ຟ້ອນແຄນຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງໃນແຂວງເຊີນລາ

      ຕ້ອນຮັບວັນຊາດຫວຽດນາມ ທີ 2 ກັນຍາ, ຄອບຄົວອ້າຍ ຢ່າງອາຟື ຢູ່ຕາແສງ ເວິນໂຮ່ ເມືອງ ເວິນໂຮ່ ແຂວງ ເຊີນລາ ໄດ້ຫ້າງຫາກະກຽມເຮັດອານະໄມເຮືອນຊານໃຫ້ສະອາດສວຍງາມ ແຕ່ສອງສາມປີກ່ອນນີ້. ທຸງຊາດທີ່ລາວມ້ຽນໄວ້ໃນຕູ້ຫຼາຍມື້ມານີ້ ກໍ່ຖືກເອົາມາແຂວນຢູ່ໜ້າເຮືອນ. ເມຍຂອງລາວກໍ່ຢຸດວຽກໄຮ່ການນາປະຈຳວັນ ເພື່ອກະກຽມຊຸດອາພອນປະຈຳເຜົ່າໄປຫຼິ້ນໃນໂອກາດວັນບຸນເອກະລາດ. ສຳລັບຄອບຄົວອ້າຍ ຟື ກໍ່ຄືພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງເຜົ່າມົ້ງຢູ່ແຫ່ງນີ້, ວັນຊາດກໍ່ແມ່ນວັນບຸນທີ່ສຳຄັນ ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນສະແດງນ້ຳໃຈຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນຕໍ່ພັກ ຕໍ່ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ໄດ້ຍາດຊີງເອົາເອກະລາດ ເສລີພາບມາໃຫ້ຊາດ ຫວຽດນາມ, ສ້າງຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ອີ່ມໜຳສຳລານຄືໃນວັນນີ້. ອ້າຍ ຟື ເວົ້າວ່າ:

    “ພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງເຜົ່າມົ້ງ ສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນຊາດຫວຽດນາມ ທີ 2 ກັນຍາ  ເຊິ່ງແມ່ນວັນພິເສດ. ຄອບຄົວໄດ້ກະກຽມນັບແຕ່ເດືອນ ສິງຫາ ເພື່ອຕ່ຳແຜ່ນແພ, ຕັດເສື້ອເພື່ອໄປຫຼິ້ນໃນວັນບຸນ ໃກ້ຈະຮອດວັນບຸນທັງຄອບຄົວໄດ້ແປງເຮັດອານະໄມເສັ້ນທາງພາຍໃນບ້ານ. ທີສອງແມ່ນປັດກວາດເຮັດອານະໄມເຮືອນຊານໃຫ້ສະອາດສວຍງາມ”.

ພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງເຜົ່າມົ້ງໄດ້ຕ້ອນຮັບວັນບຸນເອກະລາດໃນສອງວັນຄື ວັນທີ 1 ແລະ ວັນທີ 2 ກັນຍາ. ພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງຊາວບ້ານເຄີຍເຕົ່າໂຮມກັນຢູ່ເນື້ອທີ່ດິນກວ້າງ ເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວວັດທະນະທຳ, ສະແດງສິລະປະວັນນະຄະດີ. ພວກບ່າວສາວນຸ່ງຊຸດອາພອນປະຈຳເຜົ່າ ພ້ອມກັນຟ້ອນແຄນ ພົບປະແລກປ່ຽນແຂ່ງຂັນກິລາ ແລະ ຫຼິ້ນເກມພື້ນເມືອງ ອັນໄດ້ສ້າງບັນຍາກາດເບີກກບານມ່ວນຊື່ນ ແລະ ສາມັກຄີກັນ. ອ້າຍ ຢ່າງອາຊ່ອງ ຢູ່ຕາແສງ ເວິນໂຮ່ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

 “ຊາວເຜົ່າມົ້ງຢູ່ ເວິນໂຮ່ ໄດ້ຈັດການເຄື່ອນໄຫວວັດທະນະທຳສິລະປະວັນນະຄະດີ ກິລາກາຍຍະກຳຫຼາຍຢ່າງ. ພິເສດໃນວັນຊາດ ຫວຽດນາມ ທີ 2 ກັນຍາ ຊາວບ້ານມີຄວາມຫ້າວຫັນເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວ”.

ຕາມຄວາມສຳນຶກຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງແລ້ວ ວັນບຸນເອກະລາດກໍ່ປຽບເໝືອນວັນບຸນປະເພນີຂອງເຜົ່າຕົນ. ຖ້າຫາກວ່າ ບຸນເຕັດປະເພນີແມ່ນໂອກາດເພື່ອໄຫວ້ບູຊາບັນພະບູລຸດ ແລະ ຢຸດການເຮັດວຽກງານຕ່າງໆເພື່ອພັກຜ່ອນຢ້ຽມຢາມຖາມຂ່າວຍາດຕິພີ່ນ້ອງໃນບ້ານ ອວຍພອນໃຫ້ກັນແຕ່ສິ່ງທີ່ຈົບທີ່ງາມນັ້ນ, ວັນບຸນເອກະລາດກໍ່ແມ່ນເພື່ອໃຫ້ໂອກາດເພື່ອພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງຊາວບ້ານລົງຖະໜົນເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວລະຫຼິ້ນມ່ວນຊື່ນສະແດງສິລະປະວັນນະຄະດີ. ນາງ ຢ່າງທິເມ ຊາວເຜົ່າມົ້ງ ຢູ່ຕາແສງ ຫົວຕາດ ເມືອງ ເວິນໂຮ່ ແຂວງ ເຊີນລາ ເວົ້າວ່າ:

“ພາຍຫຼັງເກັບກູ້ໝາກຊູ ແລະ ໝາກຖົ່ວສຳເລັດ, ຮອດວັນທີ 2 ກັນຍາກໍ່ໄດ້ພາກັນມານີ້ ເພື່ອຫຼິ້ນໜຶ່ງວັນ ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າມ່ວນຊື່ນຫຼາຍ.”

 ສຳລັບວັນບຸນເອກະລາດຢູ່ ມົກເຈົາ ເບິ່ງຄືວ່າຈະມ່ວນຊື່ນກວ່າໝູ່, ໃນວັນບຸນເອກະລາດ, ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າພ້ອມກັບແຂກສາລະທິດ ພ້ອມກັນມ່ວນຊື່ນຂຶ້ນເຂດພູພຽງ ມົກເຈົາ. ໃນທ່າມກາງສຽງແຄນ ສຽງດົນຕີທີ່ຄຶກຄື້ນ ແຂກທ່ອງທ່ຽວຈະໄດ້ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບບັນຍາກາດວັດທະນະທຳທີ່ເປັນເອກະລັກ ແລະ ງານບຸນປະເພນີເຂັ້ມຂົ້ນໄປດ້ວຍສີສັນບັນດາເຜົ່າອ້າຍນ້ອງ. ພົ້ນເດັ່ນຂຶ້ນແມ່ນບັນດາລາຍການວັດທະນະທທຳຊຸມຊົນຢູ່ຕາມທ້ອງຖະໜົນ. ບັນດາກອງສະແດງບັນດາມໍລະດົກວັດທະນະທຳທີ່ບໍ່ເປັນວັດຖຸຄື ພິທີປະດັບຍົດຂອງຊາວເຜົ່າຢ້າວ, ສິລະປະຟ້ອນແຄນຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງ, ສິລະປະຟ້ອນແຊຂອງຊາວເຜົ່າຜູ້ໄທ… ນາງ ຮາຣູນາ ອາບີຮານາ ແຂກທ່ອງທ່ຽວ ຍີ່ປຸ່ນ ແບ່ງປັນວ່າ:

“ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈທີ່ສຸດ ເມື່ອໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມສັບປະດາວັດທະນະທຳຢູ່ ມົກເຈົາ. ມານີ້ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບຊົມພວກບ່າວສາວນຸ່ງຊຸດອາພອນປະຈຳເຜົ່າທີ່ເປັນເອກະລັກ ແລະ ໄດ້ຮັບຊົມລາຍການສະແດງວັດທະນະທຳທີ່ເປັນເອກະລັກ”.