(ພາບ baomoi.com)
ວັນທີ 19 ທັນວາ, ທ່ານຮອງປະທານາທິບໍດີ ອີຣັກ Tatriq al-Hashemi ຜູ້ນຳສູງສຸດຂອງຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊັນນີໃນກົງຈັກລັດ, ໄດ້ຖືກອອກຄຳສັ່ງຕາມລ່າ ດ້ວຍບັນດາຂໍ້ຫາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງບັນດາ ເຫດກໍ່ການຮ້າຍ ທີ່ແນໃສ່ ເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດຖະ ບານ ແລະ ກຳລັງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ. ການກະທຳດ່ັງກ່າວໄດ້ເປັນຂີດໝາຍ ແຫ່ງການປີນຂັ້ນໃດຢ່າງກະທັນຫັນຂອງສະພາບຄວາມເຄັ່ງຕຶງລະຫ່ວາງບັນດາພັກຝ່າຍ ແລະ ໄດ້ເປັນການ ເພີ່ມຄວາມວິຕົກກັງວົນຕໍ່ເລື່ອງທີ່ຈະເກີດມີການຍາດຊິງສິດອຳນາດຂະໜາດໃຫຍ່ຢູ່ ອີຣັກ ພາຍຫຼັງທີ່ ອາເມລິກາຖອນກຳລັງທະຫານທັງໝົດອອກຈາກ ອີຣັກ.
ອີຣັກໄດ້ອອກ ຄຳສັ່ງຈັບຕົວ, ພາຍຫຼັງກຳລັງໃກ້ຊິດຫຼາຍຄົນຂອງທ່ານ Hashemi ໄດ້ລາຍງານວ່າ ຜູ້ນຳຄົນນີ້ໄດ້ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຖິງບັນດາກໍລະນີລອບສັງຫານ ແລະ ບຸກໂຈມຕີເຈົ້າໜ້າທີ່ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ແລະ ລັດຖະບານອີຣັກ ບາງທ່ານ, ໃນນັ້ນມີກໍລະນີລອບສັງຫານທີ່ແນໃສ່ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Mouri al Maliki ເມື່ອວັນທີ່ 3 ທັນວາທີ່ຜ່ານມາ. ມີເທບບັນທຶກສຽງ ຄຳສາລະພາບຕອນໜຶ່ງຂອງ ຜູ້ກໍ່ການຮ້າຍ 3 ຄົນຊຶ່ງແມ່ນສະມາຊິກໃນເຄືອຂ່າຍປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບຂອງທ່ານ Hashemi ໄດ້ຖືກປະກາດ. ໂດຍມີປະຕິກິລິຍາໂຕ້ຕອບຄືນໃນທັນທີ, ທ່ານ Hashemi ໄດ້ປະຕິເສດຄຳກ່າວຫາດັ່ງກ່າວ ແລະ ຖືວ່າ ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ: ບັນດາຫຼັກຖານທີ່ໄດ້ປະກາດນັ້ນແມ່ນມີລັກສະນະການເມືອງ ແລະ ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Mouri al Maliki ກໍ່ແມ່ນຜູ້ຢືນຢູ່ເບື້ອງຫຼັງຄຳກ່າວຫາດັ່ງກ່າວ.
ມາຮອດຈຸດເວລານີ້, ບໍ່ມີໃຜສາມາດຢັ້ງຢືນໄດ້ວ່າທ່ານ Hashemi ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຖິງບັນດາຄຳກ່າວຫາດັ່ງກ່າວຫຼືບໍ່ ແລະ ແມ່ນບໍ່ວ່ານີ້ຈະແມ່ນແຜນການດ້ານການເມືອງໄດ້ຮັບການສ້າງຂຶ້ນ? ແຕ່ເບິ່ງຄືວ່າຄຳສັ່ງຈັບຕົວນີ້ໄດ້ພາໃຫ້ເກີດແປວໄຟແຫ່ງການປະທະກັນລະຫວ່າງພັກຝ່າຍຊຶ່ງໄດ້ຊ້ອນແຝງຢູ່ ໃນປະເທດນີ້ແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ. ນັບແຕ່ເວລາ ກອງທັບອາເມລິກາ ໂຄນລົ້ມອະດີດ ປະທານາທິບໍດີ Saddam hussein ນັ້ນ, ປະຊາຄົມຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊັນນີ ຊຶ່ງກວມອັດຕາສ່ວນໜ້ອຍໃນປະຊາກອນອີຣັກ ໄດ້ກ່າວຫາປະຊາຄົມຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊີອາຍວ່າໄດ້ຊອກຫາວິທີປັດເຂັ່ຍເຂົາເຈົ້າອອກຈາກເວທີການເມືອງ. ການແບ່ງແຍກລະ ຫວ່າງຊາວຊັນນີ ແລະ ຊາວຊີອາຍພັດມີໂອກາດເກີດຂຶ້ນ ຂະນະທີ່ໃນມໍ່ໆມານີ້, ກຸ່ມ ການເມືອງຂອງຊາວຊັນນີ ໄດ້ຖະແຫຼງປະຕິເສດສະພາແຫ່ງຊາດ ແນໃສ່ຄັດຄ້ານ ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Mouri al Maliki ມີການກະທຳທີ່ຊັກຊ້າໃນການແກ້ໄຂສະພາບຈົນຕະແຈທາງການເມືອງຂະນະທີ່ມຸ່ງໄປສູ່ການສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານໂດຍການແບ່ງປັນສິດອຳນາດ. ອະດີດປະທານາທິບໍດີອີຣັກ Saddam hussein ກໍ່ແມ່ນຊາວຊັນນີ ແລະ ຊາວຊັນນີຫຼາຍຄົນມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ເຂົາເຈົ້າພວມຖືກ ຊາວ ມຸດສະລິມນິກາຍຊີອາຍບຽດບັງ. ຝ່າຍຊັນນີ ກໍ່ໄດ້ກ່າວຟ້ອງ ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Mouri al Maliki ໄດ້ບໍລິຫານລັດຖະບານແບບຕາຍຕົວເພາະວ່າມາຮອດປະຈຸບັນ ບາງຕຳແໜ່ງທີ່ສຳຄັນໃນກົງຈັກລັດຖະບານຍັງປະວ່າງຢູ່. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Mouri al Maliki ພັດສະເໜີສະພາແຫ່ງຊາດດຳເນີນການປ່ອນບັດບໍ່ໄວ້ວາງໃຈສຳລັບ ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Saleh al Mutlaq ຊຶ່ງແມ່ນຜູ້ນຳຄົນສຳຄັນ ຂອງປະຊາຄົມຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊັນນີ ຍ້ອນວ່າຂາດຄວາມສັດຊື່ໄດ້ພາໃຫ້ກຸມ່ການເມືອງຂອງຊາວຊັນນີມີຄວາມໂກດແຄ້ນທີ່ສຸດ ແລະໄດ້ໂຈະການເຂົ້າຮ່ວມສະພາແຫ່ງຊາດ. ເລື່ອງອອກຄຳສັ່ງຈັບຕົວ ຮອງປະທານາ ທິບໍດີ ອີຣັກ Tatriq al-Hashemi ປຽບເໝືອນບາດຄ້ອນຟາດໃສ່ປະຊາຄົມ ຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊັນນີ ຊຶ່ງເຄີຍຖືກເອົາປຽບໃນລັດຖະບານສາມັກຄີແຫ່ງຊາດ. ຕາມວົງການນັກສັງເກດການແລ້ວ, ບັນດາກໍລະນີດັ່ງກ່າວບໍ່ພຽງແຕ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດແປວໄຟແຫ່ງຄວາມເຄັ່ງຕຶງລະຫວ່າງບັນດາພັກຝ່າຍຢູ່ ອີຣັກ ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເຮັດໃຫ້ສັນຍາຈັດແບ່ງສິດອຳນາດຢູ່ ອີຣັກ ລະຫວ່າງປະຊາຄົມຊາວຊັນນີ, ຊີອາຍ ແລະ ຊາວເຄີດ ອາດຈະຖືກແຕກສະຫຼລາຍໃນບໍ່ວ່າເວລາໃດ, ພ້ອມທັງຍູ້ປະເທດ ອີຣັກຕົກເຂົ້າສູ່ສະພາບເກີດສົງຄາມກາງເມືອງກໍ່ເປັນໄດ້.
ໂດຍມີຄວາມວິຕົກກັງວົນຕໍ່ໜ້າໄພອັນຕາລາຍຈະຍູ້ ອີຣັກ ກັບຄືນສູ່ການປະທະກັນລະຫວ່າງພັກຝ່າຍນັ້ນ, ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງປະເທດນີ້ ໄດ້ໂຮມປະຊຸມກັບ ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Mouri al Maliki ແລະການນຳຄົນອື່ນໆ ເພື່ອຈຳກັດຄວາມຂັດແຍ້ງກັນ. ສະພາຜູ້ພິພາກສາສູງສຸດຂອງ ອີຣັກ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງຄະນະກຳມະການໜຶ່ງເພື່ອສືບສວນຄຳກ່າວຫາດັ່ງກ່າວ. ປະທານາທິບໍດີ ອີຣັກ Jalal Talabani ໄດ້ກ່າວຕຳໜິຕິຕຽນຂໍ້ຕົກລົງທີ່ຟ້າວຟັງຂອງ ສະພາຜູ້ພິພາກສາສູງສຸດອີຣັກ. ສ່ວນທ່ານ Massoud Barzani ຜູ້ນຳຂອງປະຊາຄົມຊາວເຄີດ ກໍ່ໄດ້ກ່າວເຕືອນວ່າ ສະພາບການໃນປະຈຸບັນພວກຕົກເຂົ້າສູ່ວິກິດການຢ່າງຮ້າຍແຮງ, ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາພັກກຳອຳນາດພວມຖືກນາບຂູ່ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ດຳເນີນການເຈລະຈາເພື່ອສະກັດກັ້ນການລົ້ມລະລາຍຂອງລັດຖະບານເອກະພາບແຫ່ງຊາດ. ເອກອັກຄະລັດຖະທູດ ອາເມລິກາ ປະຈຳ ອີຣັກ ໃນທັນໃດກໍ່ໄດ້ຕິດຕໍ່ພົວພັນກັບການນຳສູງສຸດຂອງອີຣັກ. ສ່ວນໂຄສົກທຳນຽບຂາວ ທ່ານ jay Carney ນັ້ນໜັ້ກວ່າ ອາເມລິກາພວມມານະພະຍາຍາມກະຕຸກຊຸກຍູ້ບັນດາພັກຝ່າຍຈົ່ງເຮັດວຽກນຳກັນ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນດາຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນໂດຍສັນຕິວິທີ, ຜ່ານການເຈລະຈາ, ສອດຄອງກັບກົດໝາຍ ແລະວິວັດທະນາການການເມືອງປະຊາທິປະໄຕ.
ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ : ຄວາມວິຕົກກັງວົນແຕ່ດົນນານມາແລ້ວຂອງວົງຄະນະຍາດສາກົນກ່ຽວກັບ ສະພາບຄວາມເຄັ່ງຕຶງຢູ່ອີຣັກ ພາຍຫຼັງທີ່ອາເມລິກາຖອນທະຫານທົງໝົດອອກຈາກ ອີຣັກນັ້ນ ແມ່ນມີພື້ນຖານແທ້. ດ້ວຍສະພາບຂາດສະຖຽນລະພາບໃນປະຈຸບັນ, ອີຣັກພວມປະເຊີນໜ້າກັບວິກິດການການເມືອງຢ່າງຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດນັບຕັ້ງແຕ່ລັດຖະບານສາມັກຄີແຫ່ງຊາດ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນກ່ອນນີ້ 1 ປີ. ສັນຍາຈັດແບ່ງສິດອຳນາດລະຫວ່າງຝ່າຍ ຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊີອາຍ ແລະ ຝ່າຍຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊັນນີ ອາດຈະກາຍເປັນໂມຄະໃນບໍ່ວ່າຈຸດເວລາໃດ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ສະພາບການໃຊ້ຄວາມຮຸ່ນແຮງກັບຕ່າວຄືນມາ.
ແອງຮວຽນ