ການຫຼິ້ນດອກແດນໂຟດີໄດ້ກາຍເປັນປະເພນີໃນຍາມບຸນເຕັດວຽນມາ
|
ເມື່ອລະດູບານໃໝ່ວຽນມາໃນແຕ່ລະປີ, ພ້ອມກັບດອກຄາຍ, ດອກເໝີຍທີ່ ພວມບານສະພັ່ງນັ້ນ,ຄວາມງາມແບບມີສະເໜ່ຂອງບັນດາໂຖດອກແດນໂຟດີຍິ່ງ ເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດຍາມລະດູບານໃໝ່ເພີ່ມຄວາມຄຶກຄື້ນມ່ວນຊື່ນຫຼາຍຂຶ້ນ. ຄວາມງາມແບບສຸພາບຮຽບຮ້ອຍ ບວກກັບກິ່ນຫອມຫວນ ກຸ້ມໄປທົ່ວທຸກແຫ່ງຂອງ ດອກແດນໂຟດີ ໄດ້ດຶງດູດໃຈຜູ້ນິຍົມຫຼິ້ນດອກໄມ້ທັງຫຼາຍ.
ແຕ່ລະປີ, ເມື່ອຮອດຍາມບຸນເຕັດ ໝາຍເຖິງບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດຫວຽດ ນາມ, ເມື່ອອາກາດໜາວຈັດຖືກທົດແທນດ້ວຍບັນຍາກາດອັນອົບອຸ່ນຍາມຕົ້ນລະດູບານໃໝ່ນັ້ນ, ກໍແມ່ນຊວງເວລາທີ່ບັນດາຜູ້ນິຍົມຫຼິ້ນດອກແດນໂຟດີຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ພ້ອມກັນເລີ່ມຫຼິ້ນດອກໄມ້ເພື່ອປະດັບປະດາໃນເຮືອນຂອງຕົນ. ບັນດາຫົວດອກແດນໂຟດີ ໄດ້ຖືກເອົາໄປແຊນ້ຳເພື່ອຟື້ນຟູຄວາມສົດຊື່ນ ແລະ ຕຶງຂຶ້ນ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ຫົວດອກແດນໂຟດີ ຖືກຕັດສອຍດ້ວຍສີມືອັນຄ່ອງແຄ້ວຕາມຄວາມປານີດຂອງຜູ້ຫຼິ້ນດອກໄມ້. ນີ້ແມ່ນຂັ້ນຕອນຫຍຸ່ງຍາກ ແລະ ສັບສົນກ່ວາໝູ່ ເພາະວ່າມີຄວາມເລີ່ນເລີ້ໜ້ອຍໜຶ່ງ, ຫົວດອກແດນໂຟດີຈະຖືກສູນເສຍຄວາມງາມ, ຕ້ອງປະຖິ້ມ. ພາຍຫຼັງຖືກຕັດສອຍໃນແຕ່ລະເທື່ອ, ຫົວດອກແດນໂຟດີ ຖືກເຊັດດ້ວຍນ້ຳຫຼາຍເທື່ອໃຫ້ສະອາດ. ຫົວດອກແດນໂຟດີ ນັບແຕ່ເວລາອອກໜໍ່ ປົ່ງຮາກ ຈົນຮອດເວລາກາຍເປັນດອກໄມ້ ແມ່ນຕ້ອງຜ່ານການຕັດສອຍຢ່າງລະອຽດລະອໍເປັນ 3-4 ຄັ້ງ. ໂດຍແມ່ນດອກໄມ້ຊະນິດມັກເຕີບໂຕຢູ່ບ່ອນສະອາດ, ດັ່ງນັ້ນດອກແດນໂຟດີ ຕ້ອງຖືກວາງຢູ່ບ່ອນມີອາກາດປອດໂປ່ງ, ແຕ່ລະມື້ຕ້ອງປ່ຽນນ້ຳ ແລະ ຕ້ອງລ້າງສ່ວນຮາກໃຫ້ສະອາດເພື່ອກັນເນົ່າເໝັນ. ຜູ້ຫຼິ້ນດອກແດນໂຟດີ ຕ້ອງມີວິທີບົວລະບັດຮັກສາເປັນພິເສດໃນໄລຍະອອກໜໍ່ ປົ່ງຮາກ. ຖ້າຫາກວ່າ ຫົວດອກແດນໂຟດີ ປົ່ງຮາກຊ້າ ແມ່ນຕ້ອງນຳໄປຝັງຊາຍຊຸມປຽກ. ສຳລັບຊາຍ ກໍຕ້ອງຕ່ອງ ແລະ ລ້າງໃຫ້ສະອາດ. ກ່ອນທີ່ຈະຝັງດອກແດນໂຟດີໃສ່ຊາຍ ແມ່ນຕ້ອງຫຸ້ມຫໍ່ສ່ວນຫົວຂອງມັນດ້ວຍແພຝ້າຍທີ່ສະອາດ ເພື່ອກັນການຕິດເຊື້ອ ທີ່ພາໃຫ້ຮາກເນົ່າເໝັນ. ລຸງ ຫງວຽນຫວຽດຢຸ້ງ ຜູ້ມີປະສົບການເປັນເວລາດົນນານໃນອາຊີບຕັດສອຍຫົວດອກແດນໂຟດີ ທີ່ໝູ່ບ້ານ ງີຕາມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເພື່ອຕັດສອຍຫົວດອກແດນໂຟດີໃຫ້ງາມ, ກໍມີຫຼາຍຂັ້ນຕອນ. ເມື່ອຕັດສອຍ, ຈຳເປັນຕ້ອງມີມິດສະເພາະເພື່ອ ຕັດສອຍຕາມແບບພວກຜູ້ເຖົ້າ ຜູ້ແກ່ເມື່ອກ່ອນ, ຕ້ອງເຮັດແນວໃດເພື່ອໃຫ້ໃບຕ້ອງສັ້ນ, ສ່ວນດອກຕ້ອງສູງກ່ວາ. ນີ້ຈຶ່ງແມ່ນຫົວ ດອກແດນໂຟດີ ໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດໃນການຕັດສອຍຕາມແບບຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍເມື່ອກ່ອນນີ້. ສິ່ງທີ່ສຳຄັນໃນການຕັດສອຍ ແມ່ນບໍ່ໄດ້ແຕະຕ້ອງສ່ວນໃບ ແລະ ດອກ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ນ້ຳເປື້ອນຕິດໃສ່ຢ່າງເດັດຂາດ. ເມື່ອຫົວດອກແດນໂຟດີ ຄ່ອຍໆເຕີບໂຕ ແມ່ນຕ້ອງຕັດສອຍມື້ລະໜ້ອຍ , ບໍ່ປະໃຫ້ມັນເຕີບໂຕແບບທຳມະຊາດ ”
ດອກແດນໂຟດີ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຊະນິດດອກໄມ້ທີ່ບານໄວກ່ວາໝູ່ຍາມລະດູບານໃໝ່ ມັນເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ໂຊກລາບ, ຄວາມຈະເລີນ ແລະ ຄວາມມີອາຍຸໝັ້ນຂວັນຍືນ, ດັ່ງນັ້ນ, ດອກແດນໂຟດີຕ້ອງໄດ້ຮັບການບົວລະບັດຮັກສາ ຢ່າງລະອຽດທີ່ສຸດເພື່ອໃຫ້ມັນບານກົງກັບຈຸດເວລາສົ່ງທ້າຍປີເກົ່າຕ້ອນຮັບປີໃໝ່, ຫວັງມີແດ່ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ຈົບງາມໃນປີໃໝ່. ຖ້າໃນຍາມອາກາດໜາວເກີນໄປ, ດອກຈະບານຊ້າ, ຜູ້ຫຼິ້ນດອກໄມ້ອາດຈະໃຊ້ນ້ຳອຸ່ນຖອກໃສ່, ຫຼືຈະວາງໃນຫ້ອງອັດປະຕູເພື່ອກະຕຸ້ນໃຫ້ດອກບານໄວກ່ວາ. ໃນກໍລະນີອາກາດຮ້ອນ, ຊຸມປຽກນັ້ນ, ກີບດອກຕ້ອງທາດ້ວຍໄຂ່ໄກ່ຂາວຫຼືນ້ຳຢ່າງໝາກຮຸງເພື່ອກັນບານ ແລະ ຮັກສາກິນຫອມຢູ່ທາງໃນ.
ຢາກມີໂຖດອກແດນໂຟດີທີ່ງາມຕາ, ຜູ້ຫຼິ້ນດອກໄມ້ຕ້ອງຕັດສອຍແນວໃດເພື່ອໃຫ້ໃບມີຄວາມສູງພໍດີ ແລະ ຂຽວງາມ, ມີໃບຕ້ອງປົ່ງຂຶ້ນສູງ ແຕ່ຕ້ອງມີໃບຍ່ອນລົງຢ່າງກົມກຽວເພື່ອສ້າງຄວາມປານີດສູງ. ລຸງ ຫງວຽນຫວຽດຢຸ້ງ ໃຫ້ຮູ້ອີກວ່າ :
“ ໂຖດອກແດນໂຟດີທີ່ງາມ ແມ່ນຕ້ອງມີຮາກຍາວ, ຂາວ ແລະ ສະອາດ. ໃບຕ້ອງສານເຂົ້າກັນ, ໃບຕ້ອງປົ່ງຂຶ້ນສູງກ່ວາດອກ ຈຶ່ງງາມ. ໂຖດອກແດນໂຟດີ ແມ່ນຕ້ອງທັງໃບ, ທັງດອກ ແລະ ຮາກ, ແຕ່ຕົ້ນຕໍແມ່ນຮາກ ແລະ ດອກ. ສຳລັບກິນຫອມຫວນຂອງດອກແດນໂຟດີນັ້ນ, ແມ່ນບໍ່ມີດອກໄມ້ຊະນິດໃດສາມາດປຽບທຽບໄດ້, ໂດຍສະເພາະເມື່ອມັນບານໃນຊຸມມື້ບຸນເຕັດຍາມຕົ້ນລະດູບານ ໃໝ່ ”
ນາງລານ ຜູ້ຂາຍດອກແດນໂຟດີຢູ່ຖະໜົນ ຮ່ວາງຮວາຖາມ-ຮ່າໂນ້ຍເວົ້າຄວາມໃນໃຈສູ່ຟັງວ່າ :
“ ໃນຊຸມມື້ບຸນເຕັດ, ທຸກໆຄົນມັກຫຼິ້ນດອກແດນໂຟດີ, ເກືອບຄືວ່າ ທຸກໆຄອບຄົວໃດກໍຫຼິ້ນ, ເພາະວ່າດອກແດນໂຟດີຫອມທີ່ສຸດ. ເມື່ອຫຼິ້ນດອກແດນໂຟດີ, ຜູ້ຫຼິ້ນຕ້ອງປ່ຽນນ້ຳໃນແຕ່ລະມື້, ເມື່ອເຫັນນ້ຳຂຸ່ນ ແມ່ນຕ້ອງປ່ຽນໂລດ. ປີໃດກໍເຊັ່ນດຽວກັນ, ດອກແດນໂຟດີ ໄດ້ຂາຍດີ້ດີ ”
ລະດູບານໃໝ່ພວມວຽນມາສູ່ທຸກໆຄອບຄົວ, ເມື່ອແທນບູຊາບັນພະບຸລຸດໄດ້ຖືກປະດັບປະດາ, ວາງໝາກໄມ້, ເຄື່ອງຂອງບູຊາຢ່າງສວຍງາມ, ໂຖດອກແດນໂຟດີຖືກວາງເທິງແທ່ນບູຊາບັນພະບຸລຸດໃນມື້ ວັນທີ 30 ບຸນເຕັດ. ແລ້ວກໍຮອດວັນທີ 1 ບຸນເຕັດ ຊຶ່ງແມ່ນຈຸດເວລາທຳອິດຂອງປີໃໝ່, ໂຖດອກແດນໂຟດີທີ່ ວາງເທິງແທ່ນບູຊາບັນພະບຸລຸດ ຈະຖືກນຳເອົາລົງເພື່ອວາງຢູ່ຫ້ອງຮັບແຂກ ເພືອ່ໃຫ້ເຈົ້າຂອງເຮືອນ ແລະ ແຂກຮັບຊົມຄວາມງາມແບບມີສະເໜ່ຂອງ ດອກແດນໂຟດີ. ໃນບັນຍາກາດທີ່ອົບອຸ່ນ ໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນໃນຄອບຄົວໃນຊຸມມື້ຕົ້ນລະດູ ບານໃໝ່, ກີນຫອມຫວນຂອງດອກແດນໂຟດີໄດ້ປະສານກົມກືນກັບຄວັນ ທູບຫອມສົ່ງໄປທົ່ວ, ອັນໄດ້ສ້າງບັນຍາກາດພິເສດໃນບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດ. ນາງ ຫງວຽນທູຮ່ຽນ ຢູ່ຖະໜົນ ດັ້ງຕ້ຽນດົງ-ຮ່າໂນ້ຍ ເປີດເຜີຍວ່າ :
“ດອກແດນໂຟດີຖືກປູກໃນຊຸມມື້ບຸນເຕັດ ແມ່ນໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຄວາມໂຊກດີ. ຂ້າພະເຈົ້າມັກຫຼິ້ນ ດອກແດນໂຟດີໃນຊຸມມື້ບຸນເຕັດ, ຍ້ອນວ່າພຽງແຕ່ໃນຊຸມມື້ ບຸນເຕັດຈຶ່ງມີ. ຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍໄປຕະຫຼາດດອກໄມ້ເພື່ອຊອກຊື້ຫົວດອກແດນໂຟດີມາປູກເອງ , ທັງນີ້ກໍເພື່ອຫວັງວ່າໃນໂອກາດບຸນເຕັດຫົວດອກແດນໂຟດີຈະອອກດອກ ຊຶ່ງຈະນຳຄວາມໂຊກດີມາສູ່ຄອບຄົວໃນປີໃໝ່ ”
ນັບແຕ່ໃດໆມາ, ດອກໄມ້ຍັງຄົງຖືກຖືວ່າແມ່ນສານຂອງຈິດວິນຍານ ແລະ ເປັນສັນຍາລັກຂອງຄວາມງາມ. ເຖິງວ່າການຫຼິ້ນດອກແດນໂຟດີແມ່ນຕ້ອງໃຊ້ເວລາ ແລະ ຕ້ອງມີຄວາມລະອຽດລະອໍກໍຕາມ, ແຕ່ມັນກໍໄດ້ກາຍເປັນປະເພນີທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ການຫຼິ້ນ ດອກແດນໂຟດີໃນຊຸມມື້ບຸນເຕັດ ແມ່ນປຽບເໝືອນວິທີຫວນຄືນອະດີດຕະການ ແລະ ຮັກສາຈຸດວັດທະນະທຳທີ່ສູງສົ່ງໃນຈິດວິນຍານຂອງແຕ່ລະຄົນ.