(vovworld)-
ຄອບຄົວແມ່ນຈຸລັງຂອງສັງຄົມ, ແມ່ນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາສັງຄົມຢ່າງໝັ້ນຄົງ. ເຄົາລົບນັບຖືອາລົມຈິດ ແລະ ຮັກສາແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດໃນຄອບຄົວ ແມ່ນວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງຊາດຫວຽດນາມ. ນັບແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ຊາວຮ່າໂນ້ຍຫຼາຍລຸ້ນຄົນໄດ້ສ້າງເປັນແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດ, ແນວຄວາມຄິດ, ການປະພຶດທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ໃນຍຸກປະຈຸບັນ, ການຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍວັດທະນະທຳທີ່ເປັນມູນເຊື້ອຂອງຄອບຄົວແມ່ນສິ່ງທີ່ໜ້າເຄົາລົບ.
(ພາບ: http://thanglonghanoi.gov.vn)
ໂດຍດຳລົງຊີວິດໃນເຂດດິນແດນທີ່ລວບລວມວັດທະນະທຳທີ່ມາຈາກຫຼາຍແຫ່ງ, ຊາວຮ່າໂນ້ຍ ມີໂອກາດຮັບເອົາ, ຄັດເລືອກ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍຄວາມງາມ, ຄຸນນະທາດ, ຈິດວິນຍານ. ຄວາມງາມຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ ສະແດງໃຫ້ເຫັນຜ່ານສຽງເວົ້າອ່ອນຫວານ, ນິ້ມນວນ, ການນຸ່ງຖືສຸພາບຮຽບຮ້ອຍ, ການປະພຶດຖະໜອມຖ່ອມຕົວ, ຮັກແພງແຂກຄົນ, ວິທິຮັບປະທານອາຫານແມ່ນສຸພາບ ແຕ່ກໍ່ຊຳນານທີ່ສຸດ….ຕາມມູນເຊື້ອແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ແຕ່ລະຄອບຄົວເຄີຍມີ 3, 4 ລຸ້ນດຳລົງຊີວິດຮ່ວມກັນໃນເຮືອນຫຼັງດຽວ, ດັ່ງນັ້ນແບບແຜນດຳລົງຊີວິດຈຶ່ງໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບແຕ່ລະຄອບຄົວ. ແບບແຜນດຳລົງຊີວິດໄດ້ປະກອບສ່ວນສ້າງເປັນວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ບັນດາຄອບຄົວນັບແຕ່ຊາວກະສິກອນ, ປັນຍາຊົນຕະຫຼອດຮອດນັກທຸລະກິດລ້ວນແຕ່ຍົກສູງການສຶກສາ ແລະ ຖືກຽດສັກສີເປັນສຳຄັນອັນດັບໜຶ່ງ. ຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຫງວຽນເທື່ອຮີ, ນັດຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດແບ່ງປັນວ່າ:
“ຊາວຮ່າໂນ້ຍນັບຖືກຽດສັກສີ ແລະ ອິດທິພົນຂອງຕົນເອງ, ຄອບຄົວ ແລະ ວົງຕະກຸນ….ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ສ້າງເປັນຊື່ສຽງຮຽງນາມໃຫ້ຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ຊາວຮ່າໂນ້ຍ ບໍ່ຖືເງິນຄຳເປັນສຳຄັນ, ຫາກຖືກຽດເປັນສິ່ງທີ່ສຳຄັນກວ່າ. ຂ້າພະເຈົ້າຖືວ່າ, ນັ້ນແມ່ນທາດແທ້ຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ, ບໍ່ແມ່ນຜູ້ຮັ່ງມີຈຶ່ງແມ່ນຊາວຮ່າໂນ້ຍ, ບໍ່ແມ່ນອາໃສຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ ຈຶ່ງແມ່ນຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ຫາກຊາວຮ່າໂນ້ຍຖືດ້ານຈິດໃຈສຳຄັນກວ່າດ້ານຊັບສິນເງິນຄຳ“.
(ພາບ: .trithucvaphattrien.vn)
ໃນແຕ່ລະຄອບຄົວ, ເຖິງວ່າຈະແມ່ນຄອບຄົວຮັ່ງມີຫຼືທຳມະດາກໍ່ຕ້ອງຮັກສາຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ, ເຄົາລົບຜູ້ເຖົ້າແກ່, ການຮຽກຂານກັນໃນຄອບຄົວກໍ່ຈະແຈ້ງ. ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງຕ້ອງເປັນລະບຽບ, ຕົວຢ່າງຄື: ທີ່ນັ່ງຂອງແຕ່ລະຄົນອ້ອມພາເຂົ້າຄືແນວໃດ, ການເຊີນກິນກ່ອນຮັບປະທານອາຫານຄືແນວໃດ, ການຈົ່ງຈຽມກັນໃນພາເຂົ້າ...ໄດ້ສ້າງເປັນຫຼັກການ “ເຄົາລົບຜູ້ອາຍຸສູງ, ຈົ່ງຈຽມຜູ້ນ້ອຍ“. ປ້າຫງວຽນທິຕວຽດ, ຊາວຖະໜົນເກົ່າດິງລຽດ, ຮ່າໂນ້ຍ ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ:
“ການດຳເນີນຊີວິດດ້ານວັດທະນະທຳທຸກຢ່າງລ້ວນແຕ່ສະແດງອອກໃນພາເຂົ້າຂອງຄອບຄົວ, ນີ້ແມ່ນມູນເຊື້ອຂອງຊາວຫວຽດນາມ, ຊາວຮ່າໂນ້ຍ. ຊາວຫວຽດນາມ ເຄີຍດຳລົງຊິວິດແບບຫຼາຍລຸ້ນຄົນຢູ່ຮ່ວມກັນ, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ກັນ“.
ແບບແຜນດຳລົງຊີວິດມີການປ່ຽນແປງຕາມຍຸກສະໄໝ, ພ້ອມກັບລະດັບການພັດທະນາຂອງນະຄອນຫຼວງ, ຕົວເມືອງໃຫ່ຍທີ່ທັນສະໄໝ, ຮ່າໂນ້ຍ ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງທຸກດ້ານຢ່າງແຮງ, ປະຈຸບັນ, ຊາວຮ່າໂນ້ຍ ມີກິລິຍາທ່າທາງທີ່ທັນສະໄໝ, ມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃນການປະພຶດ. ໄວໜຸ່ມຮ່າໂນ້ຍ ນຳໃຊ້ຜົນງານດ້ານວິທະຍາສາດ, ເຕັກໂນໂລຊີເຂົ້າໃນການຮ່ຳຮຽນ, ດຳເນີນທຸລະກິດ, ທຳການຜະລິດເກັ່ງທີ່ສຸດ. “ແບບແຜນດຳລົງຊີວິດເກົ່າ“ ຍັງໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ຢູ່.ແຕ່ສິ່ງທີ່ສັບສົນ, ລະອຽດລະອໍໄດ້ຫລຸດລົງຫຼາຍແລ້ວ, ປະເພນີ, ການປະພຶດໃນຄອບຄົວ, ກັບຍາດຕິພີ່ນ້ອງ, ກັບຊາວບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງກໍ່ງ່າຍດາຍ, ສະດວກສະບາຍກ່ວາ. ໃນເມື່ອກ່ອນ, ຫຼາຍຄອບຄົວມີເຖິງ 3, 4 ລຸ້ນຄົນດຳລົງຊີວິດຮ່ວມກັນ ແຕ່ປະຈຸບັນ, ເມື່ອສ້າງຄອບຄົວ, ພວກເພື່ອນໜຸ່ມ ລ້ວນແຕ່ມີທ່າອ່ຽງແຍກໄປດຳລົງຊີວິດຢູ່ຕ່າງຫາກໃຫ້ສະດວກ, ເສລີກ່ວາ. ແຕ່ເຖິງແນວນັ້ນກໍ່ຕາມ, ເຂົາເຈົ້າຍັງໄດ້ໄປມາຢ້ຽມຢາມຖາມຂ່າວ, ເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງພໍ່ເຖົ້າ ແມ່ເຖົ້າ, ພໍ່ປູ່ແມ່ຍ່າ, ພໍ່ແມ່ເປັນປະຈຳ. ປ້າຫງວຽນທີເຮີ້ຍ ຢູ່ຖະໜົນຮ່າງດ່າວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຢູ່ນຳລູກຫຼານ, ມີພຽງສອງຜົວເມຍຢູ່ນຳກັນເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ລູກສາວກໍ່ຢູ່ໃກ້ໆນີ້, ສະນັ້ນ, ການດຳລົງຊີວິດປະຈຳວັນຍັງໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເບິ່ງແຍງ ແລະ ການຢື້ຢາມຖາມຂ່າວຈາກລູກຫຼານຢູ່. ພາເຂົ້າໃນຕອນແລງຍັງມີ 3 ລຸ້ນຄົນເຂົ້າຮ່ວມຄື: ພວກຂ້າພະເຈົ້າ, ລູກ ແລະ ຫຼານ. ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່ານັ້ນແມ່ນຄວາມຜາສຸກທີ່ສຸດແລ້ວ. ຜູ້ເຖົ້າແກ່ຍາກທີ່ຈະດຳລົງຊີວິດຮ່ວມກັບລຸ້ນໜຸ່ມໄດ້, ສະນັ້ນ, ຢູ່ຕ່າງຫາກແມ່ນດີທີ່ສຸດແຕ່ຄວນມີພາເຂົ້າຮ່ວມກັນຈະດີກວ່າ…. “.
ເຖິງວ່າປະຈຸບັນໄດ້ມີການປ່ຽນແປງຫຼາຍຢ່າງກໍ່ຕາມແຕ່ແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດ ແລະ ວັດທະນະທຳໃນຄອບຄົວຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ ໃນເມື່ອກ່ອນ ຍັງຄົງຕົວຢູ່. ແບບແຜນດຳລົງຊີວິດໃນຄອຍຄົວແມ່ນ “ຫໍພິພິຕະພັນນ້ອຍທີ່ຢືນຢັນວ່າ ວັດທະນະທຳຄອບຄົວທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງຊາວຮ່າໂນ້ຍ ຍັງຄົງໄດ້ຮັບການອະນຸລັກຮັກສາໄວ້“./.