ພະລາຊະດຳລັດແຕ່ງຕັ້ງນາຍບ້ານ ເລືອງກວານທີ່ນະຄອນ ເຫ້ວ
(ພາບ:baomoi.com)
|
ປະຈຸບັນແຂວງ ເທື່ອທຽນເຫ້ວ ມີສາລາທີ່ເກົ່າແກ່ 150 ແຫ່ງ. ນອກຈາກບັນດາ ບັນດາຄຸນຄ່າດ້ານປະຫວັດສາດ, ສິລະປະດ້ານສະຖາປັດຕະຍະກຳແລ້ວ, ນີ້ຍັງແມ່ນແຫ່ງເກັບຮັກສາເອກະສານ, ວັດຖຸບູຮານທີ່ມີຄຸນຄ່າດ້ານ ວັດທະນະທຳ, ຊຶ່ງເປັນພະຍານຫຼັກຖານຢັ້ງຢືນວິວັດທະນາການສ້າງຕັ້ງໝູ່ບ້ານ ແລະ ສ້າງອາຊີບຂອງວົງຄະນະຍາດຊາວຫວຽດນາມຢູ່ພາກກາງ. ດັ່ງນັ້ນ ການອະນຸລັກເສີມຂະຫຍາຍຄຸນຄ່າດ້ານວັດທະນະທຳສາລາໃນໝູ່ບ້ານທີ່ເກົ່າແກ່ພວມໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຈາກ ແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວ.
ໂດຍຖືກຕັ້ງຢູ່ພາກກາງຫວຽດນາມ, ແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວແມ່ນເຂດດິນທີ່ເກົ່າແກ່. ສະພາບພູມິສັນຖານທີ່ທຸລະກັນດານໄດ້ເຮັດໃຫ້ ແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວມີທີ່ຕັ້ງພິເສດໃນປະຫວັດສາດຫວຽດນາມ.ຢູ່ແຫ່ງນີ້, ເຈົ້າພະຍາຫງວຽນຮ່ວາງໄດ້ເລືອກເຟັ້ນເອົາເປັນເມືອງຫຼວງຂອງເຂດພາກເໜືອ (ເມື່ອປີ 1558) ແລະ ໃນໄລຍະກ່ວາ 400 ປີ, ແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວໄດ້ກາຍເປັນສູນກາງການເມືອງວັດທະນະທຳຂອງລັດສັກດີນາ. ຍ້ອນເຫດນີ້ເອງ, ຢູ່ແຫ່ງນີ້ຍັງສາມາດຮັກສາປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດວັດທະນະທຳທີ່ລື່ຊື່ນັບຮ້ອຍແຫ່ງ. ໃນນັ້ນພົ້ນເດັ່ນກ່ວາໝູ່ ແມ່ນກຸ່ມ 300 ກິດຈະກຳສະຖາປັດຕະຍະກຳ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍລະບົບກຳແພງ, ພະລາດຊະວັງ, ສຸສານ, ຫໍໂຮງບູຊາໃນສະໄໝລາດຊະວົງຫງວຽນ ແລະ ສາລາຂອງໝູ່ບ້ານຕ່າງໆ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຮັບຮອງຈາກອົງການ UNESCO ແມ່ນມໍລະດົກວັດທະນະທຳໂລກ. ສະເພາະບໍລິເວນນະຄອນເຫ້ວໃນປະຈຸບັນ ກໍມີສາລາທີ່ເກົ່າແກ່ປະມານ 50 ແຫ່ງທີ່ຍັງຄົງສາມາດຮັກສາໄວ້ເກືອບເໝືອນເດີມ. ໝູ່ບ້ານ ກືແຈ້ງທີ່ຂຶ້ນກັບເມືອງເຮືອງຖີ ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງໃຕ້ຂອງນະຄອນເຫ້ວ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງໃນປີ 1558 ຊຶ່ງໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາໝູ່ບ້ານທີ່ເກົ່າແກ່ທີ່ສຸດໃນ ແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວ. ເຖິງວ່າໄດ້ຜ່່ານການເວລາແຫ່ງປະຫວັດສາດ, ໄດ້ຮັບການບູລະນະປະຕິສັງຂອນຫຼາຍຄັງກໍຕາມ, ແຕ່ບັນດາເອກະສານວັດຖຸພັນ, ບັນດາແຜ່ນຄຳພະຫຍາ, ຮູບປັ້ນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານຍັງຄົງໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ເໝືອນເດີມ, ພິເສດແມ່ນ ພິທີໄຫ້ວບູຊາອາໄລຫາບັນພະບຸລຸດຜູ້ກໍ່ຕັ້ງໝູ່ບ້ານ ກືແຈ້ງ ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການຮັກສາ ແລະ ຈັດຕັ້ງໃນແຕ່ລະປີ. ລຸງ Nguyen Ngoc Ket ຊາວບ້ານກືແຈ້ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນລູກຮັກຂອງໝູ່ບ້ານ, ໂດຍໄດ້ຮັບການກຳເນີດໃນໝູ່ບ້ານ ແລະ ດຳລົງຊີວິດມາແຕ່ນ້ອຍ, ບາດໃຫຍ່ມາ, ຍ້ອນຕ້ອງໄປທຳມາຫາກິນ, ດັ່ງນັ້ນຕ້ອງຢູ່ຫ່່າງໄກຈາກບ້ານເກີດເມືອງນອນ. ຕໍ່ມາ, ເມື່ອມີໂອກາດໄດ້ກັບຄືນມາຢາມໝູ່ບ້ານໃນແຕ່ລະເທື່ອ, ຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມຕື້ນຕັນໃຈທີ່ສຸດເມື່ອເຫັນວ່າຊາວບ້ານມີຄວາມສາມັກຄີກັນ ໄດ້ບູລະນະປະຕິສັງຂອນສາລາຂອງໝູ່ບ້ານຊຶ່ງແມ່ນບ່ອນບູຊາບັນພະບຸລຸດໃຫ້ນັບມື້ນັບໃຫຍ່ໂຕໂອຖົງກວ່າເກົ່າ. ຮອດເດືອນ 7 ໂດຍໄລຕາມຈັນທະປະຕິທິນໃນແຕ່ລະປີ, ລູກຮັກ ຫຼານແພງ ຊາວບ້ານໄດ້ພາກັນມາເຕົ້າໂຮມຢູ່ທີ່ນີ້ເພື່ອຈັດ ພິທີໄຫ້ວບູຊາອາໄລຫາບັນພະບຸລຸດ ”
ພິເສດບັນດາກິດຈະກຳສະຖາປັດຕະຍະກຳສາລາໝູ່ບ້ານຢູ່ ແຂວງເທື່ອທຽນ ເຫ້ວໄດ້ຮັບຖືວ່າ ແມ່ນສາງເອກະສານວັດຖຸພັນທີ່ມີຄຸນຄ່າ, ສ່ອງແສງມູນເຊື້ອວັດທະນະທຳປະຫວັດສາດຂອງເຂດດິນເມືອງຫຼວງເກົ່າ. ໃນນັ້ນມີສາລາເກົ່າແກ່ຫຼາຍແຫ່ງຍັງສາມາດເກັບຮັກສາຮອງຮອຍສະຖານ,ວັດຖຸພັນ,ເອກະສານເປັນພາ ສາ ຈີນ-ນົມ (ໝາຍເຖິງພາສາຫວຽດເດີມ) ທີ່ມີຄຸນຄ່າຫາຍາກ ຊຶ່ງໄດ້ສ່ອງແສງເຖິງວິວັດການຕໍ່ສູ້, ບຸກເບີກພື້ນທີ ສ້າງສາປະເທດຊາດ, ຕ້ານສັດຕູຜູ້ຮຸກຮານ, ກ່ຽວກັບການພັດທະນາດ້ານວັດທະນະທຳ, ປະຫວັດສາດ, ເສດຖະກິດ ສັງຄົມຂອງຊາດ.
ສາລາໝູ່ບ້ານ ມີ້ເລີ້ຍ- ແຫ່ງທີ່ຍັງຄົງເກັບຮັກສາເອກະສານພາສາຈີນ-ນົມ ເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ (ພາບ: baomoi.com)
|
ຍົກຕົວຢ່າງຄືຢູ່ສາລາບ້ານ ມີ້ເລີ້ຍ ທີ່ຂຶ້ນກັບຕາແສງ ວິງມີ້ ເມືອງຟູ້ໂລກ ໄດ້ຮັບການປຸກສ້າງກ່ອນນີ້ກ່ວາ 450 ປີ ຍັງສາມາດເກັບຮັກສາເອກະສານພາສາຈີນ-ນົມລວມ 1000 ໜ້າເຈ້ຍທີ່ມີຄຸນຄ່າດ້ານປະຫວັດສາດທີ່ສຳຄັນຂອງ ປະເທດຊາດ, ໃນນັ້ນມີເອກະສານສະບັບໜຶ່ງຊຶ່ງຂຽນດ້ວຍພາສາຈີນກ່ອນນີ້ 250 ປີ, ມີເນື້ອໃນຢັ້ງຢືນອະທິປະໄຕຜືນແຜນດິນຂອງຫວຽດນາມທີ່ມີຕໍ່ 2 ໝູ່ເກາະ ຮ່ວາງຊາ ແລະ ເຈືອງຊາ ຂອງຫວຽດນາມ. ເນື້ອໃນຂອງເອກະສານສະບັບນີ້ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນວ່າ ກ່ອນນີ້ 250 ປີ, ລາດຊະວົງຫວຽນໄດ້ຈັດສົ່ງກຳລັງທະຫານໄປເວນຍາມປົກປັກຮັກສາໝູ່ເກາະ ຮ່ວາງຊາ. ເອກະສານສະບັບນີ້ໄດ້ຖືກມອບໃຫ້ແກ່ກະຊວງການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມເພື່ອເພີ່ມເຕີມໃສ່ສຳເນົາເອກະສານກ່ຽວກັບອະທິປະໄຕຂອງຫວຽດນາມທີ່ມີຕໍ່ໝູ່ເກາະ ຮ່ວາງຊາ ແລະ ສາລາໝູ່ບ້ານ ມີ້ເລີ້ຍໄດ້ຮັບການຮັບຮອງເປັນປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ-ວັດທະນະທຳ-ສະຖາປັດຕະຍະກຳລະດັບຊາດເມື່ອເດືອນ 6/1996. ນະຄອນເຫ້ວຍັງມີສາລາໝູ່ບ້ານຫຼາຍແຫ່ງຍັງຄົງສາມາດຮັກສາບັນດາເອກະສານເປັນພາສາ ຈີນ-ນົມທີ່ມີຄຸນຄ່າຫາຍາກທີ່ສຸດ ຄືສາລາໝູ່ບ້ານເລືອງກວານ ຢູ່ຕາແສງ ຖີບຽວ ຍັງເກັບຮັກສາພະລາຊະດຳລັດຂອງເຈົ້າຊີວິດ Dong Khanh ເມື່ອປີ 1887 ກ່ຽວກັບການເລື່ອນຕ່ຳແໜ່ງໃຫ້ແກ່ເຈົ້າເສນາ 2 ທ່ານທີ່ມີຄຸນງາມຄວາມດີໃນການສ້າງຕັ້ງໝູ່ບ້ານນັບຕັ້ງແຕ່ສະໄໝເຈົ້າຊີວິດ Le Thanh Tong . ທ່ານ Dang Van Thiep ນາຍບ້ານໆ ເລື່ອງກ້ວານໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ຢູ່ສາລາໝູ່ບ້ານຂອງພວກຂ້າພະເຈົ້າ, ຍັງສາມາດເກັບຮັກສາພະລາຊະດຳລັດຂອງເຈົ້າຊີວິດຫຼາຍສະບັບ, ປະຈຸບັນມີ ພະລາຊະດຳລັດ 9 ສະບັບພວມ ໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້. ຫວ່າງແລ້ວນີ້ ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຈັດພິທີແຫ່ ພະລາຊະດຳລັດຢ່າງສົມກຽດ. ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ພວກຂ້າພະເຈົ້າມີຄວາມຕື້ນຕັນໃຈທີ່ສຸດ ”
ຜ່ານໄລຍະເວລາແຫ່ງປະຫວັດສາດ, ຄວາມຮ້າຍແຮງຂອງທຳມະຊາດໄດ້ ທຳລາຍສ່ວນໜຶ່ງໃນຈຳນວນ ເອກະສານເປັນພາສາ ຈີນ-ນົມ ໃນສາລາ ໝູ່ບ້ານທີ່ເກົ່າແກ່ຕ່າງໆ. ແຕ່ໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ, ພະແນກວັດທະນະທຳ, ກິລາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວ ຫາກໍຈັດຕັ້ງດຳເນີນການ ອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍ ເອກະສານເປັນພາສາ ຈີນ-ນົມດ້ວຍການເກັບກຳ, ຮັກສາ, ອະນຸລັກ ແລະ ແຕ່ງເອກະສານເກົ່າເປັນເອກະສານໃໝ່, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍສົມທົບກັບບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາ, ລະບົບຫໍສະໝຸດໃນທົ່ວປະເທດ ເພື່ອແປ ແລະ ຮຽບຮຽງເປັນ ເອກະສານ ທີ່ຄຸນຄ່າ. ນັບແຕ່ປີ 2009 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫໍສະໝຸດສັງລວມແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວ ໄດ້ສົມທົບ ກັບບັນດາຄະນະ, ຂະແໜງ ການຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍ, ຄົ້ນຄ້ວາບັນດາພະລາຊະດຳລັດ, ເອກະສານທີ່ມີມາແຕ່ສະໄໝເກົ່າຢູ່ສາລາໝູ່ບ້ານຫຼາຍແຫ່ງ. ຜ່ານນັ້ນໄດ້ເກັບ ຮັກສາ ແລະ ຈັດເປັນກ່ວາ 300 ປະເພດປະກອບດ້ວຍ 70 000 ໜ້າເຈ້ຍເປັນພາສາຈີນ-ນົມ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຫໍສະໝຸດສັງລວມແຂວງເທື່ອທຽນເຫ້ວ ຍັງແຕ່ງເອກະສານເປັນພາສາຈີນ-ນົມເປັນປື້ມເອເລັກໂຕນິກເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກແກ່ຜູ້ອ່ານຜ່່ານລະບົບ Internet ແລະ ສາມາດເກັບຮັກສາໄວ້ໄດ້ຢ່າງ ຍາວນານ.