ການຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມແມ່ນຂັ້ນຕອນຍາກທີ່ສຸດ (ພາບ : vanhoadoisong)
|
ໂດຍໄດ້ກາຍເປັນປະເພນີແລ້ວ, ເມື່ອລະດູບານໃໝ່, ບຸນເຕັດ(ໝາຍເຖິງບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດຫວຽດນາມ)ວຽນມາ, ປະຊາຂົນຢູ່ 5 ຄຸ້ມບ້ານຄື : ຕໍ້, ເຖາະ, ດີງ, ໂບ, ເດ ແລະ ສ່ວນໜຶ່ງໃນຄຸ້ມບ້ານ ກຶໂລກ ທີ່ຂຶ້ນກັບຕາແສງ ເຍິນຈິ້ງ ເມືອງ ແທງຊວນ-ຮ່າໂນ້ຍ ກໍພ້ອມກັນຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມເພື່ອຖະຫວາຍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານ. 5 ຄຸ້ມບ້ານນີ້ ໃນເມື່ອກ່ອນແມ່ນຂຶ້ນກັບ 2 ໝູ່ບ້ານ ຈິ້ງກິ້ງ ແລະ ກຶໂລກ, ທັງ 2 ໝູ່ບ້ານນີ້ ກໍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານຮ່ວມ. ເພາະສະນັ້ນ, ໄດ້ຕັ້ງຊື່ໃຫ້ສາລາແມ່ນ ກຶຈິ້ງ. ຜ່ານໄລຍະເວລານັບຮ້ອຍປີ, ປະເພນີນີ້ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການຮັກສາຈາກປະຊາຊົນຢູ່ແຫ່ງນີ້.
ໃນຊຸມມື້ໃກ້ຈະຮອດບຸນເຕັດ, ຢູ່ສາລາໝູ່ບ້ານ ກຶຈິ້ງ ຍິ່ງຄຶກຄື້ນມ່ວນຊື່ນດ້ວຍສຽງເວົ້ານວນຫົວມ່ວນ, ເວົ້າຈາປາໄສຂອງຊາວບ້ານ. ບາງຄົນນັ່ງລ້າງໃບຕອງຈິງ, ບາງຄົນພວມເຊິເຂົ້າ, ບາງຄົນກໍປັດກວາດ, ປະດັບປະດາເຮືອນຊານໃຫ້ສວຍງາມ ແລະ ສະອາດງາມຕາ. ໃຜໆກໍຫ້າງຫາກະກຽມທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງເພື່ອ ຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມ. ລຸງຫງວຽນວັນຖີ່ນ ປີນີ້ມີອາຍຸ 73 ປີ ຊຶ່ງແມ່ນຜູ້ເບິ່ງແຍງວຽກງານຢູ່ສາລາ ກຶຈິ້ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ສາລາແຫ່ງນີ້ແມ່ນບູຊາພະອໍລະຫັນ ລ້າດ້າຍຫຼ້ຽວ ຊຶ່ງແມ່ນນາຍທະຫານຄົນໜຶ່ງໃນສະໄໝເຈົ້າຊີວິດ ໂງກວຽນ, ເພິ່ນເປັນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງ, ຊີ້ນຳນຳພາວຽກງານທຸກດ້ານ ຂອງໝູ່ບ້ານ. ເພື່ອເປັນການອາໄລຫາເຖິງຄຸນງາມຄວາມດີຂອງ ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານ, ແຕ່ລະປີ ຮອດວັນທີ 25 ຫຼື 26 ເດືອນ 12 ໄລ່ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ, ປະຊາຊົນຢູ່ 5 ຄຸ້ມບ້ານດັ່ງກ່າວ ໄດ້ພາກັນມາເຕົ້າໂຮມຢູ່ສາລາ ກຶຈິ້ງ ເພື່ອຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມ ຖະຫວາຍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານເພື່ອສະແດງຄວາມຮູ້ບູນຄຸນ ແລະ ເຄົາລົບນັບຖື ຂອງຕົນ. ລຸງຫງວຽນວັນຖີ່ນ ເວົ້າວ່າ :
“ ພວກຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນລຸ່ນລູກລຸ່ນຫຼານ. ບໍ່ຈືວ່າປະເພນີນີ້ໄດ້ມີມາແຕ່ເວລາໃດ ແຕ່ແນ່ນອນວ່າຈະບໍ່ຕ່ຳກ່ວາຮ້ອຍປີ. ບິດາຂອງຂ້າພະເຈົ້າກໍເປັນຜູ້ຮັບໃຊ້ວຽກງານສາລາຂອງໝູ່ບ້ານ. ຖ້າວ່າເພິ່ນຍັງມີຊີວິດ, ຮອດປີນີ້ກໍມີອາຍຸກ່ວາຮ້ອຍປີແລ້ວ”
ປະຈຸບັນກໍບໍ່ມີເອກະສານໃດໆທີ່ບັນທຶກກ່ຽວກັບປະເພນີຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມຖະຫວາຍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານກຶຈິ້ງ, ແຕ່ຕາມລຸງຫງວຽນວັນຖີ່ນແລ້ວ, ປະເພນີນີ້ໄດ້ຮັບການຖ່າຍທອດຈາກຄົນລຸ່ນກ່ອນໆ. ທ່ານ ຫງວຽນດີງແທງ ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງປູຊະນີຍະສະຖານສາລາໝູ່ບ້ານກຶຈິ້ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ນີ້ແມ່ນປະເພນີທີ່ມີມາແຕ່ດັ້ງເດີມ, ດັ່ງນັ້ນຈຳເປັນຕ້ອງຮັກສາແນວໃດເພື່ອມີສີສັນສະເພາະຂອງໝູ່ບ້ານ. ສຳລັບປະເພນີນີ້, ແຕ່ລະປີ, ປະຊາຊົນໃນແຕ່ລະຄຸ້ມບ້ານໄດ້ຜັດປ່ຽນກັນເຮັດດ້ວຍຄວາມຮັບຜິດຊອບຢ່າງສູງ. ບັນຍາກາດໃນວັນນີ້ແມ່ນຟົດຟື້ນມ່ວນຊື່ນທີ່ສຸດ ”
ເຂົ້າຕົ້ມເພື່ອຖະຫວາຍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານແມ່ນເຂົ້າຕົ້ມຫໍ່ໃຫຍ່ ແລະ ແມ່ນ ຊະນິດຫວານ. ເຂົ້າຕົ້ມຖືກຫໍ່ດ້ວຍເບົ້າ ມີຮູບ 4 ລ່ຽມ, ແຕ່ລະລ່ຽມຍາວ 30 ຊັງຕິແມດ, ໜາ 10 ຊັງຕິແມດ. ດັ່ງນັ້ນການກະກຽມວັດຖຸດິບແມ່ນຕ້ອງລະອຽດທີ່ສຸດ. ລຸງຫງວຽນວັນຖີ່ນ ໃຫ້ຮູ້ອີກວ່າ :
“ເຂົ້າຕົ້ມຫໍ່ໜຶ່ງ ,ເມື່ອຫໍ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ມີນ້ຳໜັກ 4 ກິໂລກາມ. ການກະກຽມວັດຖຸດິບເພື່ອຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມ ແມ່ນລະອຽດທີ່ສຸດ. ຕ້ອງໃຊ້ໃບຕອງຈິງໃບໃຫຍ່ຫໍ່ຈຶ່ງງາມ. ວັດຖຸດິບເພື່ອຫໍ່ ເຂົ້າຕົ້ມຕ້ອງມີທັງໝົດ 11 ຢ່າງ. ເຂົ້າໜຽວຕ້ອງແມ່ນເຂົ້າໜຽວເມັດໃຫຍ່ສະເໝີກັນ ແລະ ຫອມ. ຖົ່ວຂຽວ, ນ້ຳຕາມອ້ອຍ ຕ້ອງເລືອກເອົາຊະນິດດີ. ຊີ້ນໝູຕ້ອງແມ່ນຊະນິດ 3 ຊັ້ນ. ນອກຈາກນັ້ນ ກໍຍັງມີ ກວນໝາກອຶ, ກວນໝາກພ້າວ, ແກນດອກບົວ. ສ່ວນເຄື່ອງຫອມ ແມ່ນຕ້ອງມີໝາກຖາວກວາ, ແປ້ງນົວ, ໝາກພິກໄທ ແລະ ອື່ນໆ ”
ປີນີ້ແມ່ນຮອດຜຽນຄຸ້ມບ້ານ ຕໍ້ ຮັບຜິດຊອບວຽກງານ ຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມ. ກ່ອນໜ້ານັ້ນ 1 ເດືອນ, ລຸງ ຫງວຽນຮິ້ວຢາງ ຜູ້ຕາງໜ້າຄຸ້ມບ້ານ ຕໍ້ ໄດ້ຂຶ້ນແຜນການຈັດແບ່ງວຽກງານໃຫ້ປະຊາຊົນ ຜູ້ລະວຽກ. ລຸງ ຫງວຽນຮິ້ວຢາງ ເວົ້າວ່າ :
“ ນອກຈາກເລື່ອງຕ້ອງເຄົາລົບນັບຖືຕໍ່ພະອໍລະຫັນແລ້ວ, ກໍຕ້ອງສະແດງ ນ້ຳໃຈສາມັກຄີ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ວຽກງານລວມ. ທຸກໆຄົນຕ່າງກໍດີໃຈ, ກຽມພ້ອມຮັບເອົາວຽກງານ, ຈາກການຊື້ເຂົ້າສານ, ຖົ່ວຂຽວ, ໃບຕອງຈິງ ຕະຫຼອດຮອດການຈັກຕອກໄມ້ໄຜ່ ”
ຄຸ້ມບ້ານ ຕໍ້ ຮັບຜິດຊອບວຽກງານຊື້ວັດຖຸດິບ, ສ່ວນການຫໍ່ນັ້ນ, ສາລາກຶຈິ້ງຈະຮັບຜິດຊອບ. ລຸງ ຮຸຍຕ້ວນ ຜູ້ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມ ຖະຫວາຍບູຊາພະອໍລະຫັນ-ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເລື່ອງຍາກທີ່ສຸດແມ່ນຂັ້ນຕອນຫໍ່, ຕ້ອງຫໍ່ແນວໃດໃຫ້ເຂົ້າຕົ້ມມີຮູບ 4 ລ່ຽມສະເໝີ. ມືຂອງຜູ້ຫໍ່ຕ້ອງແຂງແຮງ, ແລະ ຕ້ອງໃຊ້ໃບຕອງຈິງຫຼາຍໃບເພື່ອຫໍ່ໃຫ້ແໜ້ນ, ຖ້າບໍ່ດັ່ງນັ້ນເຂົ້າຕົ້ມຈະແຕກ ”
ເຂົ້າຕົ້ມເມື່ອໄດ້ຫໍ່ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ຈະເອົາໃສ່ໝໍ້ເພື່ອຕົ້ມປະມານ 16-17 ຊົ່ວໂມງ. ແລ້ວກໍເອົາອອກຈາກໝໍ້, ລ້າງໃຫ້ສະອາດ ແລະ ຫໍ່ອີກເທື່ອໜຶ່ງເພື່ອໃຫ້ ເຂົ້າຕົ້ມມີສີຂຽວງາມ. ຮອດເວລານີ້, ການຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມຈຶ່ງສຳເລັດ ແລະ ຖືກນຳໄປ ຖະຫວາຍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານ. ນອກຈາກນັ້ນ, ເຂົ້າຕົ້ມຍັງຖືກໃຊ້ເປັນເຄື່ອງບູຊາຢູ່ຕາມຫໍໂຮງບູຊາ, ວັດວາອາຮາມໃນໝູ່ບ້ານ ແລະ ອະນຸສາວະລີບັນດານັກວິລະຊົນທີ່ໄດ້ເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຊາດ. ສ່ວນຈຳນວນເຂົ້າຕົ້ມທີ່ຍັງເຫຼືອ ແມ່ນຈະຖືກມ້ຽນໄວ້ຢູ່ບ່ອນສູງ, ສະອາດ. ຮອດວັນທີ 30 ຂອງບຸນເຕັດ, ເຂົ້າຕົ້ມແຕ່ລະຫໍ່ຈະຖືກຕັດເປັນ 22 ຕ່ອນ. ໃນວັນທີ 1 ບຸນເຕັດ, ຊາວບ້ານເມື່ອໄປສາລາໄຕ້ທູບທຽນບູຊາພະອໍລະຫັນ ກໍລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບໂຊກຮັບລາບດ້ວຍເຂົ້າຕົ້ມດັ່ງກ່າວ . ລຸງ ຫງວຽນຮິ້ວຢາງ ເວົ້າວ່າ:
“ ພາຍຫຼັງໄຕ້ທູບທຽນບູຊາພະອໍລະຫັນ ກໍຈະໄດ້ຮັບໂຊກຮັບລາບເປັນຂອງບູຊາພະອໍລະຫັນ, ຂ້າພະເຈົ້າດີໃຈຫຼາຍ. ເອົາເມືອກໍວາງເທິງແທນບູຊາບັນພະ ບຸລຸດຢູ່ເຮືອນກ່ອນ, ແລ້ວຈຶງໄດ້ກິນ. ປີນີ້ໄດ້ກິນຂອງກິນບູຊາພະອໍລະຫັນ, ແນວໃດ, ພະອໍລະຫັນກໍຈະຊ່ວຍເຫຼືອ ”
ກິນຫອມຂອງທູບໄດ້ກຸ້ມໄປທົ່ວບໍລິເວນສາລາ ກຶຈິ້ງ, ເຂົ້າຕົ້ມສີຂຽວຄູ່ໜຶ່ງ ພ້ອມກັບພາໝາກໄມ້ 5 ຊະນິດ ແລະ ໂຖດອກໄມ້ສົດ ຖືກວາງເທິງຮ້ານບູຊາພະອໍລະຫັນ-ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານ. ປະເພນີຫໍ່ເຂົ້າຕົ້ມຖະຫວາຍບູຊາຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານ ໄດ້ສຶກສາຊາວບ້ານແຫ່ງນີ້ມີຈິດໃຈມຸ່ງໄປສູ່ກົກເຄົ້າເຫງົ້າກໍ, ທັງແມ່ນໂອກາດເພື່ອສະແດງຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຕໍ່ຄົນລຸ່ນກ່ອນ .