ກ່ອນນີ້ 70 ປີ, ວັນທີ 19/12/1946, ໂດຍຕອບສະໜອງຄຳຮຽກຮ້ອງທົ່ວປະເທດທຳການຕໍ່ຕ້ານຂອງປະທານໂຮ່ຈິມິນ ດ້ວຍຄວາມຕັດສິນໃຈ “ ຍອມເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຍາດເອົາເອກະລາດແຫ່ງຊາດ ”, ຊາວນະຄອນຫຼວງໄດ້ລຸກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ຕ້ານຝະລັ່ງ. ບັນດາກອງກຳລັງປ້ອງກັນຕົວໄດ້ທຳການສູ້ຮົບຢ່າງດຸເດືອດ, ອັນໄດ້ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນໄຊຊະນະຂອງການຕໍ່ຕ້ານທົ່ວປະເທດ.
ຊາວນະຄອນຫຼວງໄດ້ລຸກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ຕ້ານຝະລັ່ງ. ກຳລັງຂອງເຮົາ ໄດ້ຢຶດເອົາກັນເຮືອນແຕ່ລະຫຼັງ, ແຕ່ລະແຈຖະໜົນ |
ປີນີ້ ເຖິງວ່າມີອາຍຸ 95 ປີແລ້ວກໍຕາມ, ແຕ່ພັນເອກ ຫງວຽນຈ້ອງຮ່າມ ອະດີດຮອງຫົວໜ້າເສນາທິການທະຫານເຂດນະຄອນຫຼວງ ( ປະຈຸບັນແມ່ນກອງບັນຊາການກຳລັງນະຄອນຫຼວງຮ່າໂນ້ຍ) ຍັງແຂງແຮງຢູ່. ຄວາມຊົງຈຳກ່ຽວກັບ ຮ່າໂນ້ຍ 60 ວັນ ແລະ ຄືນແຫ່ງການສູ້ຮົບທີ່ດຸເດືອດກ່ອນນີ້ 70 ປີ (19/12/1946-17/2/1947) ຍັງຄົງຝັງເລິກໃນຈິດໃຈຂອງຜູ້ເປັນນັກຮົບນະຄອນຫຼວງ. ພັນເອກ ຫງວຽນຈ້ອງຮ່າມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ຄຳຮຽກຮ້ອງທົ່ວປະເທດທຳການຕໍ່ຕ້ານຂອງປະທານໂຮ່ຈິມິນ ໃນມື້ທຳອິດຂອງການຕໍ່ຕ້ານທີ່ມອບໝາຍໜ້າທີ່ໃຫ້ທົ່ວປວງຊົນລຸກຂຶ້ນປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າ ຊຶ່ງແມ່ນບັນດາຜູ້ປ້ອງກັນນະຄອນຫຼວງໃນຄາວນັ້ນ ໄດ້ກຽມພ້ອມສູ້ຮົບຕໍ່ໜ້າການເກາະຜິດຂອງສັດຕູ. ນັ້ນແມ່ນສິ່ງທີ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ພວກຂ້າພະເຈົ້າຮ້ອນເຮັ່ງທີ່ສຸດ. ຄຳຮຽກຮ້ອງຂອງປະທານໂຮ່ຈິມິນສາມາດຕອບສະໜອງຕໍ່ບັນດາຄວາມຮ້ອນເຮັ່ງນັ້ນ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ທ່າທີອັນເດັດດ່ຽວ, ລຸກຂຶ້ນເພື່ອປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ. ນີ້ເປັນພື້ນຖານເພື່ອໃຫ້ພວກເຮົາເປັນເຈົ້າການຕີສັດຕູ ແລະ ເປັນເຈົ້າການຍາດເອົາໄຊຊະນະ ”
ຮອດເວລາ 20 ໂມງ 3 ນາທີ່ຂອງວັນທີ 19/12/1946, ລະບົບດອກໄພເຍື່ອງທາງຢູ່ຮ່າໂນ້ຍໄດ້ຖືກມອດໃນພາບດຽວ, ປືນໃຫຍ່ຈາກຖານຍິງໄດ້ຍິງເພື່ອເປັນການສົ່ງສັນຍານອອກຄຳສັ່ງບຸກໂຈມຕີ. ດ້ວຍຄວາມຕັດສິນໃຈ “ ຍອມເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຍາດເອົາເອກະລາດແຫ່ງຊາດ ” ຊາວນະຄອນຫຼວງໄດ້ລຸກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ຕ້ານຝະລັ່ງ. ກຳລັງຂອງເຮົາ ແລະ ຝະລັ່ງໄດ້ຢຶດເອົາກັນເຮືອນແຕ່ລະຫຼັງ, ແຕ່ລະແຈຖະໜົນ. ບັນດາກຳມະກອນ, ຊາວໜຸ່ມ, ນັກຮຽນ, ພະນັກງານ ພາລະກອນ, ພວກພໍ່ຄ້າຊາວຂາຍ ກໍລ້ວນແຕ່ກາຍເປັນກຳລັງປ້ອງກັນຕົວ ພ້ອມກັບປະຊາຊົນກຽມພ້ອມສູ້ຮົບ. ພັນເອກ ຫງວຽນຈ້ອງຮ່າມ ເລົ່າຄືນສູ່ຟັງວ່າ :
“ ພວກເຮົາໄດ້ເຈາະຝາເຮືອນເພື່ອຕິດຕໍ່ສື່ສານ, ບໍ່ຕ້ອງອອກນອກ, ຈາກເຮືອນຫຼັງນີ້ສາມາດເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຮືອນຫຼັງອື່ນ. ສັດຕູເຂົ້າມາ ກໍບໍ່ຮູ້ທາງກ້າວ ທາງຖອຍຄືແນວໃດ. ນີ້ບໍ່ແມ່ນການສູ້ຮົບບົນສະໜາມຮົບ, ຫາກແມ່ນການສູ້ຮົບແບບກອງຫຼອນໃນນະຄອນ. ”
ປ້າເຢືອງທິທວາ ຫຼືເອີ້ນວ່າ ເລທີ,ອະດີດນັກຮຽນສັງກັດໂຮງຮຽນປະຖົມ ຈຶງເວືອງ ໃນຄາວນັ້ນ ເລົ່າຄືນສູ່ຟັງວ່າ :
“ 70 ປີໄດ້ຜ່ານພົ້ນໄປ, ຂ້າພະເຈົ້າຍັງຈືດີ ເວລາທີ່ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄປຍັງຈຸດປ້ອງກັນເພື່ອລະດົມກຳລັງໃຈອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງນັກຮົບ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າຍັງໄປເອົາຂ່າວໃຫ້ບັນດາໜັງສືພິມ ”
ພາຍຫຼັງທຳການສູ້ຮົບເປັນເວລາ 10 ວັນ, ກອງທັບ ແລະ ຊາວນະຄອນຫຼວງໄດ້ຍາດເອົາສິດຄວບຄຸມຖະໜົນຫຼາຍສາຍ. ເພື່ອເປັນເອກະພາບໃນການນຳພາ ແລະ ບັນຊາບັນດາກຳລັງປະກອບອາວຸດ, ວັນທີ 6/1/1947 ກອງພັນໃຫຍ່ລະຫວ່າງເຂດ 1 ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງ. ປ້າເລທີ ເວົ້າວ່າ :
“ ບຸນເຕັດປີ 1947 ກໍແມ່ນບຸນເຕັດພິເສດ, ຂ້າພະເຈົ້າຍັງຈືດີເນື້ອໃນຈົດໝາຍຂອງປະທານໂຮ່ຈິມິນທີ່ຝາກເຖິງກອງພັນໃຫຍ່ນະຄອນຫຼວງ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປຍັງບັນດາຈຸດປ້ອງກັນ ເພື່ອອ່ານຈົດໝາຍຂອງປະທານໂຮ່ຈິມິນໃຫ້ອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງຟັງ. ໃນຈົດໝາຍມີຕອນຂຽນວ່າ : ພວກນ້ອງແມ່ນກອງກຳລັງສູ້ຮົບສະຫຼະຊີບ, ພວກນ້ອງຍອມເສຍສະຫຼະຊີວິດເພື່ອຍາດເອົາເອກະລາດແຫ່ງຊາດ, ໂດຍຕ່າງໜ້າພັກ, ລັດຖະບານ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າ ອວຍພອນພວກນ້ອງມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງ”.