổ 36 phố phường, những công trình kiến trúc Pháp với những sắc thái riêng đã và đang góp phần làm nên nét rất riêng trong lịch sử kiến trúc Hà Nội. Trong xu thế thủ đô Hà Nội đang mở rộng vầ ngày càng phát triển, thì việc lưu giữ những giá trị di sản văn hoá kiến trúc Pháp chính là sự gợi mở cho hướng phát triền bền vững và hài hoà của Thủ đô trong tương lai./.

Tô Tuấn