COVID - 19, bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2  được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc) vào tháng 12/2019. Về dịch tễ, Việt Nam là nước có nguy cơ lây nhiễm cao nhất, tuy nhiên, Việt Nam đã dự đoán đúng tình hình, vào cuộc quyết liệt, thực hiện đồng bộ các biện pháp, hiệu quả để ngăn chặn, khống chế dịch bệnh.

Có thể thấy Việt Nam đã rất chủ động và thực hiện những công việc cần thiết phòng, chống dịch từ rất sớm. Việc chống dịch của Việt Nam thực sự bắt đầu từ giữa tháng 12/2019.  Đặc biệt, đúng đêm Giao thừa, Việt Nam là quốc gia đầu tiên trên thế giới thực hiện biện pháp khai báo y tế bắt buộc, cao hơn mức cảnh báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Sau này, WHO cũng đánh giá Việt Nam áp dụng những giải pháp sớm hơn và cao hơn mức khuyến nghị của WHO là hết sức đúng đắn.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona chủ trì cuộc họp. - Ảnh: VGP

Việt Nam đã xây dựng, hoàn thiện các kịch bản ứng phó dịch bệnh COVID-19 với tinh thần “luôn luôn lường đến tình huống xấu hơn để tình hình không xấu đi. Tính đến tình huống xấu nhất để không bao giờ tình huống xấu nhất xảy ra”. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do COVID-19, cho biết: “Phương châm chống dịch của Việt Nam gồm 5 điểm: ngăn chặn và ngăn chặn triệt để; phát hiện và phát hiện sớm nhất; cách ly và cách ly ngay lập tức; khoanh vùng và khoanh thật gọn; dập tắt và dập tắt triệt để. Dù tình hình dịch bệnh có thay đổi nhưng chúng ta cần phải kiên trì theo đúng các nguyên tắc chống dịch. Và Việt Nam đã làm rất tốt phương châm này.”

Việt Nam cũng xác định dịch bệnh là vấn đề toàn cầu nên phải có sự đồng bộ, sự tham gia và hợp tác quốc tế.  Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết thêm: “Chúng ta luôn trao đổi, thuyết phục để tìm được sự đồng thuận quốc tế, đặc biệt chúng ta đã xử lý với Trung Quốc, Hàn Quốc, và 1 số quốc gia khác. Nhưng vẫn phải trên tinh thần 5 điểm trên. Dù tình hình có thể có thay đổi nhưng 5 điểm đó ko thay đổi dĩ vất biến ứng vạn biến, phải kiên trì”.

Chống dịch trong thời đại thông tin, điều đầu tiên là phải dùng thông tin để minh bạch. Việt Nam đã chủ động ngay từ đầu, làm việc với các nhà mạng các cơ quan báo chí, các công ty công nghệ thông tin để một mặt đưa thông tin ngay, thông tin thật, kịp thời, minh bạch nhất ra tất cả các loại hình, không chỉ là báo chí mà cả mạng xã hội. Việt Nam phải minh bạch thì mới cảnh báo được cho nhân dân nguy cơ để mọi người dân cùng phải tham gia chống dịch.

Trong việc chống dịch lần này, Việt Nam cũng kết hợp rất tốt với Bộ quốc phòng. Đây có thể nói là lần đầu tiên quân đội nhân dân Việt Nam ra quân ở quy mô toàn quốc để tham gia chống dịch. Và mới đây, Bộ Quốc phòng diễn tập quy mô lớn phòng chống dịch Covid 19. Thượng tướng Phan Văn Giang, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho biết: “Thông qua diễn tập nhằm đánh giá khả năng các nguồn lực, tiếp tục nghiên cứu bổ sung, hoàn chỉnh các phương án, các kế hoạch, quy trình phòng chống dịch và sẵn sàng đối phó với một số tình huống phi truyền thống khác. Diễn tập sát thực tế, phù hợp với điều kiện và tình hình ở các địa bàn hiện nay.”

Các bác sĩ BV Nhiệt đới Trung ương chúc mừng 30 người từ Vũ Hán trở về hoàn thành thời gian cách ly - Ảnh: TTXVN

Một trong những bài học rút ra từ việc phòng, chống dịch COVID - 19 ở Việt Nam thời gian qua là việc điều trị bệnh nhân ngay ở tuyến dưới, kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin để các bác sĩ, chuyên gia đầu ngành hỗ trợ chứ không tập trung vào một nơi. Kết hợp với đó là cách ly triệt để. Thứ trưởng Bộ y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định: “Trong phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là chống COVID-19, việc cách ly là cực kỳ quan trọng, khống chế dịch, không để lan tràn dịch trong cộng đồng. Kịch bản đưa ra 4 vòng cách ly đã phát huy hiệu quả xã Sơn Lôi (huyện Bình Xuyên, Vĩnh Phúc). Đến nay, chúng tôi khẳng định cách ly rất quan trọng và chúng ta đã làm rất hiệu quả.”

Trên tinh thần không chủ quan, trong thời gian tới, tất cả các cấp chính quyền vẫn tiếp tục kiểm soát chặt chẽ những người đến từ vùng dịch. Những bài học kinh nghiệm trong quá trình phòng, chống dịch, điều trị bệnh nhân COVID - 19 cũng sẽ được đúc kết lại thành những kịch bản, phương án, cơ chế điều hành khi có dịch bệnh trong tương lai.