(vovworld)- ວັນທີ 7/11, ຢູ່ເຊີແນວ ປະເທດສະວິດ, ໄດ້ຈັດຮອບ ເຈລະຈາລະຫວ່າງອີຣານ ແລະ ກຸມ P5+1 (ຊື່ງລວມມີ 5 ປະເທດປະຈຳສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ສປຊ ແລະ ເຢັຍລະມັນ). ເຖິງວ່າໄດ້ປະກົດມີບາງສັນຍານອັນຕັ້ງໜ້າກ່ອນການເຈລະຈາກໍ່ຕາມ ແຕ່ຫາງສຽງຍັງຖືວ່າ: ຍັງມີສິ່ງກີດຂວາງຫຼາຍຢ່າງເພື່ອໃຫ້ຝ່າຍຕ່າງໆສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈ, ວາງອອກຍຸດທະສາດຍາວນານເພື່ອປັບປຸງການພົວພັນສອງຝ່າຍຕາມທິດໝັ້ນຄົງ.
ອາວຸດຂອງອີຣານ
(ພາບ: Guardian)
ຈຸດສຸມຂອງການປຶກສາຫາລືທີ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ເຊີແນວ ປະເທດສະວິດໃນວັນທີ 7-8/11 ແມ່ນລາຍລະອຽດບັນດາບາດກ້າວໂດຍອີຣານ ສະເໜີທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງແຜນການເສີມທາດຢູຣານຽມ ຊື່ງເຕຮາຣານ ໄດ້ປະຕິບັດນັບແຕ່ຫຼາຍປີຜ່ານມາ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ອີຣານ ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະຢຸດຕິການເສີມທາດຢູຣານຽມ 20%, ຈຳກັດການເສີມທາດຢູຣານຽມ 5%, ຫລຸດຜ່ອນຈຳນວນເຄື່ອງຈັກພົ້ນສູນພວມເຄື່ອນໄຫວ….ຊ້ຳບໍ່ໜຳ, ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະອະນຸຍາດໃຫ້ບັນດານັກສັງເກດການ ສປຊ ເຂົ້າໄປກວດກາບັນດາຮາກຖານນິວເຄຼຍຂອງປະເທດນີ້ໂດຍບັງເອີນ. ເພື່ອຕອບສະນອງສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ອີຣານ ຊຸກຍູ້ປະຊາຄົມໂລກ ລົບລ້າງຄຳສັ່ງຂວ້ຳບາດທີ່ມີຕໍ່ຕົນເອງ.
ບັນດາສັນຍານຕັ້ງໜ້າ
ກ່ອນການເຈລະຈາ, ອິຣານ ໄດ້ສະແດງເຈດຕະນາດີ ແລະ ຄວາມເຂັ້ມງວດໃນການຊອກຫາມາດຕະການຮອບດ້ານເພື່ືອແນໃສ່ຢຸດຕິສະພາບການເຄັ່ງຕຶງກ່ຽວຂ້ອງເຖິງໂຄງການນິີວເຄຼຍທີ່ກໍ່ຄວາມໂຕະຖຽງກັນຂອງຕົນ. ວັນທີ 6/11, ນັກເຈລະຈາອັນດັບໜຶ່ງຂອງອິຣານ, ທ່ານລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ Mohammad Javad Zarif ໄດ້ສະແດງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນວ່າ: ຝ່າຍຕ່າງໆອາດຈະຊຸກຍູ້ການເຈລະຈາ ແລະ ເລິ່ມຕົ້ນວິວັດການເຮັດວຽກເພື່ອຈຸດໝາຍລວມ, ພ້ອມທັງຢັ້ງຢືນວ່າ: ອີຣານ ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະ “ສວມບົດບາດໃໝ່“ ໃນເວທີສາກົນ. ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ຜູ້ອຳນວຍການອົງການພະລັງງານປະລະມານູອີຣານ Salehi ກໍ່ປະກາດວ່າ: ອີຣານ ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະຮ່ວມມືໂດຍບໍ່ມີເງື່ອນໄຂກັບອົງການພະລັງງານປະລະມານູສາກົນກ່ຽວກັບບັນດາບັນຫາທີ່ຍັງ “ຄົງຄ້າງ“ ຊຶ່ງກ່ຽວຂ້ອງເຖິງໂຄງການນິວເຄຼຍຂອງອີຣານ.
ທ່ານລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດອີຣານ
Mohammad Javad Zarif
(ພາບ: AFP)
ສິ່ງກິດຂວາງໃນການບັນລຸປະສິດທິຜົນ
ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ເສັ້ນທາງຊອກຫາມາດຕະການທາງການທູດຮອບດ້ານໃຫ້ແກ່ບັນຫານິີວເຄຼຍຂອງອີຣານ ພວມປະສົບກັບສິ່ງກິດຂວາງຫຼາຍຢ່າງ. ສິ່ງກິດຂວາງໃຫ່ຍກ່ວາໝູ່ແມ່ນສະພາແຫ່ງຊາດອາເມລິກາ ບໍ່ມີຄວາມເປັນເອກະພາບ. ໃນຂະນະທີ່ອຳນາດການປົກຄອງ Obama ພວມມີບັນດາການກະທຳອ່ອນໂຍນກັບເຕເຮຣານ, ບັນດາທ່ານສະມາຊິກລັດຖະສະພາອາເມລິກາ ຍັງມີຄວາມລະແວງສົງໃສຕໍ່ເຈດຕະນາດີຂອງອຳນາດການປົກຄອງ Hassan Rouhani ແລະ ຢືນຢັນວ່າ: “ໄພນາບຂູ່ດ້ານການທະຫານທີ່ແທ້ຈິງ“ ພວມໄດ້ຮັບການຊັ່ງຊາ ແລະ ບັນດາມາດຕະການລົງໂທດຂອງອາເມລິກາ ໃນປະຈຸບັນ ຕ້ອງໄດ້ສບຕໍ່ປະຕິບັດ.
ສິ່ງກິດຂວາງຕໍ່ໄປເຮັດໃຫ້ຮອບເຈລະຈາຄັ້ງນີ້ຍາກທີ່ຈະສ້າງບາດກ້າວບຸກທະລຸໄດ້ ນັ້ນແມ່ນການຄັດຄ້ານຈາກບັນດາປະເທດພັນທະມິດຂອງອາເມລິກາ. ບັນດາປະເທດພັນທະມິດຂອງອາເມລິກາ ຄືອິດສະຣາແອນ ແລະ ອາຣາບີ ຊາອຸດີ ຖືວ່າ: ອຳນາດການປົກຄອງ Obama ກ້າວເດີນໄວເກີນໄປ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ລັດຖະບານອິດສະຣາແອນ ຍັງຄົງຮັກສາທັດສະນະລະແວງສົງໃສຕໍ່ເຈດຕະນາດີຂອງອີຣານ ແລະ ຍາມໃດກໍ່ຢັ້ງຢືນວ່າອີຣານ ພວມມີອາວຸດນິວເຄຼຍ. ອິດສະຣາແອນ ຖືວ່າ: ວົງການເຈົ້າໜ້າທີ່ອີຣານ ພວມຫຼອກລວງຝ່າຍຕາເວັນຕົກເພື່ອທ້ວງໂຍ້ຍານບັນດາຄຳສັ່ງຂວ້ຳບາດ, ແຕ່ໃນຕົວຈິງຍັງຄົງປະຕິບັດບັນດາໂຄງການນິວເຄຼຍຢູ່. ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີອິດສະຣາແອນ Benjamin Netanyahu ຍັງຢືນຢັນວ່າ: ຕ້ອງເສຍເວລາພຽງ 2,3 ອາທິດ, ອີຣານ ສາມາດຜະລິດ 90% ປະລິມານຢູຣານຽມທີ່ຈຳເປັນເພື່ອຜະລິດລູກລະເບີດນິວເຄຼຍໄດ້ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ສປຊ ຕ້ອງມີທ່າທີແຂງກະດ້າງກ່ວາເພື່ອຮັບປະກັນວ່າ ອີຣານ ບໍ່ມີພາຫະນະເພື່ອຜະລິດລູກລະເບີດນິວເຄຼຍຢ່າງແນ່ນອນ.
ວົງການນັກໄຈແຍກຖືວ່າ: ຫຼັກໝັ້ນຂອງອິດສະຣາແອນ ຈະແມ່ນບັນຫາໃຫ່ຍໃນວິວັດການແກ້ໄຂໂຄງການນິວເຄຼຍຂອງອີຣານ. ນັບທັງໃນຂະນະທີ່ບໍ່ມີພັນທະມິດໜູນຫຼັງອີກແລ້ວ, ອິດສະຣາແອນ ຍັງສາມາດບຸກໂຈມຕີອີຣານ ພຽງລຳພັງຝ່າຍດຽວ ແລະ ນີ້ຈະແມ່ນຄວາມອັນຕະລາຍທີ່ແທ້ຈິງສຳລັບບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງສາກົນໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຂອງອີຣານ ໂດຍສັນຕິວິທີ.
ຍາກທີ່ຈະສາມາດບັນລຸບາດກ້າວບຸກທະລຸໄດ້
ບໍ່ອາດປະຕິເສດຄວາມຈິງທີ່ວ່າ: ທັງອາເມລິກາ ແລະ ອີຣານ ລ້ວນແຕ່ປາດຖະໜາຢາກຊຸກຍູ້ການເຈລະຈານິວເຄຼຍເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງແຕ່ລະຝ່າຍ. ສະນັ້ນ, ການເຈລະຈາຄັ້ງນີ້ລະຫວ່າງອີຣານ ແລະ ກຸ່ມ P5+1 ແມ່ນໂອກາດທີ່ດີສຳລັບທັງອີຣານ ແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກ ຍ້ອນວ່າຝ່າຍຕ່າງໆສາມາດນຳໃຊ້ໂອກາດເພື່ອສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈ, ປັບປຸງການພົວພັນລະຫວ່າງອີຣານ ແລະ ປະຊາຄົມໂລກ. ແຕ່ໜ້າເສຍດາຍ, ບັນດາສິ່ງກິດຂວາງໃນປະຈຸບັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ຫາງສຽງຍາກທີ່ຈະມີຄວາມປະເອີບໃຈກ່ຽວກັບບາດກ້າວບຸກທະລຸໃນການເຈລະຈາຄັ້ງນີ້, ຍ້ອນຄວາມລະແວງສົງໃສລະຫວ່າງອາເມລິກາ ແລະ ປະເທດສາທາລະນະລັດ ອີຣານ ທີ່ມີມາແຕ່ດົນນານນີ້ຍາກທີ່ຈະລົບລ້າງໄດ້ໂດຍໄວ./.