ໃນຮອບເວລາ 15 ວັນ, ເລີ່ມແຕ່ກາງເດືອນ 12 ນີ້ ຈົນຮອດວັນສຸດທ້າຍຂອງປີ 2011, ພົນທະຫານທີ່ພວມຜັນຂະຫຍາຍຢູ່ ອີຮັກ ເກືອບທັງໝົດ ຈະຖອນອອກຈາກປະເທດນີ້ຕາມລຳດັບ. ເລື່ອງຖອນທະຫານອອກຈາກປະເທດນີ້ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ອີຮັກ ຈະກາຍເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ມີອະທິປະໄຕຢ່າງແທ້ຈິງ, ແຕ່ສະພາບຄວາມສະຫງົບພາຍໃນປະເທດນີ້ບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການຮັບປະກັນເທື່ອ, ນີ້ແມ່ນສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງຢ່າງແທ້ຈິງ.
ຕາມສັນຍາປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບລະຫວ່າງ ອາເມລິກາ ກັບ ອີຮັກ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການລົງນາມເມື່ອປີ 2008 ແລ້ວ, ອາເມລິກາຈະຖອນທະຫານທັງໝົດອອກຈາກປະເທດນີ້ໃນທ້າຍປີ 2011. ຍາມໃດລັດຖະບານ ອາເມລິກາ ກໍ່ຫວັງວ່າ, ພາຍຫຼັງຖອນທະຫານອອກຈາກ ອີຮັກ ຢ່າງເປັນທາງການ, ອາເມລິກາຍັງຄົງຮັກສາກຳລັງທະຫານໜຶ່ງຢູ່ປະເທດນີ້ ພາຍໃຕ້ຮູບການຊ່ວຍເຫຼືອແບກແດກຮັກສາສະພາບການພາຍໃນປະເທດໃຫ້ເປັນປົກກະຕິ, ແຕ່ຍ້ອນ ອາເມລິກາ ແລະ ອີຮັກ ບໍ່ບັນລຸໄດ້ຄວາມເຫັນດີເປັນເອກະພາບນຳກັນກ່ຽວກັບບັນຫາທະຫານ ອາເມລິກາ ຕັ້ງທັບຢູ່ ອີຮັກ ຈະໄດ້ຊົມໃຊ້ສິດຍົກເວັ້ນກົດໝາຍ, ດັ່ງນັ້ນອຳນາດການປົກຄອງ ອາເມລິກາ ຈຶ່ງຕົກລົງຖອນທະຫານທັງໝົດອອກຈາກ ອີຮັກ, ມີແຕ່ຮັກສາທະຫານໄວ້ຈຳນວນໜ້ອຍເພື່ອເຮັດໜ້າທີ່ປ້ອງກັນສະຖານທູດ ອາເມລິກາ ແລະ ເຝິກຊ້ອມໃຫ້ທະຫານ ອີຮັກ ເທົ່ານັ້ນ. ວັນທີ 2 ທັນວາຜ່ານມາ, ອາເມລິກາໄດ້ມອບ ”ຄ້າຍທະຫານໄຊຊະນະ”, ເຊິ່ງແມ່ນຖານທີ່ໝັ້ນໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງກອງທັບ ອາເມລິກາ ຢູ່ເຂດອ່າວນີ້, ທັງແມ່ນແຫ່ງຕັ້ງກອງບັນຊາການຂອງກຳລັງ ອາເມລິກາ ໃນບັ້ນຮົບຢູ່ ອີຮັກ ນັບແຕ່ທະຫານອາເມລິກາບຸກເຂົ້ານະຄອນຫຼວງ ແບກແດດ ເມື່ອເດືອນ 4 - 2003 ໃຫ້ແກ່ທະຫານ ອີຮັກ. ຕາມນາຍພົນ Thomas Spoehr, ຮອງຫົວໜ້າກອງບັນຊາການໃຫຍ່ບັນດາກຳລັງ ອາເມລິກາ ຢູ່ ອີຮັກ ແລ້ວ, ປະຈຸບັນຍັງມີທະຫານ ອາເມລິກາ ເກືອບ 34.000 ຄົນພວມຕັ້ງທັບຢູ່ ຖານທີ່ໝັ້ນການທະຫານ 12 ແຫ່ງ ຢູ່ ອີຮັກ ແລະວິວັດການຖອນທະຫານນີ້ ພ້ອມກັບເຄື່ອງອຸປະໂພກແມ່ນຍັງຈະຕ້ອງການກຳລັງພະລາທິການຢ່າງມາກມາຍ, ດ້ວຍລົດຂົນສົ່ງປະມານ 1.650 ຄັນ ໃນຫຼາຍມື້. ດັ່ງນັ້ນເວລາສຸດທ້າຍ ເພື່ອໃຫ້ ອາເມລິກາ ຖອນທະຫານທັງໝົດອອກຈາກ ອີຮັກ ໃກ້ຈະມາຮອດແລ້ວ. ສ່ວນ ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ອີຮັກ Nuri al-Maliki ກໍ່ໄດ້ຖະແຫຼງວ່າ: ”ເລື່ອງ ອາເມລິກາ ຖອນທະຫານອອກຈະບໍ່ສົ່ງຜົນສະທ້ອນເຖິງຄວາມສະຫງົບຢູ່ ອີຮັກ, ເພາະວ່າພວກຂ້າພະເຈົ້າສາມາດຄວບຄຸມສະພາບການໄດ້ໂດຍພື້ນຖານ”. ຄຳຖະແຫຼງດັ່ງກ່າວແມ່ນຄວາມປະເອີບໃຈພໍສົມຄວນ ຖ້າຫາກປຽບທຽບກຳລັງຄວາມສາມາດຕົວຈິງຂອງອຳນາດການປົກຄອງ ແບກແດດ ແລະ ສະພາບຄວາມສະຫງົບປອດໄພໃນປະຈຸບັນ. ນອກຈາກເລື່ອງກອງທັບ ອີຮັກ ຍັງຂາດບັນດາພາຫະນະປ້ອງກັນອາກາດ, ກຳລັງສືບລາຊະການລັບ ແລະ ກອງທັບອາກາດແລ້ວ, ພົນທະຫານ ອີຮັກ 770.000 ຄົນກໍ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການບຳລຸງສ້າງເປັນລະບົບ, ຂາດຄວາມສາມາດໃນການສົມທົບກັນສູ້ຮົບ. ກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ, ກໍ່ແມ່ນບັນຫາທີ່ພາໃຫ້ ແບກແດດເຈັບຫົວຢູ່. ການບຸກໂຈມຕີຫຼາຍຄັ້ງທີ່ເລັ່ງໃສ່ກຳລັງທະຫານ ອີຮັກ ຍັງເກີດຂື້ນໃນທຸກວັນ. ຕາມຕົວເລກສະຖິຕິຢ່າງເປັນທາງການແລ້ວ, ໃນເດືອນ 10 ຜ່ານມາ ໄດ້ມີ 258 ຄົນ ເສຍຊີວິດຍ້ອນການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ. ບໍ່ມີພຽງແຕ່ທະຫານເທົ່ານັ້ນ, ຫາກບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຂອງ ອີຮັກ ກໍ່ແມ່ນເປົ້າໝາຍຂອງການບຸກໂຈມຕີຄັ້ງຕ່າງໆ. ວັນທີ 28 - 11 ຜ່ານມາ, ເຫດວາງລະເບີດຢູ່ມໍ່ກັບສະພາແຫ່ງຊາດ ອີຮັກ ຖືກກຳນົດວ່າ ແມ່ນການລອບສັງຫານເລັ່ງໃສ່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ອີຮັກ Nuri al-Maliki ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນ. ອຳນາດການປົກຄອງ ອີຮັກ ບໍ່ພຽງແຕ່ຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບການທ້າທາຍດ້ານຄວາມສະຫງົບຈາກຝ່າຍກໍ່ການຮ້າຍ ແລະ ຝ່າຍຄ້ານເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບກັບຄວາມຂັດແຍ້ງກັນລະຫວ່າງຝ່າຍຕ່າງໆ, ກໍ່ຄືສາສະໜາ ແລະ ເຊື້ອຊາດຜີວພັນ. ປະຈຸບັນ, ລັດຖະບານຂອງນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີ ອີຮັກ Nuri al-Maliki ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຊາວມຸດສະລີນ ນິກາຍ Shiite. ມີພຽງ 7 ທ່ານໃນຈຳນວນລັດຖະມົນຕີ 42 ທ່ານ ເຊິ່ງແມ່ນຊາວມຸດສະລິນ ນິກາຍ Sunni ເທົ່ານັ້ນ. ຜູ້ຄົນເຫຼົ່ານີ້ ໄດ້ກໍ່ສ້າງພັກຝ່າຍຄ້ານ ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງອາດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Ayad Allawi ເຊິ່ງແມ່ນຄູ່ແຂ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Nuri al - Maliki. ສ່ວນປະທານາທິບໍດີ Jalal Talabani ພັດແມ່ນການນຳຂອງຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຊາວ Kurd. ແຕ່ລະກຸ່ມລ້ວນແຕ່ມີບັນດາມືປືນສະໜັບສະໜູນສະເພາະ. ໃນສະພາບການທີ່ປະເທດຍັງບໍ່ທັນເຂັ້ມແຂງປານໃດ ບັ້ນຮົບດ້ານສິດອຳນາດລະຫວ່າງກຸ່ມຕ່າງໆ ອາດຈະເຮັດໃຫ້ປະເທດແບ່ງອອກເປັນ 3 ພາກ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ການປະຕິບັດສັນຍາປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ອາເມລິກາ - ອີຮັກ ກໍ່ຕອບສະໜອງຄວາມປາຖະໜາຂອງຊາວ ອາເມລິກາ ແລະ ຊາວ ອີຮັກສ່ວນຫຼາຍ. ສຳຫຼັບຊາວ ອາເມລິກາ, ເຫດການນີ້ຈະສິ້ນສຸດບັ້ນຮົບທີ່ເສຍຫາຍທັງດ້ານຊີວິດອິນຊີ ແລະ ຊັບສິນ ທີ່ແກ່ຍາວເກືອບ 1 ທົດສະວັດຜ່ານມາ, ດ້ວຍທະຫານ ອາເມລິກາ ເກືອບ 4.500 ຄົນຖືກເສຍຊີວິດ, 32.209 ຄົນຮັບບາດເຈັບ ແລະ ເສຍເງິນທອງເຖິງ 817 ຕຶ້ USD. ສຳຫຼັບຊາວ ອີຮັກ, ເຫດການ ອາເມລິກາຖອນທະຫານອອກນັ້ນແມ່ນຂີດໝາຍທີ່ສຳຄັນ, ສ້າງກາລະໂອກາດ ເພື່ອໃຫ້ຊາວ ອີຮັກ ຢືນຢັນເອກະລາດ ແລະ ຄວາມສາມາດສ້າງອະນາຄົດໃໝ່ໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດ. ແຕ່ອະນາຄົດ ພຽງແຕ່ສາມາດໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຂຶ້ນ ໂດຍມີການກະທຳລວມໝູ່ ເພື່ອແນໃສ່ແກ້ໄຂຄວາມບໍ່ລົງລອຍກັນ, ສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນ ແລະ ການໄກ່ເກ່ຍປອງດອງຊາດ.
ດ່ວານຈູງ