ປະຊາຊົນເຜົ່າ ຢ້າວ ແຂວງອຽນບ໋າຍ ລົບລ້າງຄວາມທຸກຍາກດ້ວຍການປູກຕົ້ນໄຄ
Thua Xuan - Vinh Phong -
(vovworld) –
ການປູກຕົ້ນໄຄ ແມ່ນອາຊີບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ ແລະ ແມ່ນຊັບສົມບັດພິເສດຂອງວົງຄະນະຍາດຊາວເຜົ່າ ຢາວ ຢູ່ເມືອງ ວັນອຽນ, ແຂວງ ອຽນບ໋າຍ. ຍ້ອນມີການປູກຕົ້ນໄຄ, ລາຍຮັບຂອງປະຊາຊົນຈຶ່ງນັບມື້ນັບເປັນປົກກະຕິ, ຊີວິດທາງດ້ານວັດຖຸ ແລະ ຈິດໃຈກໍໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ. ບົດຂຽນ “ປະຊາຊົນເຜົ່າ ຢ້າວ ແຂວງອຽນບ໋າຍ ລົບລ້າງຄວາມທຸກຍາກດ້ວຍການປູກຕົ້ນໄຄ” ຂອງ ເທື່ອຊວນ, ນັກຂ່າວ VOV.
(ພາບປະກອບ: dantri) ເພື່ອກະກຽມໃນການໄປສວນເພື່ອບົວລະບັດຮັກສາຕົ້ນໄຄ, ໃນເຮືອນຫຼັງໃໝ່ທີ່ກວ້າງຂວາງສວຍງາມ ແລະ ປະກອບເຄື່ອງໃຊ້ໄມ້ສອຍຢ່າງຄົບຖ້ວນສະດວກສະບາຍ, ເຊິ່ງຫາກໍໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງສຳເລັດໃນທ້າຍປີກາຍ, ຄອບຄົວອ້າຍເອື້ອຍ ບ່ານທິຟຸກຮວາ - ບ່ານທິທື, ຢູ່ບ້ານ ແຄເລີ້, ຕາແສງ ວ້ຽນເຊີນ, ເມືອງວັນອຽນ, ຍາກທີ່ຈະເຊື່ອໄດ້ວ່າໃນ 10 ປີກ່ອນນີ້, ຄອບຄົວຂອງອ້າຍເອື້ອຍນີ້ຕ້ອງຫາກິນໃຫ້ແຕ່ລະຄາບ. ຈາກການຫັນປ່ຽນຜົນລະປູກໃຫ້ເໝາະສົມກັບເງື່ອນໄຂຕົວຈິງຂອງທ້ອງຖິ່ນ, ຄອບຄົວຂອງອ້າຍເອື້ອຍ ໄດ້ຫັນເນື້ອທີ່ເຮັດໄຮ່ ນາທີ່ໃຫ້ສະມັດຕະພາບຕ່ຳທັງໝົດ ໄປສູ່ການປູກຕົ້ນໄຄ. ປີ 2008, ຄອບຄົວອ້າຍເອື້ອຍເລີ່ມມີລາຍຮັບຈາກຕົ້ນໄຄ. ສະເພາະປີ 2015, ລາຍຮັບຈາກຕົ້ນໄຄແມ່ນໄດ້ກວ່າ 800 ລ້ານດົ່ງ, ບວກກັບເງິນທ້ອນໄວ້ໃນຊຸມປີກ່ອນ, ອ້າຍເອື້ອຍໄດ້ກໍ່ສ້າງເຮືອນຫຼັງໃໝ່ທີ່ມີມູນຄ່າກວ່າ 1 ຕື້ດົງ ແລະ ຊື້ລົດໂອໂຕອີກ. ເອື້ອຍ ບ່ານທິທື ໃຫ້ຮູ້ວ່າ.
“ຂ້າພະເຈົ້າດີໃຈຫຼາຍ, ເມື່ອທຽບໃສ່ກ່ອນນີ້, ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າເຮັດໄຮ່, ເຖິງວ່າຈະພະຍາຍາມຄືແນວໃດ ພຽງແຕ່ພໍກິນເທົ່ານັ້ນ. ເມື່ອປູກຕົ້ນໄຄ ຈຶ່ງມີເງິນເພື່ອກໍ່ສ້າງເຮືອນ, ໃຫ້ລູກໄປຮ່ຳໄປຮຽນ, ຊື້ເຄື່ອງຂອງໃນໂອກາດບຸນເຕັດ… ຕາມຂ້າພະເຈົ້າແລ້ວ, ຢູ່ໃສມີເນື້ອທີ່ດິນກວ້າງຊາວເຜົ່າ ຢ້າວ ຄວນປູກຕົ້ນໄຄ, ເພາະຕົ້ນໄຄຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ສ້າງຄວາມຮັ່ງມີໄດ້.”
ໃນປີຜ່ານມາ, ລາຄາກົກໄຄສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ເປັນປົກກະຕິ, ຕົ້ນ ໄຄສາມາດຂາຍໄດ້ທັງເປືອກ, ທັງງ່າ ແລະ ໃບໄມ້, ພໍໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຢູ່ຕາແສງ ວ້ຽນເຊີນ ມີລາຍຮັບເປັນປົກກະຕິ. ຄິດສະເລ່ຍແຕ່ລະຄອບຄົວທີ່ມີເນື້ອທີ່ດິນປູກຕົ້ນໄຄ ລ້ວນແຕ່ສ້າງລາຍຮັບໄດ້ແຕ່ 80 ຫາ 200 ລ້ານດົງ, ມີບາງຄອບຄົວໄດ້້ເກືອບ 1 ຕື້ດົງ. ປີ 2015, ຫຼາຍຄອບຄົວໃນປີກ່ອນນັ້ນ ຍັງຄົງຖືກຈັດເປັນຄອບຄົວທີ່ມີລາຍຮັບສະເລ່ຍປານກາງ, ມາຮອດປະຈຸບັນໄດ້ບືນຕົວຂຶ້ນກາຍເປັນຄອບຄົວທີ່ເຫຼືອຢູ່ເຫຼືອກິນ.
(ພາບປະກອບ: yenbai)
ລະດູບານໃໝ່ກໍ່ແມ່ນລະດູປູກຕົ້ນໄຄໃໝ່, ສະນັ້ນ, ພໍ່ແມ່ເຜົ່າ ຢາວ ເມືອງ ວັນອຽນ ເວົ້າລວມ ແລະ ຕາແສງ ວ້ຽນເຊີນ ເວົ້າສະເພາະ ເຄີຍໄດ້ຈັດຕັ້ງງານພົບປະເປັນປະຈຳເພື່ອແລກປ່ຽນບັນດາບົດຮຽນອັນລ້ຳຄ່າໃນການປູກ, ບົວລະບັດຮັກສາ, ຂຸດຄົ້ນ ແລະ ປຸງແຕ່ງກົກໄຄໃນເບື້ອງຕົ້ນ; ພ້ອມກັນປູກຕາມຮູບແບບການຜະລິດໃໝ່, ເພື່ອແນໃສ່ສ້າງໄດ້ລາຍຮັບສູງສຸດຈາກຕົ້ນໄຄ. ທ່ານ ບ່າຍຟຸກຮີ໋ນ, ປະທານຄະນະກຳມະການປະຊາຊົນຕາແສງ ວ້ຽນເຊີນ, ເມືອງວັນອຽນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ.
“ສຳເລັບຕົ້ນໄຄຂອງວ້ຽນເຊີນ ແລ້ວ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໂຄສະນາ, ຂົນຂວາຍປະຊາຊົນ, ພິເສດແມ່ນຮັບປະກັນຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມໃນການປູກຕົ້ນໄຄ. ທີ່ 2 ແມ່ນຫຼົກຫຍ້າຕາມຮູບການອອກແຮງງານໂດຍກົງ ບໍ່ນຳໃຊ້ຢາຂ້າຫຍ້າ, ຂ້າສັດຕູພືດ ສີດໃສ່ຕົ້ນໄຄ ສົ່ງຜົນສະ ທ້ອນເຖິງຜະລິດຕະພັນຈາກກົກໄຄ”.
ປະຈຸບັນ, ໃນທົ່ວແຂວງ ອຽນບ໋າຍ ມີເນື້ອທີ່ປູກຕົ້ນໄຄກວ່າ 30.000 ເຮັກຕາ ແລະ ຕົ້ນຕໍແມ່ນຢູ່ເມືອງວັນອຽນ ດ້ວຍເນື້ອທີ່ 23.000 ເຮັກຕາ. ປີ 2015, ເມືອງວັນອຽນ ຂາຍເປືອກຕົ້ນໄຄກວ່າ 7.000 ໂຕນ, ງ່າ ແລະ ໃບໄມ້ກວ່າ 55 ໂຕນ ແລະ ໄມ້ນັບໝື່ນແມັດກ້ອນ, ສ້າງລາຍຮັບໄດ້ເກືອບ 400 ຕື້ດົງ. ທ່ານຮ່າດຶກແອງ, ຮອງປະທານຄະນະກຳມະການປະຊາຊົນເມືອງວັນອຽນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ, ໃນໄລຍະຈະມາເຖິງ, ທ້ອງຖິ່ນຈະສືບຕໍ່ມີບັນດານະໂຍບາຍເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນປູກຕົ້ນໄຄ ຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະ ມູນຄ່າຕື່ມອີກ.
“ພວກຂ້າພະເຈົ້າຈະສືບຕໍ່ຄຸ້ມຄອງການວາງແຜນຜັງເຂດປູກຕົ້ນໄຄໃຫ້ເປັນຢ່າງດີ. ສືບຕໍ່ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງການຍົກສູງຄຸນນະພາບຜະລິດຕະພັນຈາກກົກໄຄ ນັບແຕ່ຂອດຄັດເລືອກແນວພັນ, ການປູກ, ການບົວລະບັດຮັກສາ, ການເກັບກ່ຽວ ແລະ ການປຸງແຕ່ງ. ເມືອງຈະສືບຕໍ່ດຶງດູດບັນດານັກລົງທຶນເພື່ອເກັບຊື້, ປຸງແຕ່ງກົກໄຄ ແນໃສ່ຍົກສູງມູນຄ່າຂອງຜະລິດຕະພັນຈາກຕົ້ນໄຄ, ຍົກສູງລາຍຮັບໃຫ້ປະຊາຊົນກວ່າອີກ”.
ດ້ວຍຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຂອງອຳນາດການປົກຄອງທຸກຂັ້ນ, ການເປັນເຈົ້າການຂອງປະຊາຊົນເຂດພູສູງເວົ້າລວມ, ຊາວເຜົ່າ ຢາວ ເວົ້າສະເພາະ, ຕົ້ນໄຄໄດ້ ແລະ ພວມກາຍເປັນຕົ້ນໄມ້ປາຍແຫຼມຢ່າງແທ້ຈິງ, ຊ່ວຍໃຫ້ປະຊາຊົນລົບລ້າງຄວາມອຶດຫິວ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ. ຕົ້ນໄຄຢູ່ທີ່ນີ້ໄດ້ ແລະ ພວມນຳມາເຊິ່ງລະດູບານໃໝ່ຢ່າງອົບອຸ່ນ, ໃຫ້ຊາວເຜົ່າຢ້າວ ຢູ່ເຂດພູຜາພາປ່າໄມ້ທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືຶອຫວຽດນາມ.
Thua Xuan - Vinh Phong