ພິນສົບຂອງ ພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າມົ້ງໃນແຂວງຮ່າຢາງສາມາດ ຫຼິ້ນເປັນສຽງສູງ, ສຽງຕ່ຳທີ່ໜ້າຈັບໃຈ(ພາບ: vanhoadoisong)
|
ໃນວົງຄະນະຍາດບັນດາເຜົ່າຢູ່ຫວຽດນາມ, ພິນສົບແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີປະເພດໜຶ່ງຊຶ່ງໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຊົມຊອບຈາກພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ. ພິນສົບຢູ່ຫວຽດນາມແມ່ນສາມາດຊອກເຫັນຢູ່ເຂດໄຕງວຽນ, ແຕ່ເປັນເອກະລັກ ສະເພາະທີ່ສຸດ ຍັງຄົງແມ່ນ ພິນສົບຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງຢູ່ແຂວງຮ່າຢາງ. ໃນຊີວິດທາງດ້ານວັດທະນະທຳ ແລະ ຈິດໃຈຂອງພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າມົ້ງ, ພິນສົບບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີເພື່ອຫຼິ້ນໃນເວລາພັກຜ່ອນຢອ່ນໃຈເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນເຄືອ່ງດົນຕີທີ່ພວກບາວ ສາວບັນດາເຜົ່າມັກໃຊ້ເພື່ອສະແດງຄວາມໃນໃຈ, ສະແດງຄວາມຮັກຕໍ່ກັນອີກດ້ວຍ.
ພິນສົບຕາມພາສາຫວຽດເອີ້ນວ່າ “ດານໂມຍ” ແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີປະເພດໜຶ່ງທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະ ຊຶ່ງມັກນຳໃຊ້ຢູ່ເກືອບທຸກໆທະວີບໃນໂລກ ແລະ ມີຫຼາຍຊະນິດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ພິນສົບຢູ່ຫວຽດນາມແມ່ນມີມາແຕ່ດົນນານ ແລະ ແມ່ນເຄື່ອງດົນຕີພື້ນເມືອງທີ່ນັບມື້ ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຈາກມວນຊົນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນນັບຕັ້ງແຕ່ເວລານັກສິລະປິນ Nguyen Minh Duc ໄດ້ຮັບລາງວັນນັກເສບພິນສົບທີ່ດີເດັ່ນໃນງານ Festival ພິນສົບສາກົນ ຊຶ່ງຖືກຈັດຂຶ້ນຢູ່ໂຮນລັງເມື່ໍ່ໍ່ອປີ 2006. ຢູ່ຫວຽດນາມ, ພິນສົບຊະນິດທີ່ເຮັດດ້ວຍໂລຫະ ແລະ ເຮັດດ້ວຍໄມ້ໄຜ່ ແມ່ນສາມາດຊອກເຫັນຢູ່ເຂດປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ ຢາລາຍ, ບານາ, ເອເດ ທີ່ເຂດໄຕງວຽນ. ສ່ວນພິນສົບຊະນິດເຮັດດ້ວຍທອງແດງ ແມ່ນເຄີຍປະກົດມີຢູ່ເຂດຊາວເຜົ່າມົ້ງທີ່ແຂວງ ຮ່າຢາງ, ລາວກາຍ... ປະຈຸບັນ, ຢູ່ຫວຽດນາມມີພິນສົບເຖິງ 10 ຊະນິດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ໃນນັ້ນ, ພິນສົບຂອງ ພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າມົ້ງໃນແຂວງຮ່າຢາງນັ້ນ, ແມ່ນໄດ້ຮັບການຕີລາຄາສູງຈາກໂລກກ່ຽວກັບຮູບຮ່າງທີ່ສວຍງາມ ແລະ ສາມາດຫຼິ້ນເປັນສຽງສູງ, ສຽງຕ່ຳທີ່ໜ້າຈັບໃຈ. ພິນສົບຢູ່ແຂວງຮ່າຢາງ ແມ່ນຖືກເຮັດດ້ວຍທອງແດງ, ມີຄວາມຍາວປະມານ 7 ຊັງຕິແມດ ປະກອບດ້ວຍ 2 ສ່ວນຄື : ສ່ວນຕົວພິນ ແລະ ສ່ວນລີ້ນປີຂອງພິນທີ່ເອີ້ນວ່າ “ລີ້ນໄກ່” ເພື່ອລາກສຽງ. ເມື່ອເສບເຄື່ອງດົນຕີພິນສົບ, ນັກເສບຕ້ອງຕັ້ງພິນໃສ່ສົບ, ແລ້ວໃຊ້ນິ້ວຊີ້ຂອງມືຂວາ ດີດໃສ່ລີ້ນໄກ່ຂອງພິນສົບ ພ້ອມທັງເຄື່ອນໄປມາລະຫວ່າງ 2 ຮິມສົບ, ຈາກນັ້ນ ຈະເກີດມີສຽງສູງ, ສຽງຕ່ຳທີ່ອ່ອນຊ້ອຍ ຈັບອົກຈັບໃຈ. ທ່ານ Pham Hong Thai ຜູ້ໄດ້ທຳການຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບພິນສົບມາເປັນເວລາ 10 ປີມານີ້ ແລະ ປະຈຸບັນເປັນເຈົ້າຂອງຮ້ານຄ້າ Thai Khue ຜະລິດສະເພາະແຕ່ພິນສົບຢູ່ຖະໜົນ ຮ່າງແມ່ງ - ຮ່າໂນ້ຍໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ແຂກຕ່າງປະເທດ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນແຂກຝະລັ່ງ ແລະ ເຢັຍລະມັນ ມີຄວາມສົນໃຈກ່ຽວກັບພິນສົບຂອງຫວຽດນາມທີ່ສຸດ, ຈາກພິນສົບຊະນິດເຮັດດ້ວຍໄມ້ໄຜ່, ຕະຫຼອດຮອດພິນສົບຊະນິດເຮັດດ້ວຍທອງແດງ. ແຕ່ເຂົາເຈົ້າຊົມຊອບກ່ວາໝູ່ແມ່ນພິນສົບຊະນິດນ້ອຍທີ່ມີຕົ້ນກຳເນີດຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງ, ເພາະວ່ານີ້ແມ່ນພິນສົບຊະນິດທີ່ສາມາດໃຊ້ໄດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍ ແລະ ມີສຽງມ່ວນກ່ວາພິນສົບຂອງບັນດາປະເທດເອີລົບ ”
ມີນັກຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳ ແລະ ແຂກທ່ອງທ່ຽວຫຼາຍຄົນທີ່ີມາຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມ, ລ້ວນແຕ່ມັກຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳ ແລະ ວິທີນຳໃຊ້ພິນສົບຂອງບັນດາເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຢູ່ຫວຽດນາມ. ປະຈຸບັນ, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນເຜົ່າມົ້ງຢູ່ເມືອງກວາງບະ ແຂວງຮ່າຢາງ ຫຼືເມືອງຊາບາ, ບັກຮ່າ ແຂວງລາວກາຍຍັງຄົງນິຍົມຫຼິ້ນພິນສົບຄືດັ່ງເຄື່ອງມືທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະເພື່ອສະແດງອາລົມຈິດຄວາມຮັກແພງລະຫວ່າງບາວສາວ. ຜູ້ຊາຍເຜົ່າມົ້ງມັກຖືຂຸ່ຍ ແລະ ພິນສົບຕິດໂຕເມື່ອອອກຈາກບ້ານ. ໃນຊີວິດປະຈຳວັນ, ໃນຊຸມວັນບຸນ ຫຼືໃນຊຸມຄ່ຳຄືນທີ່ພະຈັນເຕັມດວງຢູ່ເຂດພູສູງ, ສຽງພິນສົບປຽບເໝືອນຄຳເວົ້າສະແດງຄວາມຮັກຂອງພວກອ້າຍບາວຕໍ່ພວກນາງສາວ. ສຽງຂອງພິນສົບແມ່ນອີງໃສ່ບັນດາທຳນອງຂອງຊາວເຜົ່າມົ້ງ, ສ້າງເປັນພາສາດ້ານດົນຕີທີ່ເປັນເອກະລັດສະເພາະ. ສິລະປະການນຳໃຊ້ພິນສົບຜ່ານການເວລາໄດ້ກາຍເປັນຈຸດວັດທະນະທຳທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານຂອງເຜົ່າມົ້ງ. ໃນຊີວິດແບບທັນມະໄໝຄືປະຈຸບັນ, ການປະກົດຕົວຂອງ ພິນສົບນັບມື້ນັບຫຼຸດໜ້ອຍລົງ. ນີ້ແມ່ນຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຂອງບັນດານັກຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳໃນການອະນຸລັກ, ຮັກສາຈຸດວັດທະນະທຳທີ່ດີງາມນີ້. ທ່ານ Hung Dinh Quy ນັກຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເພື່ອອະນຸລັກຮັກສາຈຸດຄວາມງາມທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງພິນສົບຂອງພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າມົ້ງນັ້ນ, ພວກເຮົາຄວນຍູ້ແຮງບັນດາການເຄື່ອນໄຫວງານບຸນຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ. ພິເສດແມ່ນຊ່ວຍພວກຍິງຊາຍເຜົ່າມົ້ງໃຫ້ມີຄວາມເຂົ້າໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບຄວາມໝາຍຂອງພິນສົບໃນການດຳລົງຊີວິດ. ເພື່ອຮັກສາຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳຂອງພິນສົບ, ກໍຄວນເປີດຊຸດຟຶກອົບຮົມໃຫ້ແກ່ຊາວໜຸ່ມເພື່ອອະນຸລັກຮັກສາຄຸນຄ່າດ້ານວັດທະນະທຳຂອງເຜົ່າຕົນ ”
ພິນສົບແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາພະຍານຫຼັກຖານທີ່ມີຊີວິດຊີວາທີ່ສຸດ, ຊຶ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງດົນຕີພື້ນເມືອງຫວຽດນາມ. ເພື່ອອະນຸລັກຮັກສາ ຄຸນຄ່າດ້ານວັດທະນະທຳນີ້, ນັບແຕ່ປີ 2008 ເປັນຕົ້ນມາ, ຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນຢູ່ບັນດາແຂວງເຂດໄຕງວຽນ ແລະ ເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽ່ງເໜືອ ໄດ້ປະຕິບັດບັນດາໂຄງການ ແລະ ຈັດຕັ້ງບັນດາການເຄື່ອນໄຫວລະອຽດຄື ເປີດຊຸດບຳລຸງເພື່ອດຶງດູດນັກຮຽນໜຸ່ມ, ຈັດການປະກວດ “ ນັກເສບພິນສົບມ່ວນທີ່ສຸດ ” ແລະ ອື່ນໆ. ດ້ວຍບັນດາການເຄື່ອນໄຫວທີ່ແທດຈິງ ແລະ ມີໄຫວພິບດັ່ງກ່່າວ, ສິລະປະເຄື່ອງດົນຕີ ພິນສົບ, ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບການອະນຸລັກຮັກສາເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ເພີ່ມຄວາມອຸດົມສົມບູນ, ທັງເປັນການເຊີດຊູຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳ, ປະກອບສ່ວນພັດທະນາດ້ານທ່ອງທ່ຽວຢູ່ຫວຽດນາມອີກດ້ວຍ.