ມໍລະດົກວັດທະນາທຳໂລກຄຸ້ມເມືອງເກົ່າໂຮ້ຍອານ, ແຂວງກວາງນາມ ພວມຢືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າໄພອັນຕະລາຍຮ້າຍແຮງຍ້ອນຜົນກະທົບຈາກພາຍຸນ້ຳຖ້ວມ, ການປ່ຽນແປງຜິດປົກກະຕິຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ແລະ ຜົນກະທົບຂອງມະນຸດ. ເພື່ອອະນຸລັກຮັກສາມໍລະດົກໂລກທີ່ມີຊື່ສຽງນີ້, ອຳນາດການປົກຄອງນະຄອນໂຮ້ຍອານ ໄດ້ປຸກລະດົມກຳລັງແຮງຂອງປະຊາຄົມໃນວຽກງານຄຸ້ມຄອງ, ອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຄຸນຄ່າມໍລະດົກ.
ຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າໂຮ້ຍອານ
|
ຍາກທີ່ຈະຫາໄດ້ຢູ່ບ່ອນໃດໄດ້ເຕົ້າໂຮມຄວາມໜາແໜ້ນຂອງມໍລະດົກຫຼາຍແຫ່ງ ຄືກັນກັບຄຸ້ມເມືອງເກົ່າໂຮ້ຍອານ ດ້ວຍປູຊະນີຍະສະຖານກວ່າ 2.000 ແຫ່ງ. ສະເພາະຢູ່ເຂດ 1 ຂອງຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າໄດ້ຮັບຖືວ່າ ແມ່ນ”ເຂດໃຈກາງ” , ເຊິ່ງມີເນື້ອທີ່ພຽງແຕ່ 4 ຕາລາງກິໂລແມັດ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ວ່າມີ ປູຊະນີຍະສະຖານສະຖາປັດຕະຍະກຳສິລະປະຂຶ້ນກັບບັນດາກິດຈະກຳພົນລະເຮືອນ(ເຮືອນຢູ່, ນ້ຳສ້າງ, ຕະຫຼາດຊຸມຊົນ) ແລະ ບັນດາກິດຈະກຳຮັບໃຊ້ການເຫຼື້ອມໃສ(ຫໍໂຮງບູຊາ, ສາລາ, ວັດວາອາຮາມ)ເຖິງ 1.273 ແຫ່ງ. ສະຖາປັດຕະຍະກຳແຕ່ລະປະເພດ ລ້ວນແຕ່ມີຈຸດພິເສດ ແລະ ສີສັນສະເພາະ, ແຕ່ວ່າ ນັ້ນແມ່ນການປະສານສົມທົບຢ່າງກົມກຽວລະຫວ່າງສະພາບແວດລ້ອມ, ໂຄງສ້າງ ແລະ ການປະສົມປະສານທີ່ດີເດັ່ນລະຫວ່າງບັນດາການອອກແບບສະຖາປັດຕະຍະກຳຂອງຫວຽດນາມ-ຈີນ-ຍີ່ປຸ່ນ-ຝ່າຍຕາເວັນຕົກ. ໂດຍຜ່ານບໍ່ວ່າເທົ່າໃດສະຕະວັດ, ບັນດາເຮືອນເກົ່າ, ສາລາບ້ານ, ວັດວາອາຮາມ, ສຸສານ, ຫໍໂຮງບູຊາ, ຂົວ, ນ້ຳສ້າງ……ຍັງຍືນຍົງຄົງຕົວຢູ່ ຍ້ອນໄດ້ຮັບການອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ຈິດໃຈຄວາມຮັກແພງຂອງຜູ້ເປັນເຈົ້າຂອງສິ່ງດັ່ງກ່າວ. ນັບແຕ່ໃດໆມາ, ປະຊາຊົນໂຮ້ຍອານ ຍັງ “ດຳລົງຊີວິດພ້ອມກັບຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າ ແລະ ດຳລົງຊີວິດເພື່ອຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າ”, ປະຊາຊົນຢູ່ທີ່ນີ້ ມີສະຕິເຄົາລົບການປົກປັກຮັກສາ, ທະນຸຖະໜອມແຕ່ລະຈຸດລະອຽດຂອງສະຖາປັດຕະຍະກຳຂະໜາດນ້ອຍຈົນເຖິງ ບັນດາມໍລະດົກອັນໃຫຍ່ຫຼວງນັບທັງມີຮູບຮ່າງ ແລະ ບໍ່ມີຮູບຮ່າງໂດຍຄົນລຸ່ນກ່ອນໆໄດ້ປະໄວ້ໃຫ້. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ຍ້ອນໄດ້ຮັບຜົນສະທ້ອນຜິດປົກກະຕິຈາກສະພາບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ຢູ່ແຂວງກວາງນາມເຄີຍເກີດຝົນຕົກໜັກຢູ່ເລື້ອຍໆ ເຮັດໃຫ້ເກີດນ້ຳຖ້ວມໃນພື້ນທີ່ກວ້າງ, ໃນນັ້ນ ມີຄຸ້ມເມືອງເກົ່າໂຮ້ຍອານ. ເພື່ອຫຼີກລ້ຽງຜົນສະທ້ອນທີ່ບໍ່ດີຈາກໄພທຳມະຊາດນັ້ນ, ວົງຄະນະຍາດຊຸມຊົນທີ່ດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າໂຮ້ຍອານ ພັດໄດ້ກະກຽມທຸກວິທີທາງເພື່ອຮັບມືກັບຝົນຕົກໜັກ, ນ້ຳແກ່ງ. ພ້ອມກັບຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງ ສູນຄຸ້ມຄອງອານຸລັກຮັກສາມໍລະດົກວັດທະນະທຳໂຮ້ຍອານ, ຫຼາຍຄອບຄົວກໍ່ໄດ້ຕໍ່ເຕີມສ້ອມແປງບ້ານເຮືອນ, ບູລະນະສ້ອມແປງບັນດາຈຸດໃນສະຖາປັດຕະຍະກຳທີ່ເຊື່ອມໂຊມດ້ວຍຕົນເອງ….ທ່ານ ໂຮ່ຟຸກ ເຈົ້າຂອງເຮືອນເກົ່າຫຼັງໜຶ່ງ ຢູ່ຖະໜົນເຈິ່ນຟູ໋, ໄດ້ສຳເລັດການຕໍ່ເຕີມສ້ອມແປງບ້ານເຮືອນເປັນເວລາກວ່າເຄິ່ງເດືອນຜ່ານມາ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ລະດູຝົນຈະມາເຖິງນີ້ ແນ່ນອນວ່າໃຜໆກໍ່ຕ້ອງມີຄວາມເປັນຫວ່ງເປັນໃຍ. ຖ້າມີຫຍັງແດ່, ທາງນະຄອນກໍ່ໄດ້ແຈ້ງໃຫ້ຊາບໃນທັນທີ່, ແລະ ທາງນະຄອນກໍໄດ້ຊ່ວຍເຫຼືອປະຊາຊົນ. ປະຈຸບັນຍັງມີປູສະນີຍະສະຖານ, ທາງນະຄອນກໍໄດ້ຊ່ວຍເຫຼືອເພື່ອອານຸລັກຮັກສາມໍລະດົກວັດທະນະທຳໂລກຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າໂຮ້ຍອານໄວ້ ”
ນັບແຕ່ປີ1999 ຄືນຫຼັງ, ທົ່ວໂຮ້ຍອານມີປູສະນີຍະສະຖານພຽງແຕ່ 10 ແຫ່ງເທົ່ານັ້ນ ທີ່ໄດ້ຮັບການລົງທຶນບູລະນະປະຕິສັງຂອນ. ແຕ່ມາຮອດປະຈຸບັນ ໄດ້ມີປູສະນີຍະສະຖານເຖິງ 170 ແຫ່ງໄດ້ຮັບການບູລະນະປະຕິສັງຂອນດ້ວຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທັງໝົດແມ່ນ 65 ຕື້ດົ່ງ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງມີປູສະນີຍະສະຖານກວ່າ 150 ແຫ່ງໄດ້ຮັບການໜູນຊ່ວຍບູລະນະປະຕິສັງຂອນຈາກອຳນາດການປົກຄອງ ແລະ ບັນດາເຈົ້າຂອງຂອງປູສະນີຍະສະຖານນ້ອຍເກືອບ 2.000 ແຫ່ງ ກໍໄດ້ປະຕິສັງຂອນ, ສ້ອມແປງດ້ວຍຕົນເອງ . ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນລະດັບຄວາມຮັບຮູ້ຂອງປະຊາຄົມ, ສະຕິໃນການອານຸລັກຮັກສາມໍລະດົກໃນໝູ່ປະຊາຊົນທຸກຊັ້ນຄົນ ນັບມື້ນັບໄດ້ຮັບການຍົກສູງຂຶ້ນ. ທ່ານ ຫງວຽນຈີ໋ຈຸງ, ຜູ້ອຳນວຍການສູນຄຸ້ມຄອງ ອະນຸລັກຮັກສາມໍລະດົກວັດທະນະທຳ ໂຮ້ຍອານ, ແຂວງກວາງນາມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ ສຳລັບໂຮ້ຍອານ ນັບແຕ່ກ່ອນມາຮອດປະຈຸບັນ, ພວກເຮົາໄດ້ອານຸລັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາໃຫ້ມີຄວາມຍືນຍົງຄົງຕົວ ແລະ ໄປຖືກທິດ,ໃນນັ້ນ ຕ້ອງເວົ້າເຖິງພາລະບົດບາດຂອງປະຊາຊົນ ເພາະວ່າປະຊາຊົນມີຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບວຽກງານອະນຸລັກຮັກສາຢູ່ແລ້ວ ແລະ ມັນກໍ່ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງແຫຼ່ງຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ. ຕ້ອງສືບຕໍ່ໂຄສະນາ, ຂົນຂວາຍ ເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນນັບມື້ນັບມີຄວາມຮັບຮູ້ດີກວ່າອີກ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນລຸ່ນໜຸ່ມ. ສຳລັບໂຮ້ຍອານແລ້ວ, ກຸ່ມປູສະນີຍະສະຖານກວ່າ 99% ແມ່ນຢູ່ໃຕ້ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ເປັນກຳມະສິດຂອງປະຊາຊົນ. ເພາະສະນັ້ນ, ຍິ່ງກວ່າໃຜໝົດ, ວຽກງານການຄຸ້ມຄອງດີ ຫຼື ບໍ່ດີ, ຍາວນານ ແລະ ຍືນຍົງຄົງຕົວ ຫຼື ບໍ່ນັ້ນ ແມ່ນຂຶ້ນກັບກຳລັງເຫື່ອແຮງຂອງປະຊາຊົນໃນຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່ານີ້ນີ້ເອງ”
ມໍລະດົກວັດທະນະທຳໂລກຄຸ້ມເມືອງເກົ່າໂຮ້ຍອານ ບໍ່ພຽງແຕ່ມີ ຄວາມງາມດ້ານກິດຈະກຳສະຖາປັດຕະຍະກຳເກົ່າແກ່ເທົ່ານັ້ນ, ເຊິ່ງມັນຍັງໄດ້ຕິດພັນກັບບັນດາຮີດຄອງປະເພນີຂອງປະຊາຊົນ ກ່ຽວກັບວິຖີຊີວິດ, ແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດ, ການທຳມາຫາກິນ, ການປະພຶດຂອງຊາວໂຮ້ຍອານອີກດ້ວຍ. ຢູ່ໂຮ້ຍອານເກືອບຕະຫຼອດປີໃນສີ່ລະດູ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ດຳເນີນບັນດາງານບຸນວັດທະນະທຳອັນເປັນປະເພນີ, ບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຂອງໝູ່ບ້ານອາຊີບທີ່ມີຊື່ສຽງ ພ້ອມກັບແຫຼ່ງວັດທະນະທຳອາຫານການກິນທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ ແລະ ອຸດົມສົມບູນ . ເພາະສະນັ້ນ, ໂຮ້ຍອານແມ່ນສາງວັດທະນະທຳ, ສິລະປະວັນນະຄະດີພື້ນເມືອງທີ່ມີຫຼາຍຮູບຫຼາຍສີ. ກຸ່ມປູສະນີຍະສະຖານສະຖາປັດຕະຍະກຳຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າໂຮ້ຍອານ ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນ “ຫໍພິພິທະພັນທີີ່ມີຊີວິດ” ກ່ຽວກັບສະຖາປັດຕະຍະກຳ, ກ່ຽວກັບວິຖີຊີວິດໃນເຂດຕົວເມືອງ. ການປຸກລະດົມກຳລັງແຮງຂອງປະຊາຄົມໃນວຽກງານຄຸ້ມຄອງ, ອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຄຸນຄ່າມໍລະດົກຢູ່ໂຮ້ຍອານ ແຂວງກວາງນາມ, ປະຈຸບັນຍັງຄົງໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ອະນຸລັກຮັກສາຈາກອຳນາດການປົກຄອງ ແລະ ປະຊາຊົນຢູ່ແຫ່ງນີ້. ຄວາມມານະພະຍາມຂອງວົງຄະນະຍາດຊຸມຊົນ ກໍແມ່ນປັດໃຈພື້ນຖານ, ຕັດສິນຄວາມເປັນຕາຍຂອງມໍລະດົກວັດທະນະທຳໂລກໂຮ້ຍອານ.