Pà Thẻn là dân tộc ít người với dân số khoảng 5.000 người, sinh sống chủ yếu tại hai tỉnh miền núi ở phía Bắc là Hà Giang và Tuyên Quang. Là cư dân sống lâu đời trên vùng núi cao, người Pà Thẻn hiện còn bảo lưu được nhiều nét văn hóa truyền thống, trong đó biểu hiện rõ nét nhất là những bộ trang phục của phụ nữ Pà Thẻn với màu sắc, họa tiết hoa văn đặc trưng khó có thể lẫn với các dân tộc khác.   

Sắc đỏ là màu chủ đạo trên trang phục của người Pà thẻn

Do định cư trên núi cao, thường xuyên phải chống chọi với thiên tai, nắng gió nên trang phục truyền thống của người phụ nữ Pà Thẻn hết sức kín đáo từ bàn chân, ống chân cho đến đỉnh đầu. Điều dễ nhận biết về người Pà Thẻn chính là trang phục của người phụ nữ. Màu chủ đạo trên trang trang phục của phụ nữ Pà Thẻn là màu đỏ, bởi vậy giữa màu xanh ngút ngàn của núi rừng, bộ trang phục màu đỏ tươi càng làm nổi bật vẻ đẹp của phụ nữ Pà Thẻn. Theo phong tục truyền thống của người Pà Thẻn, màu đỏ cũng là màu mang ý nghĩa đặc trưng của dân tộc Pa Thẻn.

Chị Phù Thị Thiên, người dân tộc Pà Thẻn, tỉnh Hà Giang, cho biết: "Bộ trang phục của phụ nữ Pà Thẻn có màu chủ đạo là màu đỏ. Ngày xưa người Pà Thẻn sống trên núi, thì màu đỏ là màu của con chim lửa với màu sắc rực rỡ thể hiện sức sống mãnh liệt niềm hy vọng của người Pà Thẻn. Người Pà Thẻn luôn tôn thờ và yêu màu sắc đó."  

Trang phục cưới của phụ nữ Pà Thẻn. - Ảnh Báo Hà Giang

Theo truyền thống của dân tộc Pà Thẻn, một thiếu nữ Pà Thẻn trưởng thành, chuẩn bị đi lấy chồng thì phải tự tay mình thêu, dệt được bộ khăn, váy, áo để về nhà chồng cùng các vật dụng khác như chăn, gối. Vì vậy, trang phục của phụ nữ Pà Thẻn không chỉ là chuyện ăn mặc mà còn đánh dấu sự trưởng thành của người con gái mới lớn, là truyền thống trong mỗi gia đình. Vào dịp cuối năm, khi mùa màng đã thu hoạch xong, phụ nữ Pà Thẻn lại miệt mài bên khung cửi tự dệt, may váy áo, trang phục cho cả gia đình. Các chàng trai Pà Thẻn đến tuổi trưởng thành chọn bạn đời thường tìm đến các cô gái đang chăm chỉ ngồi bên khung cửi. Những tấm thổ cẩm đẹp, nhìn những  đường thêu, mũi chỉ, hình hoa văn đẹp trang trí trên bộ áo váy của các thiếu nữ chính là điểm để những chàng trai nhận biết về sự khéo, đảm của cô gái mà họ sẽ ướm hỏi làm vợ sau này.  

Bộ nữ phục của người Pà Thẻn bao gồm: Khăn, áo, thắt lưng, váy, yếm. Nữ thường để tóc dài vấn khăn quanh đầu, hai đầu khăn có đính hai chùm tua rua màu vàng, đỏ trông đẹp và lạ mắt. Khăn có hai loại là khăn quấn trong màu đen và khăn quấn ngoài màu đỏ. Sự độc đáo trong trang phục nữ của người Pà Thẻn được biểu hiện ở lối tạo dáng áo dài, cách dùng màu và lối mặc, tạo nên một phong cách riêng. Phụ nữ Pà Thẻn đội khăn quấn thành nhiều vòng trên đầu, quấn thành mái xòe rộng như mũ, hoặc lối đội khăn tạo thành mái nhô ra hai bên mang tai.

Chiếc áo may không có cổ, khi mặc hai thân trước vắt chéo vào nhau, thân sau dài hơn thân trước

Một điểm đáng chú ý trong trang phục của phụ nữ Pà Thẻn có thể kể đến chiếc áo được may không có cổ, khi mặc hai thân trước vắt chéo nhau và thân áo phía sau dài hơn thân trước. Ống tay và toàn bộ thân áo được trang trí màu sặc sỡ để tạo dáng thêm cho chiếc áo. Các cô gái trẻ thường mặc thêm một chiếc áo sơ mi ở bên trong và lật cổ áo ra bên ngoài tạo thành cổ áo mềm mại, nổi bật trên nền vải đỏ. Thêm vào trang phục áo là chiếc dây quấn quanh eo buộc thắt trước bụng tăng thêm vẻ cân đối duyên dáng cho bộ trang phục. Góp phần tăng thêm vẻ đẹp của bộ trang phục là chiếc váy màu đỏ với những mảng được phối màu hài hòa giữa nghệ thật dệt thổ cẩm và ghép vải kết hợp các mảng mầu đen ở hai bên cánh tay. Trên nền vải đỏ của thân áo tay áo, gấu là những dạng hoa văn hình học, hoa văn hình chữa A, hình thoi, hình núi, hình sao, hình mắt cua, hình chân gà…được khéo léo trang trí cho các mảng màu.  Đó là chính là tinh hoa truyền thống được các thế hệ trước truyền dạy lại cho thế hệ sau.

Chị Phùng Thị Duyên, dân tộc Pà Thẻn ở tỉnh Hà Giang, cho biết "Trang phục bao giờ cũng phải giữ màu sắc của dân tộc mình. Các bà các mẹ biết thêu, may dệt vải thì phải truyền dạy cho thế hệ con cháu để sau này con cái mình ai cũng phải biết làm, như thế mới tiếp nối truyền thống văn hóa của dân tộc mình

Trang phục có thêm phục trang là vòng cổ

Cùng với trang phục, phụ nữ Pà Thẻn còn làm đẹp bằng các đồ trang sức như vòng cổ, vòng tay, Phụ nữ Pà Thẻn thường đeo vài chiếc vòng bạc. Màu trắng của vòng bạc nổi bật trên nền đỏ, hoa văn trên áo và người Pà Thẻn cũng đã tạo cho  bộ trang phục mang những nét khác biệt nhất định.

Nhìn tổng thể, bộ trang phục của phụ nữ Pà Thẻn thể hiện kỹ thuật ghép vải và thêu chỉ màu hài hòa. Xen giữa các mảng dêt mảng hoa văn, còn là các hoạt tiết thêu bằng tay với nhiều màu sắc sặc sỡ, làm cho các mảng màu thêm nổi bật. Chính điều đó làm cho các bộ trang phục của phụ nữ Pà Thản vừa độc đáo vừa mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc mình.