ສິລະປະຂັບແຈວເຕົາ-ເຕີນໂຮ້ຍ-ຮ່າໂນ້ຍ

ສິລະປະຂັບແຈວເຕົາ-ເຕີນໂຮ້ຍ-ຮ່າໂນ້ຍ - ảnh 1
ສິລະ​ປະ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ-​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ (ພາບ: nguoihanoi.com.vn)


vovworld-ໃນ​ເຂດ​ດິນ​ຕົ້ງ​ໂກ້ຍ​ເມື​ອ່ກອ່ນ ( ປະຈຸ​ບັນ​ແມ່ນຕາແສງເຕີນໂຮ້ຍ-ເມືອງ ດານເຝື້ອງ-ຮ່າ​ໂນ້ຍ), ປະຈຸ​ບັນ​ຍັງ​ຄົງ​ຮັກສາ ​ປະ​ເພດການສະ​ແດງສິລະ​ປະ​ພື້ນ​ເມືອງ​ທີ່​ເປັນ​ເອກະລັກ​ສະ​ເພາະ​ທີ່​ມີ​ຊື່ວ່າ “ ​ເຕົາ​ເຕື້ຶອງ” ຫຼື​ເອີ້ນ​ວ່າ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ທີ່​ເຄີຍ​ມີ​ມາ​ກ່ອນ​ນີ້ 600 ປີ​ເອົາໄວ້. ຜ່ານ​ບັນດາ​ໄລຍະ​ທາງ​ແຫ່ງ​ປະຫວັດສາດ, ຊາວ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍຍັງ​ຄົງ​ສາມາດ​ອະນຸລັກຮັກສາສິລະ​ປະ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາຄື​ດັ່ງ​ມໍລະດົກ​ວັດທະນະທຳ​ທີ່​ປະ​ເສີດ​ເລີດ​ລ້ຳ​ຂອງ​ປູ​ຍ່າ​ຕາ​ຍາຍ​ປະ​ໄວ້​ໃຫ້. ​

     ຢູ່ປະ​ເທດ​ຫວຽດນາມ, ສິລະ​ປະ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ​ແມ່ນ​ພຽ​ງ​ແຕ່ມີ​ຢູ່​ຕາ​ແສງ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ​ເທົ່າ​ນັ້ນ. ຕາມ​ປະ​ເພນີທີ່​ມີ​ມາ​ແຕ່​ດົນນານ, ​ເຂດ​ດິນ ຕົ້ງ​ໂກ້ຍ ປະກອບ​ດ້ວຍ 4 ບ້ານ​ຄື ​ເຖື້ອງ​ໂຮ້ຍ, ຖີ້​ໂຮ້ຍ, ວິ້ງ​ກີ ​ແລະ ຟານ​ລອງ. ປະຊາຊົນ​ຢູ່​ແຫ່ງ​ນີ້​ເຄີຍ​ເລືອກ​ເອົາ​ປີ​ທີ່​ດິນ​ຟ້າ​ອາກາດ​ເອື້ອ​ອຳນວຍ​ຄວາມ​ສະດວກ​ເພື່ອ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ງານ​ບຸນ​ຢູ່​ສຸສານ ວັນ​ເຊີນ. ນີ້​ແມ່ນ​ງານ​ບຸນ​ເພື່ອ​ອາ​ໄລ​ຫາ​ ​ນາຍທະຫານ Van Di Thanh ຜູ້​ທີ່​ມີຄຸນ​ຄວາມ​ຄວາມ​ດີ​​ໃນ​ການ​ຕີ​ຂັບ​ໄລ​ພວກສັດຕູທາງ​ທິດ​ເໜືອ​ໃນ​ສະຕະວັດ​ທີ່ 15. ມາ​ຮອດ​ປະຈຸ​ບັນ, ຕົ້ນກຳ​ເນີ​ດຂອງ​ງານ​ບຸນ ​ແລະ ການ​ກຳ​ເນີ​ດຂອງ ສິລະ​ປະ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາຢູ່ ຕົ້ງ​ໂກ້ຍຍັງ​ຄົງ​ແມ່ນ​ຫົວ​ເລື່ອງ​ທີ່​ດູດ​ດື່ມ​ເພື່ອ​ໃຫ້​ບັນດາ​ນັກ​ຄົ້າຄ້ວາ​ວັດທະນະທຳ​ມາ​ຊອກ​ຮູ້. ທ່ານ Dao Ha ນັກ​ຄົ້ນຄ້ວາທີ່​ຂຶ້ນ​ກັບ​ສະມາຄົມ​ວັດທະນະທຳ​ພື້ນ​ເມືອງ​ຮ່າ​ໂນ້ຍຖື​ວ່າ :

    “ ກ່ຽວ​ກັບ​ຕົ້ນ​ກຳ​ເນີ​ດຂອງສິລະ​ປະ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ​ແມ່ນ​ມີ 3 ກໍ​ລະນີຊຶ່ງ​ບໍ່​ຮູ້​ແຈ້ງວ່າ​ມັນ​ກຳ​ເນີ​ດຂຶ້ນ​ຈາກ​ກໍລະ​ນີ​ໃດ. ທີ່ 1 ​ແມ່ນ​ໃນ​ສະ​ໄໝ 2 ພະນາ​ງຈຶງ. ທີ່ 2 ​ແມ່ນ​ມາ​ຈາກ​ການ​ເຈລະຈາ​ທາງ​ທະຫານ​ລະຫວ່າງ ຫຼີ​ເຟີ​ດຕື ​ແລະ ຈ້ຽວກວາງ​ຟຸກ ​ແລະ ກໍລະນີ​ທີ່​ 3 ​ແມ່ນ​ປະຊາ​ຊົນຕົ້ງ​ໂກ້ຍຍ້ອງຍໍ​ສັນລະ​ເສີນ​ພະ​ອໍລະຫັນ Van Di Thanh . ​ແຕ່ສິ່ງ​ທີ່​ສຳຄັນ​ທີ່​ສຸດ​ແມ່ນ​ຕ້ອງ​ກຳ​ເນີ​ດຂຶ້ນ​ຈາກ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ວັດທະ ນະທຳ ​ແລະ ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ວັດທະນະທຳນີ້​ບໍ່ພຽງ​ແຕ່ຖືກ​ດຳ​ເນີນ​ໃນ​ຮອບ 20-30 ປີ​ເທົ່າ​ນັ້ນ, ຫາກ​ຕ້ອງ​ຜ່ານ 200-300 ປີ​ຈຶ່ງ​ສາມາດ​ໃຫ້​ກຳ​ເນີ​ດປະ​ເພດ ສິລະ​ປະ​ຂັບ​ແຈວ​ທີ່​ເປັນ​ເອກະລັກ​ສະ​ເພາະ​ທີ່​ສຸດ​ນີ້ ”

   ຕາມ​ປະ​ເພ​ນີ​ແລ້ວ, ງານ​ບຸນ​ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ​ແມ່ນ​ເລີ່​ມຈັດ​ຂຶ້ນ​ນັບ​ແຕ່​ມື້​ວັນ​ເພງ​ຫາ​ວັນ​ທີ 21 ​ເດືອນ​ຈຽງ​ໄລ​ຕາມ​ຈັນທະ​ປະຕິທິນ. ​ໃນ​ຕະຫຼອດ 7 ວັນ ​ແລະ ຄືນ, ປະ​ຊາຊົນ​ໃນ​ໝູ່​ບ້ານ​ຕ່າງໆ​ໄດ້ຜັດປ່ຽນ​ກັນ​ຂັບ​ຮ້ອງ​ແຕ່​ເຊົ້າ​ຮອດ​ຄ່ຳ, ​ແລ້ວ​ແຕ່​ຄ່ຳ​ຫາ​ຂ້ອນ​ແຈ້ງ. ງານ​ບຸນ​ນີ້​ຖືກ​ຈັດ​ຂຶ້ນ​ໃນ​ບໍລິ​ເວນ​ທີ່​ກ້ວາງ​ໃຫຍ່. ວັນ​ບຸນ​ຖືກ​ເລີ່​ມດຳ​ເນີນ​ດ້ວຍ​ການ​ທຳ​ພິທີ​ບູຊາ​ຢູ່​ຫໍ​ບູຊາ ວອຍຟຸກ ​ແລ້ວ​ກໍ​ທຳ​ພິທີ​ແຫ່​ວໍ​ໄປ​ຍັງ​ສາລາ​ຂອງ​ໝູ່​ບ້ານ. ​ເພື່ອ​ຮັບ​ໃຊ້​ການສະ​ແດງສິລະ​ປະ​ໃນ​ງານ​ບຸນ, ຊາວບ້ານ​ໄດ້​ເຮັດຊ້າ​ງຫຼາຍ​ໂຕ  ​ແລະ ຕໍ່​ເຮືອ​​ໄມ້ໃຫຍ່​ຊຶ່ງຢູ່​ກ້ອງ​ເຮືອມີ​ລໍ້​ເພື່ອ​ຈະ​ຍູ້​ໄປ​ຍູ້​ມາ . ສິ່ງ​ທີ່​ພິ​ເສດ​ແມ່ນ​ພາກສ່ວນ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ງານ​ບຸນຕົ້ນ​ຕໍ່​ແມ່ນ​ບັນດາ​ນາງ​ສາວ​ທີ່​ສວຍ​ງາມ. ສຳລັບ​ພວກ​ແມ່ຍິງ​ໄວ​ກາງ​ທີ່​ສວຍ​ງາມ​ນັ້ນ ​ແມ່ນ​ສວມ​ບົດ​ເຈົ້າ​ຂອງ​ເຮືອ, ກັບຕັນ. ສ່ວນ​ລູກ​ເຮືອ​ແມ່ນພວກ​ນາງ​ສາວທີ່​ສວຍ​ງາມ​ໃນ​ເກັນ​ອາຍຸ 13-16 ປີ ຈະ​ຢືນ​​ເທິງ​ເຮືອ, ບາງ​ຄົນສວມ​ບົດ​ຕົງລະຄອນກ໋ວານ​ຊ້າງ , ຢືນ​ເທິງ​ຫຼັງ​ຊ້າງ​ຂັບ​ຮ້ອງ​ປະກອບ. ​ເຕົາຕາມ​ພາສາ​ຫວຽດ​ແມ່ນ​ໝາຍຄວາມ​ວ່າ ​ເຮຶອ. ດັ່ງ​ນັ້ນ​ຕາມ​ປະ​ເພນີ​ຈຶ່ງ​ເອີ້ນ​ວ່າ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ. ນອກຈາກ​ການ​ຂັບ, ການ​ຟ້ອນ​ແລ້ວ, ກໍ​ຍັງ​ຈັດ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ແຂ່ງຂັນ​ໝາກ​ເສິກ, ຫຸ້ງ​ເຂົ້າ, ຂີ່​ຊິງ​ຊາ ​ແລະ ອ່ືນໆ. ຕາມ​ບັນດານັກ​ຄົ້ນ​ຄ້ວາ​ແລ້ວ, ງານ​ບຸນ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ​ຖືກ​ຈັດ​ຂຶ້ນ​ດ້ວຍ​ຂອບ​ຂະໜາດ​ໃຫຍ່​ໃນ​ປີ 1683 . ​​​ເມື່ອ​ກ່ອນ​ນີ້, 25 ປີ​ໃດ​ກໍ​ດຳ​ເນີນ​ງານ​ບຸນ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ​ເທືອ່ໜຶ່ງ. ພາຍຫຼັງ​ຖືກ​ຕັດ​ຕອນ​ມາ​ເປັນ​ເວລາ 76 ປີ, ຮອດ​ປີ 1998 ​ເມື່ອ​ປູຊະນີຍະສະຖານ 2 ​ແຫ່ງ ຄື ຫໍ​ບູຊາ ວອຍຟຸກ, ​ແລະ ສຸສານ ວັນ​ເຊີນ ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບ​ຮອງ​ແມ່ນ​ປູຊະນີຍະສະຖານ​ປະຫວັດສາດ​ນັ້ນ, ງານ​ບຸນ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ຢູ່​ຕາ​ແສງ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ​ໂດຍ​ຖືກ​ຈັດ​ຂຶ້ນ​ປີ​ລະ​ເທື່ອ​ໜຶ່ງ, ​ແຕ່​ມີ​ຂອບ​ຂະໜາດ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ນ້ອຍ​ກ່ວາ . ສຳລັບການ​ຟື້ນ​ຟູ​ງານ​ບຸນ ​ແລະ ຟື້ນ​ຟູ​ບັນດາ​ທຳນອງ​ເພງ​ພື້ນ​ເມືອງ​ທີ່​ເກ​ົ່າ​ແກ່ນີ້ແມ່ນຕ້ອງເວົ້າເຖິງການ ປະກອບສ່ວນ ​ແລະ ຄວາມ​ສຸມ​ຈິດ​ສຸມ​ໃຈ​ຂອງ​ຊາວ ຕົ້ງ​ໂກ້ຍຫຼາຍ​ຄົນ, ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ບັນດາ​ສະມາຊິກ​ໃນ ສະ​ໂມ​ສອນ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ​ຕາ​ແສງ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ. ນາງ Ngo Thi Thu  ຫົວໜ້າ​ສະ​ໂມ​ສອນ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ​ຕາ​ແສງ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ ​ໃຫ້​ຮູ້​ວ່າ :

       “ ພວກ​ຂ້າພະ​ເຈົ້າ​ພ້ອມ​ກັບ​ບັນດາ​ນັກ​ວັດທະນະທຳ​ໄດ້ນຳ​ເອົາ​ເຄື່ອງ​ບັນທຶກ​ສຽງ​ລົງ​ແຕ່ລະ​ເຮືອນ​ຂອງ​ພວກ ພໍ່​ຕູ້​ແມ່​ຕູ້​ເພື່ອອັດ​ສຽງ​ຂັບ​ຮ້ອງ​ເພງພື້ນ​ເມືອງ​ເກົ່າ. ບັນດາ​ບົດ​ເພງ​ທີ່​ຂັບ​ໃນ​ພິທີ​ບູຊາ​ພະ​ອໍລະຫັນ. ພວກ​ຂ້າພະ​ເຈົ້າ​ຫາ​ກໍຮຽນ​ຂັບຮ້ອງ​ເພງ​ໄດ້ 2-3 ບົດ​ເທົ່າ​ນັ້ນ, ຍັງ​ມີ​ ​ບົດ​ເພງອີກ​ຫຼາຍບົດ​ແມ່ນ​ຍັງ​ບໍ່​ທັນ​ຮຽນ​ໄດ້. ບັນຫາ​ນີ້ ​ແມ່ນ​ຕ້ອງການ​ມີ​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ຂອງ​ບັນດາ​ນັກຄົ້ນຄ້ວາ ”

     ສະ​ໂມ​ສອນຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ​ຕາ​ແສງ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງຂຶ້ນ​ເມື່ອ​ປີ 1998 ລວມມີ​ສະມາຊິກ 50 ຄົນ, ສ່ວນ​ຫຼາຍ​ແມ່ນ​ພວກ​ນາງ​ສາວ​ໃນ​ເກັ່ນ​ອາຍຸ 18-20 ປີ . ​ໂດຍ​​ໄດ້​ຮັບການ​ຊ່ວຍ​ໜູນ​ຈາກທ້ອງ​ຖິ່ນ, ຄວາມ​ກະຕືລື​ລົ້ນ​ຂອງ​ບັນດາ​ຜູ້​ຈັດ​ຕັ້ງ, ​ແຕ່ລະ​ຄ່ຳ​ຄືນ, ສະ​ໂມ​ສອນ ຂັບ​ແຈວ​ເຕົາ ​ຕາ​ແສງ​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ ​ໄດ້​ດຶງ​ດູດ​ພວກ​ນາງ​ສາວ​ນັບ 10 ຄົນ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ການ​ຂັບ​ຮ້ອງ.

            ​ໂດຍ​ແມ່ນຜະລິດ​ຕະພັນ​ດ້ານ​ວັດທະນະທຳ​ຜ່ານ​ຫຼາຍ​ຮ້ອຍ​ປີ, ບັນດາທຳນອງ​​ເພງ​ແຈວ​ທີ່​ເກົ່າ​ແກ່​ຢູ່​ເຕີນ​ໂຮ້ຍ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ສູ່​ແນວ​ຄິດ​ຈິດ​ໃຈ​ຂອງລຸ່ນຄົນ​ຕ່າງໆປຽບ​ເໝືອ​ນເຍ່ືອງ​ອາຫານ​ທາງ​ດ້ານ​ຈິດ​ໃຈ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຊາວ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ​ມີ​ຄວາມ​ເອກອ້າງ​ທະ​ນົງ​ໃຈ​ຕໍ່​ມູນ​ເຊື້ອ​ຂອງ​ບ້ານ​ເກີດ​ເມືອງ​ນອນ.

ຕອບກັບ

ຂ່າວ/ບົດ​ອື່ນ