(VOV5) -Với hơn 220 trang sách của tập 2, người đọc sẽ có cái nhìn thấu đáo về những bước biến chuyển trong nhận thức, tư duy của Bác Hồ - một con người vĩ đại, theo cách giản dị nhất.
Sáng ngày 1/2/2023, tại Hà Nội, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương phối hợp với Nhà xuất bản Văn học và Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Liên Việt tổ chức cuộc gặp mặt, trao đổi về tập 2 của bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm” với tên gọi “Lênh đênh bốn biển” của nhà văn Nguyễn Thế Kỷ.
 Quang cảnh cuộc gặp gỡ. Ảnh: Mỹ Trà |
Với hơn 220 trang sách của tập 2, người đọc sẽ có cái nhìn thấu đáo và có tính hệ thống, tính logic về những bước biến chuyển trong nhận thức, tư duy của một con người vĩ đại, theo cách giản dị nhất.
Tập 2 “Lênh đênh bốn biển” khắc họa hình tượng Văn Ba - Nguyễn Ái Quốc ở Pháp, Anh, Mỹ, các nước châu Phi, tới Liên Xô, Trung Quốc, Thái Lan... cho tới ngày Người trở về Tổ Quốc, ngày 28 tháng 1 năm 1941.
So với tập 1 “Nợ nước non” thì khối lượng tư liệu, nhất là tính tư tưởng của tác phẩm, của nhân vật, sự kiện ở tập 2 “Lênh đênh bốn biển” lớn hơn, rộng hơn rất nhiều.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ chia sẻ: "Tập 2 của tiểu thuyết là sự chuyển biến từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa cộng sản. Tư duy, tư tưởng của Hồ Chí Minh có sự đổi mới rất mạnh mẽ, có logic. Và quan trọng nhất, những chi tiết về cuộc đời hoạt động của Người đã được lịch sử và các bài nghiên cứu nói rất đầy đủ rồi, nhưng đây là tác phẩm văn học. Văn học lại khác, là mình hư cấu những khoảng nào đó nhất là con người của Người. Con người, tâm hồn, nội tâm của Hồ Chí Minh chỉ có văn học mới nói được".
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ: “Với tập tiểu thuyết này, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã nghiên cứu tất cả những tư liệu liên quan đến năm tháng hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở nước ngoài. Sau đó, tác giả đã lựa chọn xuất sắc những câu chuyện, sự kiện cốt lõi, mang tính thông điệp lớn, rồi tạo dựng toàn bộ không khí của lịch sử trong thời đại đó và đã khắc họa thành công con đường mà một vĩ nhân của dân tộc đã đi”.
Bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm” khắc họa hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh ở ba giai đoạn quan trọng của Người: Tuổi ấu thơ và tuổi thanh niên (1890 - 1911); Ba mươi năm Người “đi tìm hình của nước”, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1911 - 1941); Những năm tháng Người về nước, cùng Đảng ta, Nhân dân đấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc, hạnh phúc cho nhân dân, đưa Việt Nam trở thành biểu tượng của khát vọng đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, là lương tri, phẩm giá của loài người (1941 - 1969).
Dưới ngòi bút của nhà văn Nguyễn Thế Kỷ, thấy rõ hơn những năm ở trời Tây, Nguyễn Ái Quốc vừa vất vả lao động kiếm sống, vừa khao khát tìm kiếm con đường cứu nước, cứu dân, Người nhận rõ một sự thật đầy đau xót, căm hận: chính chủ nghĩa tư bản, bè lũ đế quốc thực dân là những kẻ gây ra mọi áp bức, bóc lột, đau khổ cho công nhân, nông dân và các tầng lớp khác ở các thuộc địa và ở ngay cả chính quốc. Người nói: “Lúc đầu, chính là chủ nghĩa yêu nước, chứ chưa phải là chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi tin theo Lê-nin, tin theo Quốc tế thứ Ba. Qua hoạt động yêu nước, tìm đường đi cho dân tộc, Người hiểu rõ, chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ.” Từ chủ nghĩa yêu nước, Người đến với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tiếp thu Bản sơ thảo Luận cương của V.I. Lê-nin về các vấn đề dân tộc và các vấn đề thuộc địa. Sự gặp gỡ, tiếp xúc lịch sử ấy hoàn toàn không phải là ngẫu nhiên hay may mắn, đó là một sự dấn thân, sự chủ động chọn đường, một tất yếu khách quan mang tính khoa học và cách mạng.
Nhiều sự kiện, nhân vật của tập 2 “Lênh đênh bốn biển” hầu như bạn đọc có biết đến ít nhiều gắn với cuộc đời hoạt động cách mạng Nguyễn Ái Quốc. Nhưng cũng có những nhân vật, tình tiết giống như cách mà nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã triển khai trong tập 1, là nhân vật hư cấu. Họ được xây dựng tự nhiên và sắc nét, bằng thi pháp tiểu thuyết, với những tính cách sinh động, gần gũi đời thường trong các mối quan hệ với nhân vật trung tâm là Văn Ba, Nguyễn Ái Quốc, Lý Thuỵ, Hồ Quang, Tống Văn Sơ, Thầu Chín, ông Vương... Bằng thi pháp như vậy, tính cách, phẩm chất, tâm hồn đẹp đẽ của Nguyễn Ái Quốc được khắc hoạ một cách giản dị, gần gũi và thuyết phục.
 Nhiều nhà nghiên cứu, phê bình văn học, nghệ thuật; các nhà văn, nhà báo và bạn đọc đã tham dự sự kiện có ý nghĩa này.
|
Tập 3 của bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm” (và phần 3 vở sân kháu cùng tên) dự kiến sẽ ra mắt công chúng vào cuối năm 2023. Nếu tập 3 được hoàn thành (dự kiến vào cuối 2023, đầu 2024), thì đây là bộ tiểu thuyết đầu tiên phản ánh đầy đủ, sâu sắc và sinh động về thân thế, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt là hình tượng Hồ Chí Minh, con người Hồ Chí Minh, con đường cách mạng Hồ Chí Minh của văn học Việt Nam đương đại. Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ cho biết, cùng với bộ tiểu thuyết ba tập, sẽ có ba vở sân khấu cùng tên song hành, đã và sẽ ra mắt công chúng Hà Nội, Nghệ An, Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Huế và một số địa phương khác.
“Lênh đênh bốn biển” là cuốn tiểu thuyết thứ 4 của nhà văn Nguyễn Thế Kỷ. Trước khi bắt tay vào bộ tiểu thuyết này, ông đã từng có “Chuyện tình Khau Vai” (Kịch bản sân khấu, năm 2013 và tiểu thuyết, 2019), “Hừng đông” (kịch bản sân khấu, năm 2016 và tiểu thuyết, 2020). Ông cho biết, mình chủ trương tiểu thuyết hoá kịch bản sân khấu và ngược lại bởi vì ông nhận thấy mỗi thể loại văn học và nghệ thuật có thế mạnh riêng, giọng điệu riêng, công chúng riêng. Bộ tiểu thuyết “Nước non vạn dặm” về Chủ tịch Hồ Chí Minh là bộ sách ông tâm huyết nhất, nung nấu lâu dài, tích luỹ tư liệu rất công phu, nghiêm cẩn. Ông hi vọng với bộ sách này, chân dung Hồ Chí Minh một lần nữa được khắc hoạ rõ nét hơn, sâu sắc, chân thật và sinh động - một con người giản dị và vĩ đại, cao đẹp mà lão thực, Người luôn bên ta, trò chuyện cùng ta, cùng ta đi về phía tương lai. Người sống thật hơn, đẹp hơn, gần gũi hơn trong “Nước non vạn dặm” và trong những cuốn sách mà văn học Việt Nam đã từng có.
Mỹ Trà. Ảnh: Đức Anh