Với cách làm linh hoạt, vận dụng phương pháp giáo dục mới, trường Trung học Cơ sở Duy Tân (thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) bước đầu thành công trong việc truyền dạy nghệ thuật hát chèo cho học sinh. Câu lạc bộ “Em yêu làn điệu dân ca” của trường được thành lập với hơn 50 thành viên. Hằng tuần, các em được giới thiệu các làn điệu chèo mới, tìm hiểu một số làn điệu chèo cổ và luyện tập cùng nhau.

Giờ ngoại khóa của lớp 8A Trường Trung học Cơ sở Duy Tân thật rộn ràng. Học sinh vui thích luyện tập bài chèo Đào liễu được các nghệ nhân trong Câu lạc bộ chèo phường Duy Tân truyền dạy. Dù kỹ thuật luyến láy, lấy hơi... đôi khi còn chưa chuẩn xác nhưng sự hào hứng, lôi cuốn trong từng lời hát đã thể hiện nhận thức và trách nhiệm của các học sinh trong việc tìm hiểu và giữ gìn một loại hình nghệ thuật truyền thống.

Các em học sinh lớp 8A trường THCS Duy Tân đang say sưa hát chèo trong giờ ngoại khóa. Ảnh: VOV

Học sinh Trần Minh Đức và Lê Quỳnh Anh (lớp 8A trường Trung học Cơ sở Duy Tân) cho biết: "Làn điệu chèo rất phong phú, đa dạng, giúp mọi người hiểu biết về quê hương mình hơn. Con thích hát chèo vì hát chèo có thể giúp con thư giãn sau những giờ học mệt mỏi, đồng thời giúp con biết mình biết thêm những làn điệu của quê hương mình."

"Con đã được các cô dạy các làn điệu chèo thông qua các tiết sinh hoạt hoặc những giờ hoạt động ngoại khóa. Đây là một loại hình nghệ thuật cần được bảo tồn và phát huy để các thế hệ sau biết được những giá trị nghệ thuật mà ông cha ta đã để lại."

Người đưa hát chèo vào trường học, trao niềm đam mê cho học sinh trường Trung học Cơ sở Duy Tân là cô giáo Nguyễn Thị Thúy. Từ nhỏ, cô đã say mê hát chèo, có năng khiếu nghệ thuật và thích nghe những làn điệu dân ca truyền thống của dân tộc qua chương trình “30 phút dân ca và nhạc cổ truyền” của Đài Tiếng nói Việt Nam. Là giáo viên dạy môn Địa lý, chưa bao giờ cô Thúy nghĩ mình có thể đứng trên sân khấu truyền dạy hát chèo cho các em học sinh.

Bài thể dục giữa giờ được các em biến tấu bằng những động tác múa chèo uyển chuyển, nhịp nhàng trên nền nhạc là các làn điệu chèo. Ảnh: VOV

Cô Thúy kể mặc dù chỉ được lồng ghép trong một số giờ học nhưng các em học sinh rất hứng thú: "Đối với nhà trường, rất vui vì được Ban giám hiệu và các thầy cô ủng hộ. Khi được sự ủng hộ rồi, cứ thế mình “gieo” trong các buổi học và được nhà trường ủng hộ là mở các lớp học. Thứ hai, tổ chức các buổi giao lưu ngoại khóa về chèo, cho học sinh đi giao lưu với các chiếu chèo của địa phương và cho học sinh đi biểu diễn trong các lễ hội. Một mình không làm được, phải có trang phục chèo, có đội chèo chuyên nghiệp, họ về, mang lời ca tiếng hát về khơi gợi cho học sinh."

Các thành viên trong Câu lạc bộ “Em yêu làn điệu dân ca” của trường cũng trở thành những “hạt nhân” lan tỏa và truyền đạt các làn điệu chèo cho các bạn trong lớp. Câu lạc bộ còn lập Fanpage “Em yêu làn điệu dân ca” và kênh Youtube để giới thiệu, quảng bá và lan tỏa tình yêu văn hóa nghệ thuật truyền thống. Dưới sự hướng dẫn của các thầy cô, các em trong Câu lạc bộ đã biên soạn, viết lời một số bài chèo mới trên làn điệu chèo cổ, luyện tập, dàn dựng, thu âm và quảng bá trên fanpage.

Theo cô Nguyễn Thị Thúy, những cách làm này đã giúp các em tiếp cận nhanh hơn với nghệ thuật chèo: "Điều lớn lao hơn là duy trì văn hóa truyền thống của quê hương, của đất nước mình và ngay địa phương mình. Thị xã Kinh Môn là “đất chèo” của xứ Đông; Duy Tân và một số xã phường nữa của thị xã Kinh Môn mới có những chiếu chèo. Tôi muốn học sinh biết được là mình phải duy trì bản sắc văn hóa của dân tộc, nhưng bảo tồn thôi không đủ, bảo tồn rồi phải phát triển."

Không chỉ tạo cơ hội cho các em được hát, múa chèo trên sân khấu và biểu diễn trong các lễ hội tại địa phương, Trường Trung học Cơ sở Duy Tân còn mời các Câu lạc bộ hát chèo ở địa phương về giao lưu, dạy các em một số điệu chèo cổ.

Trường THCS Duy Tân mời CLB chèo tại địa phương về giao lưu với các em học sinh. Ảnh: VOV

Là một trong những người đã gắn bó và “truyền lửa” cho các em học sinh đến với nghệ thuật hát chèo, bà Nguyễn Thị Hằng, thành viên Câu lạc bộ Chèo phường Duy Tân, kể:"Qua qua trình truyền dạy, tôi thấy các em học sinh rất hào hứng và say mê với bộ môn nghệ thuật này, tích cực tham gia vào các buổi của câu lạc bộ. Vốn là giáo viên ngữ văn, tôi biết chút ít về nghệ thuật gieo vần trong thơ, tôi đã sáng tác một số bài hát ca ngợi quê hương Duy Tân, ca ngợi trường Trung học Cơ sở Duy Tân để dạy cho các em. Từ đó, các em càng yêu thích bộ môn nghệ thuật này."

Giữa ồn ào, hối hả của cuộc sống hiện đại, tiếng hát chèo, những ca từ, giai điệu mang đậm âm hưởng quê hương lại rộn ràng, ngân vang giữa sân trường, sau những giờ học. Đó là hành trình tìm về truyền thống, về nguồn cội và văn hóa dân tộc của giáo viên và học sinh Trường Trung học Cơ sở Duy Tân.