Lễ hội khai hạ đầu xuân tại đình làng Tượng Sơn, phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình được tổ chức từ mùng 7 tháng Giêng hàng năm, nổi tiếng 2 bờ Bắc - Nam sông Gianh từ thời Trịnh - Nguyễn phân tranh. Lễ hội lưu truyền hàng trăm năm nay nên dân gian có vè rằng: “Dù ai đi ngược về xuôi nhớ ngày mùng 7 về coi cướp cù”.

Đình làng Tượng Sơn là một trong những ngôi đình lớn trên đất Quảng Bình, được xây dựng vào năm Canh Ngọ 1750. Đây là nơi thờ cúng Thành hoàng làng và những người có công với quê hương, đất nước. Năm 2003, đình Tượng Sơn được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Đình làng là nơi hội họp, diễn ra các hoạt động văn hóa - văn nghệ, lưu giữ nhiều phong tục, tập quán tốt đẹp của cộng đồng những ngày đầu năm mới.

Lễ cúng khai hạ đầu xuân tại Đình làng Tượng Sơn, phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn.

Lễ hội đình làng Tượng Sơn gồm 2 phần, phần lễ và phần hội. Ngay từ sáng sớm, nhân dân tập trung về đình làng để dự lễ khai hạ đầu xuân. Lễ khai hạ gồm những màn biểu diễn múa quyền, múa roi, múa đao, kiếm... thể hiện tinh thần thượng võ, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân có cuộc sống bình yên và thịnh vượng.

Ông Trần Văn Trọng ở tổ dân phố Trường Sơn, phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn phấn khởi: “Đây là lễ hội độc đáo của địa phương, lôi cuốn bao người khắp các làng, xã, huyện lân cận và con em xa quê về tham gia lễ hội để cầu mong cho năm mới được no ấm và hạnh phúc”.

Đội nào cướp và tung được cù vào rọ thì gặp nhiều may mắn.

Sau lễ khai hạ là hội cướp cù và hội vật. Cướp cù được diễn ra trên một sân cát rộng, 2 đầu sân dựng hai cây tre cao chừng 10m, phía trên buộc thêm rổ tre để làm mục tiêu để 2 đội tranh nhau quả cù rồi ném vào rổ. Điểm độc đáo của lễ hội này là số lượng người chơi của 2 đội không hạn chế, không quy định già trẻ, trai gái tham gia. 

Hội cướp cù có 2 đội với số lượng người chơi không hạn chế, già trẻ trai gái cùng tranh nhau quả cù.

Theo quan niệm, đội nào cướp và tung được cù vào rọ thì gặp nhiều may mắn, làm ăn phát đạt. Sau hội cướp cù là hội vật với sự tham gia của nhiều đô vật, thi đấu ở các hạng cân khác nhau. Thông qua hội vật, địa phương tuyển chọn các đô vật xuất sắc tham gia hội vật truyền thống của thị xã (được tổ chức vào mùng 10 tháng Giêng hàng năm).

Hội vật với sự tham gia của nhiều đô vật, thi đấu ở các hạng cân khác nhau.

Ông Ngô Văn Sáu - Chủ tịch UBND phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình cho biết: “Lễ hội truyền thống của phường Quảng Long được tổ chức hàng năm vào mỗi dịp Tết đến xuân về, ai ai cũng náo nức tham gia lễ hội, chung vui những môn thể thao truyền thống. Đây là lễ hội để cầu quốc thái dân an, mùa màng bội thu, toàn dân được nhiều sức khỏe, trẻ nhỏ học hành tiến tới, thanh niên gặt hái nhiều thắng lợi. Những năm qua, nhân dân phường Quảng Long luôn phát huy truyền thống này, nhằm giữ gìn bản sắc truyền thống văn hóa của địa phương”.