“Các cô gái hoạt động trong các dự án bom mìn của Renew không thua gì nam giới. Họ có cái tính rất quý là cẩn thận, cần cù, chịu khó. Có những vấn đề ngoài công việc, anh em trong đội luôn ưu tiên chia sẻ với chị em nhưng khi đã vào công việc, mỗi người một nhiệm vụ và  chị em phụ nữ luôn hoàn thành.” Đó là ý kiến của anh Lê Xuân Tùng, thành viên Đội sử lý bom mìn số 3, Dự án Renew, khi được hỏi về các thành viên nữ trong đội. Không chỉ anh Lê Xuân Tùng, mà nhiều thành viên nam cùng làm công việc nguy hiểm này đều bày tỏ sự thán phục khi nhắc đến những nữ đồng nghiệp của họ. 8 người phụ nữ rà phá bom mìn, vật nổ của Dự án Renew tuổi đời chưa quá 30, trong đó có thành viên trẻ nhất mới 23 tuổi.

Thủy và Trang nghe phổ biến nhiệm vụ trước khi thực hiện việc rà phá bom mìn

Chị Nguyễn Thị Thủy, 27 tuổi, đã gắn bó với Renew hơn 3 năm, chia sẻ: Sinh ra và lớn lên ở Quảng Trị, từ nhỏ đã chứng kiến rất nhiều vụ tai nạn, thương tích do bom mìn còn sót lại sau chiến tranh. Vì vậy nên ngay khi tốt nghiệp Đại học, Thủy làm hồ sơ đăng ký thi tuyển vào Renew. Sau khi được nhận, Thủy là thành viên của Đội sử lý bom mìn, với nhiệm vụ phụ trách hậu cần và dây nổ. “Khi chưa vào dự án, thấy bom đạn rất sợ nhưng sau khi vào Renew tôi được đào tạo kỹ càng về bom mìn, vật nổ. Giờ tôi đã hiểu rõ các loại bom mìn cũng như cách xử lý khi gặp. Bố mẹ tôi cũng làm bộ đội và biết hậu quả của bom mìn gây ra cho xã hội nên cũng rất ủng hộ công việc. Những ngày đầu bắt tay vào công việc, do được trang bị kiến thức từ trước, nên tôi cũng không lo lắng lắm.”

Đội rà phá bom mìn lưu động của Thủy phụ trách địa bàn huyện miền núi Cam Lộ, do vậy mỗi ngày, Thủy và các thành viên trong đội phải đi bộ khoảng 10km đường rừng với trang thiết bị, máy móc trên lưng. Có những ngày, Thủy và các thành viên phải dậy sớm nấu cơm để mang theo ăn trưa trong rừng. “Bây giờ đã bình đẳng giới nên những việc nam giới làm được thì phụ nữ cũng làm được. Nữ nhân viên hiện trường như chúng tôi thì hằng ngày phải leo đồi núi, lội suối, thời tiết thì nắng nóng… Tuy công việc có vất vả và nặng nề nhưng chị em trong đội luôn cố gắng. Anh em trong đội cũng luôn động viên và những việc nặng luôn giúp đỡ chị em.”

Chị Nguyễn Thị Trang kiểm tra bộ kích nổ trước khi thực hiện phá

Giữa cái nắng hè oi ả, chị Nguyễn Thị Trang, nữ kỹ thuật viên nhỏ tuổi nhất đội khảo sát bom mìn, vẫn cẩn thận rà từng centimet đất để tìm kiếm bom mìn, vật nổ. Cầm trên tay chiếc máy rà bom mìn, một cái xô và một chiếc xẻng nhỏ, Trang nhanh chóng xác định vị trí và cắm cờ đánh dấu. Đang dò, bất chợt chiếc máy rà phát tín hiệu báo phát hiện vật kim loại, Trang nhẹ nhàng ngồi xuống, dùng chiếc xẻng xúc từng nhúm đất nhỏ… Đào khoảng 10 centimet, Trang tìm ra một quả bom chùm. Vì tính chất nguy hiểm của loại bom này, đội của Trang ngay lập tức tổ chức hủy tại chỗ.

Trang thi tuyển và làm ở Renew được hai năm, ngay sau khi tốt nghiệp Trung cấp Y Quảng Trị. Ngoài công tác rà tìm, hỗ trợ phá hủy bom mìn, Trang còn phụ trách y tế cho đội. Chị Nguyễn Thị Trang cho biết: “Khi mới ra trường, tôi cũng không xác định mình sẽ làm nghề này… nhưng sống trên mảnh đất Quảng Trị đã chứng kiến nhiều vụ tai nạn do bom mìn nên quyết định gắn bó  công việc này với mong muốn góp công sức nhỏ bé của mình xây dựng cho quê hương. Kỷ niệm tôi nhớ nhất là mình được hủy nổ quả đạn đầu tiên. Khoảng cách nổ xa nhưng hôm đó hủy nổ quả đạn rất lớn. Cảm giác lúc đó rất vui.”

Đội rà phá, xử lý bom mìn chụp ảnh chung với phóng viên VOV5

Dự án Renew có hơn 30% là các thành viên nữ, trong đó bộ phật kỹ thuật có số lượng nữ đông nhất. Anh Ngô Xuân Hiền, Cán bộ truyền thông Dự án Renew, cho biết: Truyền thống của dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa là phụ nữ cũng cầm súng đánh giặc, bảo vệ Tổ quốc, chính vì vậy khi hòa bình, họ cũng chung tay khắc phục hậu quả chiến tranh, mang lại sự bình yên cho cuộc sống. “Qua quá trình theo dõi, giám sát hoạt động thì chúng tôi nhận ra rằng các thành viên nữ làm việc không thua kém đàn ông. Các thành viên nữ rất chịu khó, cần cù và trong quá trình triển khai nhiệm vụ ở hiện trường, chúng tôi không phân biệt là nữ hay là nam mà theo quy trình hoạt động nhưng họ luôn hoàn thành nhiệm vụ. Đặc biệt quản lý dự án Renew cũng là thành viên nữ và cô ấy là một trong những người phụ nữ Việt Nam đầu tiên được cấp giấy chứng nhận hoạt động bom mìn tiêu chuẩn quốc tế.”

Những năm qua, cùng với các thành viên khác, những thành viên nữ trong dự án Renew đã đi khắp các huyện của tỉnh Quảng Trị rà phá hàng trăm nghìn quả bom, mìn, vật nổ. Với mong ước không còn ô nhiễm bom mìn và những nạn nhân bị thương tích do các vụ nổ gây ra… những cô gái của Dự án Renew vẫn từng ngày, từng giờ thầm lặng rà phá bom mìn, mang lại màu xanh, mang lại bình yên cho vùng đất Quảng Trị.