ການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳຂອງບ້ານ ມາຍດົ້ງ
(ພາບ: zing.vn)
(vovworld) - ນັບແຕ່ຮ້ອຍປີມານີ້, ເມື່ອລະດູບານໃໝ່ວຽນມາ, ແຕ່ວັນທີ 4 ເຖິງວັນທີ 7 ເດືອນຈຽງ (ໄລ່ຕາມຈັນທະປະຕິທິນ) ການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳຂອງບ້ານ ມາຍດົ້ງ ກໍ່ຖືກຈັດຕັ້ງຢູ່ເຂດສາລາແງ່ບ້ານ ມາຍດົ້ງ, ຂຶ້ນກັບຕາແສງມາຍດົ້ງ, ເມືອງ ຮ່ວາງມາຍ, ທາງທິດໃຕ້ ຮ່າໂນ້ຍ. ໃນສຽງກອງດັງສະໜັ່ນຢ່າງຟົດຟື້ນ, ແຂກມາຊົມຮູ້ສຶກຈັບອົກຈັບໃຈຫຼາຍ, ເຂົາເຈົ້າຜູ້ໃດກໍ່ຢາກມາກ່ອນເວລາເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມພິທີໄຂງານບຸນທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍສີສັນວັດທະນະທຳພິເສດສະເພາະຂອງໝູ່ບ້ານທີ່ມີຊື່ສຽງນີ້ໃນນະຄອນ ຮ່າໂນ້ຍ.
ເທບສຽງປະກອບ
ຕາມເລື່ອງລາວທີ່ສືບມາແຕ່ບູຮານແລ້ວ, ງານບຸນແຂ່ງຂັນມວຍປຳ້ ມາຍດົ້ງ ແມ່ນມີມາແຕ່ສະໄໝນາຍພົນຜູ້ມີຊື່ສຽງ ຫງວຽນຕາມຈິງ (ສະໄໝທີ່ສອງພະນາງ ຈຶງລຸກຮຶ້ຂຶ້ນເມື່ອປີ 40 – 43 ຕົ້ນຄິດທະສັກກະລາດ) ມາກໍ່ຮ່າງສ້າງຕົວຢູ່ບ້ານ ມາຍ (ປະຈຸບັນແມ່ນບ້ານ ມາຍດົ້ງ). ທ່ານໄດ້ສອນມວຍປ້ຳໃຫ້ປະຊາຊົນໃນເຂດ ແລະ ຈັດການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນຝຶກຝົນອອກກຳລັງກາຍຮັກສາສຸຂະພາບ. ຜ່ານການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳນັ້ນ, ທ່ານໄດ້ເຕົ້າໂຮມບັນດາຊາວໜຸ່ມທີ່ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງເຂົ້າກອງທັບເພື່ອຕໍ່ສູ້ຕ້ານສັດຕູ, ແລະຍາດໄດ້ໄຊຊະນະໃຫຍ່ຫຼາຍຢ່າງໃນການລຸກຮຶ້ຂຶ້ນຂອງສອງພະນາງ ຈຶງ. ເພື່ອອາໄລຫາ ນາຍພົນຜູ້ມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດນີ້, ປະຊາຊົນບ້ານ ມາຍດົ້ງ ໄດ້ກໍ່ສ້າງສາລາເພື່ອບູຊາ ແລະ ຖືທ່ານເປັນອໍລະຫັນຂອງບ້ານ. ງານບຸນແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳບ້ານ ມາຍດົ້ງແມ່ນງານບຸນທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານທີ່ສຸດ, ແຕ່ຍັງຄົງຮັກສາໄວ້ຈົນເຖິງປະຈຸບັນ. ທ່ານ ຮ່າດັງດົ໋ງ, ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາສະມາຊິກໃນຄະນະຈັດຕັ້ງງານບຸນ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ພວກເຮົາຈັດຕັ້ງການການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳນີ້ແຕ່ວັນທີ 4-7 ເດືອນຈຽງໃນທຸກປີ ແລະ ນັບມື້ນັບເສີມຂະຫຍາຍໃນຫຼາຍດ້ານ. ງານບຸນທີ່ເປັນມູນເຊື້ອນີ້ບໍ່ພຽງແຕ່ຖືກຈັດຢູ່ບ້ານມາຍດົ້ງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງຈັດຢູ່ບັນດາແຂວງ, ນະຄອນອື່ນໆອີກດ້ວຍ“.
ຈຸດພິເສດກວ່າໝູ່ຂອງງານບຸນແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳ ມາຍດົ້ງ ແມ່ນການເຂົ້າຮ່ວມຂອງນັກມວຍປ້ຳທີ່ມີຊື່ສຽງຫຼາຍຄົນ, ນັບແຕ່ຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ຕະຫຼອດຮອດເດັກນ້ອຍເຍົາວະຊົນ ທີ່ມາຈາກຄ້າຍມວຍປຳ້ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງຮ່າໂນ້ຍເຊັ່ນ: ຮ່ວາງມາຍ, ລິ້ງນາມ, ມາຍດົ້ງ, ອຽນເສີ… ນັກມວຍທີ່ມາຈາກແຂວງຕ່າງໆເຊັ່ນ: ຮ່າໄຕ, ບັກນິງ, ຮຶງອຽນ, ວິ້ງຝຸກ… ທ່ານ ຮ່ວາງວັນຊານ, ອະດີດນັກມວຍປ້ຳທີ່ມີຊື່ສຽງ, ປີນີ້ມີອາຍຸ 80 ປີ, ຖືວ່າ.
“ມວຍປ້ຳທີ່ເປັນມູນເຊື້ອຂອງຫວຽດນາມເປັນ “ແມ່“ຂອງຕີມວຍ. ບາງເທື່ອຕີມວຍເກັ່ງແຕ່ບໍ່ສາມາດເອົາຊະນະໃນການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳໄດ້: ດັ່ງນັ້ນນີ້ຈຶ່ງໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນປະເພດກິລາທີ່ຍອດຍິ່ງ“.
(ການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳຂອງຜູ້ເຖົ້າ)
ບັນດາຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ໃນບ້ານ ມາຍດົ້ງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳ, ບາງເທື່ອຜູ້ທີ່ມີສຸຂະພາບບໍ່ແຂງແຮງປານໃດ, ຮູບຮ່າງນ້ອຍກວ່າ ກໍ່ສາມາດເອົາຊະນະຄູ່ແຂງທີ່ໃຫຍ່ແລະແຂງແຮງກວ່າ, ບາງເທື່ອສາມາດຫັນຈາກການປະລາໄຊເປັນໄຊຊະນະໄດ້. ເຄັດລັບແມ່ນຕ້ອງມີຄວາມສະຫຼາດຄ່ອງແຄ້ວ, ມີໄຫວພິກ, ຍາດເອົາໂອກາດຖືກກັບກາລະ. ນີ້ແມ່ນຈຸດຍອດຍິ່ງຂອງມວຍປ້ຳ, ເຊິ່ງບັນດານາຍພົນໃນປະຫວັດສາດຫວຽດນາມຖອດຖອນມາໄດ້ເພື່ອນຳພາປະຊາຊົນ ຫວຽດນາມຍາດເອົາໄຊຊະນະຕໍ່ເສິກຕ່າງດ້າວທີ່ເຂັ້ມແຂງແຮງກ້າມາຮຸກຮານ ຫວຽດນາມໃນເມື່ອກ່ອນ.
ການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳຍາມໃດກໍ່ສ້າງບັນຍາກາດຟົດຟື້ນມ່ວນຊື່ນໃນສຽງຮ້ອງໂຮລະດົມກຳລັງໃຈ ພ້ອມກັບສຽງກອງທີ່ດັງສະໜັ່ນ. ໃນການແຂ່ງຂັນ, ນັກມວຍປ້ຳແຕ່ລະຄູ່ທີ່ມີຮູບຮ່າງລ້ຳສັນ, ບໍ່ໃສ່ເສື້ອ, ຄຽນຫົວດ້ວຍແພສີຟ້າ, ສີແດງຄວາຕີນ, ຄວາມື, ລໍຖ້າຢືດເອົາທ່າໄດ້ປຽບເພື່ອປ້ຳຄູ້ແຂງລົ້ນຫງາຍ. ຢູ່ອ້ອມຮອບ, ຜູ້ເຖົ້າ, ຜູ້ແກ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ, ຊາວໜຸ່ມຕິດຕາມການຜັນແປຂອງການແຂ່ງຂັນ ແລະ ຕົກມືຊົມເຊີຍລະດົມກຳລັງໃຈນັກມວຍປຳ້ທີ່ເກັ່ງກ້າສາມາດຢ່າງທັນການ. ສ່ວນການແຂ່ງຂັນຂອງນັກມວຍປ້ຳເດັກນ້ອຍ ກໍ່ຖືກຈັດຕັ້ງສະຫຼັບກັບການແຂ່ງຂັນມວຍປຳ້ທາງການ. ຫງວຽນຮື້ວນາມ, ນັກມວຍປ້ຳເດັກນ້ອຍ, ປີນີ້ອາຍຸ 10 ປີ ກໍ່ເຊັ່ນດຽວກັບເດັກຊາຍຫຼາຍຄົນໃນບ້ານກໍ່ປາຖະໜາໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມງານບຸນ, ນ້ອງເວົ້າວ່າ:
“ເມື່ອບຸນປີໃໝ່ປະຈຳຊາດວຽນມາ, ການແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳກໍ່ຖືກຈັດຕັ້ງ, ຫຼານດີໃຈຫຼາຍ ເພາະໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການແຂ່ງຂັນ ແລະ ໄດ້ພົບປະແລກປ່ຽນກັບພວກເພື່ອນອີກ“.
(ການແຂ່ງຂັນຂອງນັກມວຍປ້ຳເດັກນ້ອຍ)
ບັັນດານັກມວຍປ້ຳທີ່ແຂ່ງຂັນຊິງລາງວັນທີ 3, ລາງວັນທີ 2, ແລະລາງວັນທີ 1, ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບລາງວັນຈາກຄະນະຈັດຕັ້ງເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງໄດ້ຮັບຂອງຂວັນຈາກຜູ້ນິຍົມກິລາປະເພດນີ້ອີກດ້ວຍ. ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ງານບຸນແຂ່ງຂັນມວຍປ້ຳທີ່ເປັນມູນເຊື້ອຂອງບ້ານ ມາຍດົ້ງ ຍາມໃດກໍ່ສ້າງຄວາມດຶງດູດ, ບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນການລະຫຼິ້ນເທົ່ານັ້ນ, ກິລາປະເພດນີ້ຍັງແມ່ນວັດທະນະທຳທີ່ດີງາມໃນພິທີງານບຸນປະເພນີຂອງຫວຽດນາມອີກດ້ວຍ. ປະກອບສ່ວນເສີມຂະຫຍາຍຈິດໃຈກິລາອັນສູງສົ່ງ ກໍ່ຄືນຳ້ໃຈສາມັກຄີຂອງຊາດ.