(vovworld)_ ການສະເຫລີມສະຫລອງ 20 ປີແຫ່ງວັນສ້າງຕັ້ງສາຍພົວພັນທາງການທູດ ລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ແມ່ນຈຸດເວລາສຳຄັນເພື່ອໃຫ້ສອງຝ່າຍຫວນຄືນອະດີດຕະການ, ມຸ່ງໄປສູ່ພາຍພາກຫນ້າ ເພື່ອພ້ອມກັນສ້າງອະນາຄົດອັນດີງາມກວ່າໃຫ້ແກ່ສອງຊາດ ກໍຄືເພື່ອສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາຢູ່ພາກພື້ນ ອາຊີ ປາຊີຟີກ ແລະ ໃນໂລກ. ເນື່ອງໃນໂອກາດສະເຫລີມສະຫລອງ 20 ປີແຫ່ງວັນສ້າງການພົວພັນທາງການທູດລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ເປັນປົກກະຕິ (11/7/1995-11/7/2015) ແລະ ເນື່ອງໃນໂອກາດທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ຫງວຽນຟູຈ້ອງ ຫາກໍສິ້ນສຸດການຢ້ຽມຢາມຄັ້ງປະຫວັດສາດເຖິງ ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ບັນນາທິການວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຫວຽດນາມ ຄັດສະເຫນີບົດຂຽນຂອງທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ທັງເປັນລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຟ້າມບີງມີງ ດ້ວຍຫົວຂໍ້ວ່າ: 20 ປີແຫ່ງການພົວພັນ ຫວຽດນາມ -ອາເມລິກາ: ໄລຍະທາງສັ້ນ,ບາດກ້າວເດີນຍາວ.
ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບີງມີງ ແລະ ທ່ານ
ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ອາເມລິກາ John Kerry ເມື່ອປີ 2013
ພາບ:baotintuc.vn
|
ຂຶ້ນຕົ້ນບົດຂຽນ, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ທັງເປັນລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຟ້າມບີງມີງ ໄດ້ຢືນຢັນເຖິງຜົນງານອັນໃຫຍ່ຫລວງຊື່ງສອງຊາດບັນລຸໄດ້ໃນ 20 ປີຜ່ານມາ, ບໍ່ແມ່ນບັນດາຕົວເລກເຕີບໂຕກ່ຽວກັບຂົງເຂດເສດຖະກິດ, ການຄ້າ, ການລົງທຶນ… ເທົ່ານັ້ນ ຫາກສອງປະເທດໄດ້ຜ່ານຜ່າຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນເພື່ອເພີ່ມທະວີການພົວພັນທາງການເມືອງຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ແລະ ເຂົ້າອົກເຂົ້າໃຈເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ແຕ່ປີ 2000 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ໄດ້ແລກປ່ຽນ ການຢ້ຽມຢາມຂັ້ນສູງ 6 ຄັ້ງ, ໃນນັ້ນ ການນຳຂັ້ນສູງສອງປະເທດ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາຖະແຫລງການຮ່ວມ 4 ສະບັບ ໃນປີ 2005, 2007, 2008 ແລະ 2013. ພິເສດ ຖະແຫລງການຮ່ວມລະຫວ່າງທ່ານປະທານປະເທດຫວຽດນາມ ເຈືອງເຕີນຊາງ ແລະ ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ອາເມລິກາ B. Obama ໄດ້ກຳນົດການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ ຫວຽດນາມ - ອາເມລິກາ ດ້ວຍ 9 ຂົງເຂດຮ່ວມມື, ເປີດໄລຍະພັດທະນາໃຫມ່ກ່ຽວກັບເນື້ອແທ້ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ.
ຈິດໃຈປິດອະດີດຕະການໄວ້, ມຸ່ງໄປສູ່ອະນາຄົດ ແລະ ເຄົາລົບຄວາມແຕກຕ່າງ
ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ທັງເປັນລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຟ້າມບີງມີງ ຊີ້ແຈ້ງວ່າ: ອະດີດຕະການບໍ່ອາດຫລົງລືມໄດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນຜົນຮ້າຍຍ້ອນສົງຄາມປະໄວ້. ແຕ່ດ້ວຍຈີນຕະນາການຍາມໃດກໍມຸ້ງໄປສູ່ພາຍພາກຫນ້າ, ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ໄດ້ ແລະ ພວມມານະພະຍາຍາມຫລາຍຢ່າງເພື່ອຜ່ານຜ່າອະດີດຕະການ ແລະ ກຳນົດການພົວພັນໃນອະນາຄົດ. ດ້ວຍຈິດໃຈອະນຸໂລມ, ມະນຸດສະທຳ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ຕັ້ງຫນ້າຮ່ວມມືກັບຝ່າຍ ອາເມລິກາ ໃນການຊອກຫາທະຫານອາເມລິກາ ຖືກຫາຍສາບສູນໃນສົງຄາມ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຄົ້ນພົບອັດຖິທະຫານ ອາເມລິກາໄດ້ 950 ຊຸດ, ໃນນັ້ນ 700 ຊຸດ ໄດ້ຮູ້ຈັກລາຍຊື່ແລ້ວ. ສ່ວນ ຝ່າຍ ອາເມລິກາ ກໍໄດ້ສະຫນອງ ສຳເນົາເອກະສານ 300 ຊຸດ, ປະກອບສ່ວນເພີ່ມເຕີມຂໍ້ມູນຂ່າວໃນການຊອກຫາອັດຖິທະຫານຫວຽດນາມ ທີ່ເສຍສະຫລະຊີວິດເພື່ອຊາດ ກວ່າ 1000 ຊຸດ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ລັດຖະບານ ອາເມລິກາ ໄດ້ຫນູນຊ່ວຍຫວຽດນາມຈຳນວນເງິນກວ່າ 100 ລ້ານ USD ເພື່ອລ້າງທາດພິດສີສົ້ມ ດີໂອຊີນ ຢູ່ ນະຄອນ ດາຫນັງ ແລະ 80 ລ້ານ USD ຫນູນຊ່ວຍການເກັບກູ້ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກຫລັງສົງຄາມ. ຍັງມີຫລາຍບັນຫາຕ້ອງແກ້ໄຂ, ແຕ່ ດ້ວຍບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງທັງສອງຝ່າຍ ໄດ້ປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນການຮຳບາດແຜສົງຄາມ, ຊຸກຍູ້ການໄກ່ເກ່ຍ, ສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈລະຫວ່າງສອງປະເທດ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ສອງຝ່າຍຍັງມີບັນດາຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນ, ທັດສະນະແຕກຕ່າງ, ເປັນຕົ້ນໃນຂົງເຂດອະທິປະໄຕ, ສິດທິມະນຸດ, ແຕ່ສິ່ງສຳຄັນກວ່ານັ້ນແມ່ນ ທັງສອງຝ່າຍໄດ້ ແລະ ພວມສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງຈິດໃຈເຄົາລົບຄວາມແຕກຕ່າງ, ການໂອ້ລົມສົນທະນາຢ່າງກົງໄປກົງມາ, ເປີດອົກເປີດໃຈເພື່ອຮັດແຄບຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນ, ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມື. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ສອງປະເທດ ໄດ້ຈັດຕັ້ງການເຈລະຈາສິດທິມະນຸດ 19 ຄັ້ງ ແລະ ພວມພ້ອມກັນເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ.
ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ໃນ “ສັດຕະວັດ ອາຊີ”
ການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ໄດ້ ແລະ ພວມມີບັນດາການປະກອບສ່ວນນັບມື້ນັບສຳຄັນໃນສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາຢູ່ພາກພື້ນ ອາຊີ ປາຊີຟີກ ແລະ ໃນທົ່ວໂລກ. ຈາກບັນດາຂອບເຂດ ໂດຍ ອາຊຽນ ສວມບົດບາດສູນກາງຄື: ກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ອາຊີຕາເວັນອອກ (EAS), ກອງປະຊຸມຄວາມໝັ້ນຄົງ ພາກພື້ນ ARF, ກອງປະຊຸມປ້ອງກັນຊາດ ອາຊຽນ ເປີດກວ້າງ ADMM+ ຕະຫລອດຮອດບັນດາເວທີປາໄສອັນກວ້າງໃຫຍ່ຄື: ການຮ່ວມມື ອາຊີ ປາຊີຟີກ APEC ແລະ ສປຊ, ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ພວມສົມທົບກັນຢ່າງແຫນ້ນແຟ້ນໃນການຕ້ານການແຜ່ຂະຫຍາຍອາວຸດລ້າງຜານ, ການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພແຫລ່ງນ້ຳ, ເຂົ້າຮ່ວມບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຮັກສາສັນຕິພາບຂອງ ສປຊ. ດ້ວຍການສ້າງຕັ້ງປະຊາຄົມ ອາຊຽນ ໃນທ້າຍປີ 2015, ທັງສອງຝ່າຍພວມມຸ້ງໄປເຖິງການຫັນຈຸດໝາຍສ້າງການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ ອາຊຽນ - ອາເມລິກາ ໃຫ້ປະກົດຜົນເປັນຈິງ.
ວິໄສທັດຮ່ວມໃຫ້ແກ່ໄລຍະທາງໃນຕໍ່ຫນ້າ
ໃນຈົດໝາຍສົ່ງເຖິງປະທານາທິບໍດີ Truman ເມື່ອວັນທີ 16/2/1946, ທ່ານປະທານໂຮ່ຈິມີນ ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງ ຈຸດໝາຍຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນ “ເອກະລາດຢ່າງສົມບູນ ແລະ ການຮ່ວມມືຮອບດ້ານກັບ ອາເມລິກາ”. ເພີ່ນກໍໄດ້ຢືນຢັນ ຫວຽດນາມ ຈະເຮັດຈົນສຸດຄວາມສາມາດຂອງຕົນເພື່ອເຮັດໃຫ້ພື້ນຖານເອກະລາດ ແລະ ການຮ່ວມມືນີ້ໃຫ້ກາຍເປັນສິ່ງມີຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ທົ່ວໂລກ.” ໂລກປະຈຸບັນ ພວມພັດທະນາຢ່າງວ່ອງໄວ, ຮຽກຮ້ອງສອງປະເທດບໍ່ໄດ້ພາດບັນດາກາລະໂອກາດປະຫວັດສາດຄືບັນດາໄລຍະກ່ອນ. ໄລຍະ 20 ປີ ຜ່ານມາ, ເປັນຕົ້ນເມືື່ອສອງປະເທດໄດ້ກຳນົດການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານເມື່ອເດືອນ 7/2013 ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງວ່າ: ສັນຕິພາບ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນຢູ່ ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ເວົ້າສະເພາະ ແລະ ພາກພື້ນ ອາຊີ ປາຊີຟີກ ເວົ້າລວມ ມີຫລາຍເງື່ອນໄຂໄດ້ຮັບການຮັກສາດີກວ່າ ຂະນະທີ່ ການພົວພັນລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ພັດທະນາຢ່າງສະດວກ, ການພົວພັນມິດຕະພາບ ແລະ ການຮ່ວມມືຮອບດ້ານລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ສອດຄ່ອງກັບຜົນປະໂຫຍດລວມຂອງປະເທດທັງໝົດໃນພາກພື້ນ.
ມ້ວນທ້າຍບົດຂຽນ, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ທັງເປັນລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ຫວຽດນາມ ຟ້າມບີງມີງ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ: ໃນປະຫວັດສາດແຫ່ງການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດແມ່ນມີການຜັນແປຫລາຍຢ່າງ, ພິເສດແມ່ນບັນດາບາດກ້າວເດີນຢ່າງແຮງໃນ 20 ປີຜ່ານມາ, ໄດ້ພິສູດໃຫ້ເຫັນວ່າ ຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ບໍ່ມີການເລືອກເຟັ້ນໃດນອກເຫນືອຈາກ ການຮ່ວມມືສະເຫມີພາບ, ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດ ບົນຈິດໃຈເຄົາລົບລະບອບການເມືອງ, ເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ ແລະ ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນຂອງກັນ, ການເຈລະຈາແທນທີການສູ້ຢັນ. ນັ້ນແມ່ນເສັ້ນທາງຫນຶ່ງດຽວ ເພື່ອຜ່ານຜ່າອະດີດຕະການ, ຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈສ້າງອະນາຄົດອັນດີງາມກວ່າໃຫ້ແກ່ແຕ່ລະປະເທດກໍຄືປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງຫນ້າເຂົ້າໃນສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາຢູ່ພາກພື້ນ ແລະ ໃນທົ່ວໂລກ.