ຮູບປະຕິມາກຳ “ ເລື່ອງລາວເຂດບ້ານນາ” ຂອງກູກາວຂາຍ
(ພາບ:vanhoadoisong)
|
ງານວາງສະແດງ 10 ປີແຫ່ງສິລະປະປະຕິມາກຳທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 5 (2003-2013) ຫາກໍຖືກໄຂຂຶ້ນ ຢູ່ຫໍພິພິທະພັນຮ່າໂນ້ຍ, ນີ້ແມ່ນເຫດການ ພິເສດຂອງວົງການວິຈິດຕະກຳຫວຽດນາມ. ງານວາງສະແດງບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນ ໂອກາດເພື່ອສະຫຼຸບວິວັດການພັດທະນາ 10 ປີແຫ່ງສິລະປະປະຕິມາກຳຫວຽດນາມເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນການຮັບຮູ້ບັນດາການປະກອບສ່ວນຂອງນັກ ປະຕິມາກອນລຸ່ນໃໝ່ ຊຶ່ງມີຈິນຕະນາການຫົວຄິດປະດິດສ້າງ, ຮູ້ຈັກປະສານສົມທົບລະຫວ່າງລັກສະນະພື້ນເມືອງ ແລະ ທັນສະໄໝ, ລະຫວ່າງສີສັນຊາດກັບທ່າອຽງຫັນເປັນໂລກາພິວັດ. ສິລະປະປະຕິມາກຳຫວຽດນາມໄດ້ມີປະຫວັດການຂະຫຍາຍຕົວມາແຕ່ດົນນານ, ແຕ່ຢູ່ແຕ່ລະໄລຍະ ກໍລ້ວນແຕ່ມີຂີດໝາຍສະເພາະ ແລະ ຍາມໃດກໍມີການສືບທອດ, ເປີດກ້ວາງ. ທີ່ງານວາງສະແດງຄັ້ງນີ້, ມີຮູບປະຕິມາກຳກ່ວາ 670 ຮູບຂອງ ນັກຈິດຕະກອນ 350 ຄົນ, ໃນສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງກໍສາມາດສ່ອງແສງກ່ຽວກັບພື້ນຖານສິລະປະປະຕິມາກຳໃນຍຸກປະຈຸບັນຂອງຫວຽດນາມ. ເບິ່ງລວມແລ້ວ, ສິລະປະປະຕິມາກຳໄດ້ຖືກຍົກສູງຂຶ້ນບາດກ້າວໜຶ່ງນັບທັງທາງດ້ານສິລະປະ ແລະ ກຳລັງປະດິດຄິດສ້າງ. ພິເສດມີນັກຈິດຕະກອນໜຸ່ມຫຼາຍຄົນໄດ້ສ້າງຄວາມປະຫຼາດໃຈແກ່ຜູ້ຊົມດ້ວຍບັນດາຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກທີ່ມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງຄື ຮູບປະຕິມາກຳ
“ ເລື່ອງລາວເຂດບ້ານນາ” ຂອງກູກາວຂາຍ, “ ຊ້ອນເມຍດ້ວຍລົດໄຖນາເດີນຕາມ”ຂອງຝ້າມ ທ້າຍບິງ, “ ຄວາມສະຫງົບສຸກຢູ່ເຂດໝູ່ເກາະ” ຂອງ ເຈີນຫວຽດຮ່າ, “ ກົກເຄົ້າເຫງົ້າກໍ” ຂອງຫງວຽນວັນເຈືອກ... ນອກຈາກນັ້ນກໍມີບັນດາຮູບປະຕິມາກຳ ທີ່ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈໃຫ້ແກ່ຜູ້ຊົມເມື່ອສ່ອງແສງກ່ຽວກັບຊີວິດເຂດຕົວເມືອງຄື : “ ສາຍລົດເມ” ຂອງ ຮ່ວາງວັນທັ້ງ ຊຶ່ງແມ່ນຮູບພາບຝູງຄົນພວມຟ້າວຍ່າງໄປຄິວລົດເມເພື່ອໄປທັນກັບເວລາ , ສ່ວນຮູບ ປະຕິມາກຳ “ ແຈຖະໜົນ” ຂອງ ໂດ້ເທ້ທິ້ງ ໄດ້ສ່ອງແສງກ່ຽວກັບຊາຕະກຳຂອງຄົນຂ້າງຖະໜົນ. ຮູບປະຕິມາກຳເຫຼົ່ານັ້ນ ບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄຸນຄ່າສ້າງເປັນຮູບພາບເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງປະກອບສ່ວນຊ່ວຍມວນຊົນຮູ້ຈັກເຖິງສິລະປະປະຕິມາກຳອີກດ້ວຍ. ນັກປະຕິມາກອນ ມາຍທີເວີນ ອາຈານສອນຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລວິຈິດສິນຫວຽດນາມ ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ :
“ ໃນສະພາວະເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ, ສິລະປະປະຕິມາກຳໃນຍຸກປະຈຸບັນຂອງຫວຽດນາມ ກໍຍັງໄດ້ຮັບຜົນສະທ້ອນສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງ. ບັນດານັກປະຕິມາກອນປະຈຸບັນ ມີຫຼາຍແນວຄວາມຄິດອັນແຮງກ້າ, ແຕ່ນອກຈາກຜົນສະທ້ອນຈາກພາຍນອກແລ້ວ, ການມີຫົວຄິດສ້າງຂອງເຂົາເຈົ້າຜ່ານຮູບປະຕິມາກຳແມ່ນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດ. ຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງບັນດາ ຮູບປະຕິມາກຳຍັງສະແດງອອກຜ່ານດ້ານວັດຖຸຮັບໃຊ້ການປະດິດສ້າງຮູບປະຕິມາກຳ ”
ທີ່ງານວາງສະແດງ, ກໍຍັງມີບັນດາຮູບປະຕິມາກຳຊຶ່ງເດີນຕາມທ່າອຽງສິລະປະ ການຈັດວາງ. ພົ້ນເດັ່ນຂຶ້ນແມ່ນ ຮູບປະຕິມາກຳ “ ນົກຫຼາຍໂຕ” ຂອງທ້າຍເຍີດມິນ ຊຶ່ງຖືກເຮັດດ້ວຍໄມ້ໄຜ່ ແລະ ໄມ້ຊຶ່ງໄດ້ວາດພາບເຖິງນົກຫຼາຍຕົວພວມຖືກຂັງໄວ້ໃນຕຸ້ມນ້ອຍໆ, ອັນໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມມຸ່ງຫວັງຢາກບິນຂຶ້ນສູ່ທ້ອງຟ້າ ແລະ ໄຝ່ຝັນມີເສລີພາບ ແລະ ສັນຕິພາບ, ທັງເປັນການສະແດງໃຫ້ເຫັນດ້ານຈິດຕະສາດຂອງໄວໜຸ່ມໃນວັນນີ້.
ນັກປະຕິມາກອນໜຸ່ມ ຫວຽນຫງອກເຕີນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ຍຸກສະໄໝນີ້ ແມ່ນຍຸກແຫ່ງການແລກປ່ຽນດ້ານວັດທະນະທຳ. ເຮົາພະຍາຍາມຮ່ຳຮຽນຊອກຮູ້ ເພື່ອນຳວັດທະນະທຳຫວຽດນາມກາຍເປັນພື້ນຖານວັດທະນະທຳ ທັງມີສີສັນ, ທັງມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ ”
ດ້ວຍທັດສະນະທີ່ທັນສະໄໝ, ບັນດານັກປະຕິມາກອນໜຸ່ມປະຈຸບັນ ໄດ້ມານະພະຍາຍາມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເພື່ອມີການປ່ຽນແປງທາງດ້ານປະເພດເພື່ອສະແດງໃຫ້ເຫັນຜົນງານຂອງຕົນ. ເຂົາເຈົ້າໄດ້ໄປຍັງສະຖານທີ່ຕົວຈິງເພື່ອຜະລິດອອກບັນດາຜະລິດຕະພັນທີ່ມີຄຸນຄ່າ, ສອດຄ່ອງກັບສະພາບແວດລ້ອມນັ້ນ, ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງຜູ້ຊົມ. ນັ້ນແມ່ນຄວາມສຸມຈິດສຸມໃຈກັບການປະກອບອາຊີບ. ທ່ານຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຂະແໜງສິລະປະວິທະຍາ ຫງວຽນໂດ້ບາວ ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ :
“ ປະຈຸບັນ, ລຸ່ນໜຸ່ມມີແນວໂນ້ມປະດິດຄິດສ້າງແບບເສລີ, ເພາະໃນວຽກງານຂອງຕົນເຂົາເຈົ້າບໍ່ອາໄສແຫຼ່ງເງິນໃຊ້ຈາຍຂອງລັດຄືກ່ອນນີ້ອີກແລ້ວ. ເຂົາເຈົ້າອຸ່ນອຽນໃຈໃນການປະດິດສ້າງ ແລະ ເມື່ອໂຮມເຂົ້າກັນແລ້ວ, ພວກເຮົາກໍມີຈຳນວນຮູບປະຕິມາກຳຫຼາຍສົມຄວນ ຊຶ່ງອາດເວົ້າວ່າ ຍ້ອນໄດ້ເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ ຈຶ່ງມີແນວໃໝ່. ແຕ່ປະເພດໃໝ່ນີ້ ກໍພວມໄດ້ຮັບການຊອກຮູ້ເພື່ອຜະລິດອອກບັນດາຜະລິດຕະພັນມີລັກສະນະພື້ນເມືອງ ແຕ່ມີການປະສົມປະສານກັບລັກສະນະທັນສະໄໝ ”
ໂດຍສືບທອດຈາກພື້ນຖານປະຕິມາກຳພື້ນເມືອງຂອງຫວຽດນາມ, ສິລະປະ ປະຕິມາກຳຫວຽດນາມຍຸກປະຈຸບັນພວມສືບຕໍ່ໄດ້ຮັບເສີມຂະຫຍາຍ ຍ້ອນມີຖັນແຖວນັກປະຕິມາກອນລຸ່ນໃໝ່ດ້ວຍບາດກ້າວທີ່ຍາວໄກກ່ວາ. ໂດຍໄດ້ຮັບການສັງເກດຄືດັ່ງເປັນຂີດໝາຍການຫັນປ່ຽນກ່ຽວກັບດ້ານສິລະປະປະຕິມາກຳ. ງານວາງສະແດງ 10 ປີແຫ່ງສິລະປະປະຕິມາກຳທົ່ວປະເທດປີ 2013 ສະແດງໃຫ້ເຫັນການປະກົດຕົວຂອງຖັນແຖວນັກປະຕິມາກອນໜຸ່ມແໜ້ນ ສາມາດສືບທອດນັກປະຕິມາກອນລຸ່ນພໍ່ລຸ່ນອ້າຍ, ກ້າຄິດກ້າເຮັດເພື່ອຊອກຫາສິ່ງທີ່ໃໝ່ອຽມ. ຜ່ານງານວາງສະແດງຄັ້ງນີ້ອາດຈະເຫັນແຈ້ງວ່າ ສິລະປະປະຕິມາກຳຫວຽດນາມຍຸກປະຈຸບັນພວມສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕົວ, ແຕ່ຍັງຄົງສາມາດຮັກສາວິນຍານຂອງຊາດ ແລະ ສະແດງໃຫ້ເຫັນຈຸດທີ່ທັນສະະໄໝຂອງໂລກອີກດ້ວຍ