(vovworld)- ວັນທີ 24/3, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມ ຫງວຽນເຕີນຢູງ ນຳຫນ້າຄະນະຜູ້ແທນຫວຽດນາມ ໄປເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງປອດໄພນິວເຄຼຍ ຄັ້ງທີ 3 ຈັດຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່ ໂຮນລັງ. ນີ້ແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວການຕ່າງປະເທດທີ່ສຳຄັນຂອງຫວຽດນາມ ໃນປີ 2014, ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຢືນຢັນນະໂຍບາຍສະເຫມີຕົ້ນສະເໝີປາຍຂອງຕົນໃນການນຳໃຊ້ພະລັງງານນິວເຄຼຍ ເພື່ອຈຸດປະສົງສັນຕິພາບ ແລະ ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມ ປອດໄພນິວເຄຼຍ, ສະຫນັບສະຫນູນສິດຂອງບັນດາປະເທດນຳໃຊ້ນິວເຄຼຍ ເພື່ອຈຸດປະສົງສັນຕິພາບ, ສະຫນັບສະຫນູນບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຫລຸດຜ່ອນ ແລະ ບໍ່ແຜ່ຂະຫຍາຍອາວຸດນິວເຄຼຍ.
ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມ ຫງວຽນເຕີນຢູງ
photo:cand.com.vn
|
ນັບແຕ່ເຂົ້າຮ່ວມ ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງປອດໄພ ນິວເຄຼຍ ຄັ້ງທີ 2 ດຳເນີນໄປຢູ່ ສເກົາຫລີ ເມື່ອປີ 2012, ບັນຫາຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມປອດໄພນິວເຄຼຍ ໄດ້ ແລະ ພວມກາຍເປັນຄວາມສົນໃຈລວມຂອງທຸກປະເທດໃນໂລກ, ນັບທັງບັນດາປະເທດມີ ຫລືບໍ່ທັນມີ ນິວເຄຼຍ. ເພາະສະນັ້ນ, ກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ໄດ້ເຕົ້າໂຮມບັນດາປະມຸກລັດ ຂອງບັນດາປະເທດໃນໂລກ, ລ້ວນແຕ່ມຸ່ງໄປເຖິງຈຸດໝາຍລວມ, ນັ້ນແມ່ນແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບບັນດາຄວາມຄືບຫນ້າໃນການປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາດ້ານການເມືອງທີ່ຖືກຍົກອອກໃນ ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງ ນິວເຄຼຍ ຄັ້ງທີ 2, ວາງອອກບັນດາການກຳນົດທິດເຄື່ອນໄຫວໃຫ້ແກ່ກົນໄກກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງ ນິວເຄຼຍ.
ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມປະຕິບັດຄຳໝັ້ນສັນຍາກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມປອດໄພນິວເຄຼຍ
ເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງ ປອດໄພນິວເຄຼຍຄັ້ງທີ 1, ຫວຽດນາມ ໄດ້ຕັ້ງຫນ້າເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ມານະພະຍາຍາມປະຕິບັດບັນດາເນື້ອໃນ ແລະ ມາດຕະການໃນບັນດາຖະແຫລງການຮ່ວມຂອງກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄັ້ງຕ່າງໆ, ຢືນຢັນຄວາມຮັບຜິດຊອບພື້ນຖານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງພັນທະຂອງຕົນໃນການຮັກສາຄວາມປອດໄພຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ເປັນປະຈຳສຳລັບບັນດາວັດຖຸນິວເຄຼຍ ແລະ ສານກຳມັນຕະພາບລັງສີອື່ນ. ສະນັ້ນ,ເຫດການທີ່ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວຽດນາມ ຫງວຽນເຕີນຢູງ ນຳຫນ້າຄະນະຜູ້ແທນຫວຽດນາມ ເຂົ້າຮ່ວມ ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງປອດໄພ ນິວເຄຼຍ ຄັ້ງທີ 3 ຢູ່ໂຮນລັງ ຄັ້ງນີ້ ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຢືນຢັນຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງຕົນ ຕໍ່ໂລກ ກ່ຽວກັບບັນຫາສົນໃຈລວມຂອງໂລກ, ນັ້ນແມ່ນອາວຸດນິວເຄຼຍ. ທ່ານ ເລຫາຍບີ່ງ, ໂຄສົກກະຊວງການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຊີ້ແຈ້ງວ່າ:
“ຄະນະຜູ້ແທນຫວຽດນາມ ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ ດ້ວຍຈຸດໝາຍຢືນຢັນນະໂຍບາຍຂອງຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບການນຳໃຊ້ພະລັງງານນິວເຄຼຍ ເພື່ອຈຸດປະສົງສັນຕິພາບ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງນິວເຄຼຍ, ປະກາດບັນດາມາດຕະການຊື່ງຫວຽດນາມ ໄດ້ປະຕິບັດໃນຂອບເຂດກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງປອດໄພ ນິວເຄຼຍ, ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງຫນ້າເຂົ້າໃນບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມລວມຂອງປະຊາຄົມໂລກ.”
ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືສາກົນໃນບັນຫາຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມປອດໄພນິວເຄຼຍ
ປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມ ພວມສືບຕໍ່ສ້າງກອບກົດໝາຍພາຍໃນປະເທດກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພ, ຄວາມໝັ້ນຄົງນິວເຄຼຍ ແລະ ກວດການິວເຄຼຍ ໃຫ້ສົມບູນແບບ ເພື່ອເໝາະສົມກັບບັນດາຄຳຮຽກຮ້ອງໃຫມ່ຂອງອົງການພະລັງງານປະລະມານູສາກົນ(IAEA).
ດ້ວຍການຮ່ວມມືຂອງ IAEA, ຫວຽດນາມ ພວມປະຕິບັດແຜນການຫນູນຊ່ວຍຄວາມໝັ້ນຄົງນິວເຄຼຍ, ໃນນັ້ນ ມີວິທີຕີລາຄາຄວາມສ່ຽງເພື່ອເປັນພື້ນຖານການອອກແບບ, ເຂົ້າຮ່ວມເຄືອຂ່າຍສາກົນຂອງບັນດາສູນຫນູນຊ່ວຍເຕັກນິກກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ການກວດການິວເຄຼຍຂອງຫວຽດນາມ. ຄຽງຄູ່ກັບການເພີ່ມທະວີການກວດກາບັນດາແຫລ່ງກຳມັນຕະພາບລັງສີ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງຖານຂໍ້ມູນແຫ່ງຊາດສຳລັບບັນດາແຫລ່ງກຳມັນຕະພາບລັງສີ ແລະ ຂໍ້ມູນຂ່າວສານລະອຽດກ່ຽວກັບດ້ານບໍລິຫານຂອງທຸກຮາກຖານມີແຫລ່ງກຳມັນຕະພາບລັງສີ.
ຫວຽດນາ ຍາມໃດກໍແບ່ງປັນຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບການຄ້າຂາຍວັດຖຸນິວເຄຼຍ ແລະ ກຳມັນຕະພາບລັງສີຢ່າງຜິດກົດໝາຍ, ຮ່ວມມືຢ່າງແຫນ້ນແຟ້ນກັບ IAEA ຜ່ານການເຂົ້າຮ່ວມເຂົ້າໃນຖານຂໍ້ມູນຂອງອົງການນີ້. ສະເພາະປີ 2013, ຫວຽດນາມ ໄດ້ຕິດຕັ້ງ ແລະ ນຳເຂົ້າໃຊ້ການ 20 ລະບົບເຄື່ອງກວດກຳມັນຕະພາບລັງສີຢູ່ ສະຫນາມບິນສາກົນ ໂນ້ຍບາຍ ແລະ ທ່າກຳປັ່ນ ກາຍແມບ- ທີ້ຫວາຍ(ບ່າເຣ້ຍຫວູງເຕົາ). ຫວ່າງແລ້ວນີ້, ວັນທີ 26/2/2014, ຫວຽດນາມ ແລະ ສເກົາຫລີ ໄດ້ພອ້ມກັບ IAEA ໄດ້ລົງນາມໃນ“ຫນັງສືເຈດຈຳນົງ” ເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍການທົດລອງການນຳໃຊ້ລະບົບກຳນົດທີ່ຕັ້ງແຫລ່ງກຳມັນຕະພາບລັງສີ(RADLOT) ຢູ່ ຫວຽດນາມ, ເພື່ອປະກອບສ່ວນຄຸ້ມຄອງຄວາມປອດໄພບັນດາແຫລ່ງກຳມັນຕະພາບລັງສີ ໃນການເຄື່ອນໄຫວກວດກາໂດຍບໍ່ທຳລາຍ. ນີ້ແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວເພື່ອປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວຽດນາມ ແລະ ປະທານາທິບໍດີ ສເກົາຫລີ ຢູ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄວາມໝັ້ນຄົງ ນິວເຄຼຍ ຄັ້ງທີ 2 ຢູ່ ເຊີອູນ ປະເທດ ສເກົາຫລີເມື່ອເດືອນ 3/2012.
ໃນວິວັດການມຸ່ງໄປເຖິງຈຸດໝາຍກາຍເປັນປະເທດອຸດສາຫະກຳ, ທັນສະໄຫມໃນປີ 2020, ຫວຽດນາມ ກຳນົດການພັດທະນາພະລັງງານນິວເຄຼຍ ແມ່ນໂຄງການສຳຄັນຂອງປະເທດຊາດ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ໃນວິວັດການນັ້ນ, ຍາມໃດຫວຽດນາມ ກໍມີການຮ່ວມມືຢ່າງແຫນ້ນແຟ້ນກັບສາກົນ, ເລືອກເຟັ້ນເຕັກໂນໂລຊີໃຫ້ເໝາະສົມ, ທັງຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພພະລັງງານ,ຊຸກຍູ້ທ່ວງທ່າໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາວິທະຍາສາດເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ອຸດສາຫະກຳສຳຮອງ, ທັງຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພພະລັງງານນິວເຄຼຍ. ທ່ານ ເລດີງຕຽນ, ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ຫວຽດນາມ ເນັ້ນຫນັກວ່າ:
“ຫນຶ່ງໃນບັນດາປັດໄຈສຳຄັນ ໃນການຄົ້ນຄ້ວາຄວາມເປັນໄປ ນັ້ນແມ່ນ ຕ້ອງເລືອກເຟັ້ນເຕັກໂນໂລຊີທັນສະໄຫມທີ່ສຸດ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພໃນວິວັດການເຄື່ອນໄຫວ. ປະຈຸບັນ, ບົນພື້ນຖານແນະນຳທຸກຄຸນລັກສະນະ, ບັນດາມາດຖານກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພ, ຄວາມໝັ້ນຄົງຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ບັນດາຜູ້ຊ່ຽວຊານຫວຽດນາມ ຈະຄົ້ນຄ້ວາເພື່ອເລືອກເຟັ້ນເຕັກໂນໂລຊີເໝາະສົມທີ່ສຸດ ຕອບສະຫນອງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການທີ່ວາງອອກ.”
ໂດຍເສີມຂະຫຍາຍໝາກຜົນຂອງກອງປະຊຸມສຸດຍອດຄັ້ງກ່ອນ, ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມຄວາມໝັ້ນຄົງນິວເຄຼຍ ຢູ່ໂຮນລັງ ຄັ້ງນີ້, ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຢືນຢັນນະໂຍບາຍສະເຫມີຕົ້ນສະເຫມີປາຍຂອງຕົນກ່ຽວກັບການຫລຸດຜ່ອນອາວຸດນິວເຄຼຍ, ບໍ່ແຜ່ຂະຫຍາຍອາວຸດນິວເຄຼຍ ແລະ ນຳໃຊ້ພະລັງງານນິວເຄຼຍ ເພື່ອຈຸດປະສົງສັນຕິພາບ. ພ້ອມທັງຢືນຢັນການເຂົ້າຮ່ວມທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຫວຽດນາມໃນປະຊາຄົມໂລກ, ເປັນຕົ້ນໃນຖານະຫວຽດນາມ ເປັນປະທານສະພາຜູ້ວ່າການ IAEA (2013-20