(vovworld)- ຫວ່າງແລ້ວນີ້, ກຸ່ມບັນດາປະເທດອຸດສາຫະກຳພັດທະນາແຖວຫນ້າຂອງໂລກ (G7) ໄດ້ຮັບຮອງເອົາຖະແຫລງການຮ່ວມກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງໃນການເດີນທະເລ, ໃນນັ້ນ ກ່າວປະນາມການເຄື່ອນໄຫວຂອງຈີນໃນການບູລະນະ, ປ່ຽນແປງສະພາບເດີມຢູ່ບັນດາເກາະຫີນຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ. ຖະແຫລງການອີກຄັ້ງຫນຶ່ງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ປະຊາຄົມສາກົນ ພວມນັບມື້ນັບມີຄວາມສົນໃຈເຖິງບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ, ຊື່ງແມ່ນສະຖານທີ່ ນັບມື້ນັບເພີ່ມ ຄວາມເຄັ່ງຕຶງຂຶ້ນຍ້ອນບັນດາການກະທຳໂດຍບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ກົດໝາຍສາກົນຂອງປັກກີ່ງ.
ລັດຖະມົນຕີບັນດາປະເທດ G7 ທີ່ວາລະປະຊຸມທຳອິດຂອງກອງປະຊຸມ
AFP/TTXVN
|
ຖະແຫລງການໄດ້ຮັບຮອງເອົາທີ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດ G7 (ຈີ 7) ເມື່ອວັນທີ 27/5 ຢູ່ ຍີ່ປຸ່ນ ໄດ້ເນັ້ນຫນັກຢ່າງແຮງວ່າ: ບັນດາປະເທດຕ້ອງເຄົາລົບບັນດາຂໍ້ກຳນົດຂອງກົດໝາຍໃນການແກ້ໄຂຄວາມຂັດແຍ້ງກ່ຽວກັບຜືນແຜ່ນດິນໄດ້ຢືນຢັນການຂັດແຍ້ງກັນຄວນໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂໂດຍສັນຕິ ແລະ ເຄົາລົບການໄປມາຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ແລະ ທາງການບິນຢ່າງເສລີ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ບັນດາການນຳ G7 ຍັງຮຽກຮ້ອງບັນດາປະເທດຄວນລະງັບໃຈ, ບໍ່ມີການກະທຳຕາມລຳພັງຝ່າຍດຽວອາດຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມເຄັ່ງຕຶງເພີ່ມຂຶ້ນຕື່ມ ແລະ ຫລີກລ້ຽງ “ການໃຊ້ກຳລັງອາວຸດ ຫລືບັງຄັບເພື່ອປັບປຸງການຖະແຫລງອະທິປະໄຕ”
ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມກ່ຽວກັບຄວາມວິຕົກກັງວົນລວມ
ຖະແຫລງການຖືກຍົກອອກໃນຈຸດເວລາຄວາມເຄັ່ງຕຶງຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກພວມເພີ່ມຂຶ້ນສູງ ດ້ວຍເລື່ອງ ຈີນ ທວງເອົາອະທິປະໄຕເກືອບທັງໝົດທະເລຕາເວັນອອກ, ຊື່ງແມ່ນບໍລິເວນມີມີທາງເດີນເຮືອທີ່ສຳຄັນຫລາຍສາຍໄປຜ່ານ, ຊ້ອນກັນຢູ່ເຂດທະເລຂອງບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງຄື: ຟິລີບປີນ, ຫວຽດນາມ. ຖະແຫລງການດັ່ງກ່າວໃຫ້ເຫັນວ່າ: ກອງປະຊຸມ G7 ຄັ້ງນີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນທັດສະນະຢ່າງແຮງ ແລະ ຂ້ຽວຂາດກວ່າ ຈາກ ອາເມລິກາ, ຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ບັນດາປະເທດອື່ນໃນກຸ່ມ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຂັດໃຈຂອງອາເມລິກາ ແລະ ຂອງບັນດາປະເທດອຸດສາຫະກຳພັດທະນາກ່ຽວກັບການກະທຳຕາມລຳພັງຝ່າຍດຽວ, ກໍ່ຄວາມເຄັ່ງຕຶງ, ນາບຂູ່ເຖິງສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ, ທຳລາຍສະພາບເດີມຢູ່ເຂດທະເລຕາເວັນອອກກໍຄືເຂດທະເລຮວາຕູງ ແລະ ບັນດາເຂດທະເລໃນໂລກ. ທີ່ກອງປະຊຸມ G7 ຄັ້ງນີ້, ໂດຍແມ່ນປະເທດເຈົ້າພາບ, ຍີ່ປຸ່ນ ມີສິດຕັດສິນບັນດາຫົວຂໍ້ທີ່ໄດ້ປຶກສາຫາລືໃນກອງປະຊຸມ ແລະ ໃນຕົວຈິງບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກໄດ້ກາຍເປັນຫນຶ່ງໃນບັນດາຫົວຂໍ້ຕົ້ນຕໍຂອງກອງປະຊຸມ . ວົງການນັກສັງເກດການຖືວ່າ ໂຕກຽວ ໄດ້ສຳເລັດຜົນໃນການດຶງດູດຄວາມສົນໃຈຂອງບັນດາປະເທດ G7 ຕໍ່ບັນດາຄວາມຂັດແຍ້ງອະທິປະໄຕໃນປະຈຸບັນຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ແລະ ທະເລຮວາຕູງ.
ຄວາມຈິງ, ບັນດາການກະທຳຂອງຈີນ ໄດ້ກໍ່ຄວາມວິຕົກກັງວົນນັບມື້ນັບໃຫຍ່ໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ. ໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ ຈີນ ໄດ້ດຳເນີນການຖົມດິນ, ບູລະນະເກາະຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ໂດຍບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ການຄັດຄ້ານຈາກພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ. ຈີນ ຍັງມີຄວາມຂັດແຍ້ງກັບຍີ່ປຸ່ນ ຊື່ງແມ່ນສະມາຊິກ G7, ກ່ຽວກັບອະທິປະໄຕສຳລັບໝູ່ເກາະ Senkaku/ ຕ້ຽວອີ້ ຢູ່ ທະເລຮວາຕູງ ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມວິຕົກກັງວົນວ່າ ປັກກີ່ງ ອາດຈະນຳໃຊ້ກຳລັງອາວຸດເພື່ອປັບປຸງຖະແຫລງການຂອງຈີນເມື່ອມີຄວາມຈຳເປັນ. ວໍຊິງຕັນ ໄດ້ຕິຫນິຕິຕຽນຢ່າງແຮງຕໍ່ບັນດາການກະທຳຖົມດິນກໍ່ສ້າງເກາະທຽມຢ່າງຜິດກົດໝາຍ, ການນຳໃຊ້ການທະຫານຂອງປັກກີ່ງຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ພ້ອມທັງເພີ່ມທະວີການເຄື່ອນໄຫວຕິດຕາມກວດກາການກະທຳຂອງຈີນຢູ່ທະເລ. ຍີ່ປຸ່ນນັບມື້ນັບເອົາໃຈໃສ່ເຖິງບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກກວ່າອີກ, ເພາະວ່າສິນຄ້າເຂົ້າປະເທດນີ້ເກືອບທັງໝົດລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບການຂົນສົ່ງຜ່ານທາງທະເລສຳຄັນນີ້. ຫວ່າງແລ້ວນີ້, ຍີ່ປຸ່ນໄດ້ສົ່ງບັນດາກຳ່ປັ່ນກອງທັບເຮືອເຂົ້າຮ່ວມການຊ້ອມຮົບພ້ອມກັບອິນໂດເນເຊຍ ແລະ ແວ່ຢາມປະເທດອື່ນໆຢູ່ແຄມທະເລຕາເວັນອອກ. ໂຕກຽວກໍ່ໄດ້ອອກສຽງຄັດຄ້ານບັນດາການກະທຳພຽງລຳພັງຝ່າຍດຽວ ເພື່ອແນໃສ່ປ່ຽນແປງສະພາບເດີມຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ.
ສະໜັບສະໜູນເລື່ອງແກ້ໄຂການຂັດແຍ້ງກັນໂດຍຜ່ານດ້ານນິຕິກຳ
ເຖິງວ່າຈີນບໍ່ນອນໃນກຸ່ມ ຈີ7 ກໍ່ຕາມ, ແຕ່ການກະທຳຂອງເຂົາເຈົ້າໃນຊຸມປີຜ່ານມາ ໄດ້ກາຍເປັນບັນຫາຈຸດສຸມໃນການປຶກສາຫາລືຂອງກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ຈີ7. ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມຂອງກຸ່ມ ຈີ7 ຄັ້ງນີ້ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຈີນມີປະຕິກິລິຍາຢ່າງແຮງ. ຈີນໄດ້ໂຕ້ຕອບໃນທັນທີ ດ້ວຍຄຳຖະແຫຼງວ່າ, ບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ “ບໍ່ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ“ ເຖິງ ຈີ7 ຫຼືບັນດາປະເທດສະມາຊິກໃດໆຂອງກຸ່ມ. ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ປັກກິງໄດ້ອອກສຽງກ່າວເຕືອນ ຈີ7 ຫຼາຍເທື່ອແລ້ວວ່າ, ບໍ່ຄວນເຂົ້າຮ່ວມບັນຫານີ້. ເດືອນ 4 ຜ່ານມາ, ເມື່ອບັນດາລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຂອງກຸ່ມ ຈີ7 ອອກຖະແຫຼງຄັດຄ້ານຢ່າງແຮງຕໍ່ການກະທຳເກາະຜິດ ຫຼືບັງຄັບ, ນາບຂູ່ພຽງລຳພັງຝ່າຍດຽວເພື່ອປ່ຽນແປງສະພາບເດີມ ແລະ ເພີ່ມຄວາມເຄັ່ງຕຶງຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ແລະ ທະເລ ຮວາຕຸງນັ້ນ, ຈີນໄດ້ເອີ້ນສິ່ງດັ່ງກ່າວວ່າ ແມ່ນ “ບັນດາການກະທຳ ແລະ ການຖະແຫຼງບໍ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ“. ບໍ່ພຽງແຕ່ຄືແນວນັ້ນ, ປັກກິງຍັງຮຽກໂຮມເອກອັກຄະລັດຖະທູດບັນດາປະເທດ ຈີ7 ຢູ່ຈີນມາ ເພື່ອຊັກຖາມ, ທວງໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ “ຕ້ອງເຮັດແຈ້ງທັດສະນະ“ຂອງຕົນ.
ສິ່ງທີ່ໜ້າເອົາໃຈໃສ່ໃນຖະແຫຼງການ ຈີ7 ຄັ້ງນີ້ນັ້ນແມ່ນ, ບັນດາການນຳກຸ່ມ ຈີ7 ກໍ່ໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບໂດຍຖືບັນດາກົນໄກສາກົນ, ເຊັ່ນສານຢູ່ La Haye (ຮອນລັງ) ແມ່ນບັນດາແຫ່ງທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍເພື່ອແກ້ໄຂບັນດາຄວາມຂັດແຍ້ງອະທິປະໄຕຂອງຝ່າຍຕ່າງໆຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ແລະ ຮວາຕຸງ. ໃນຂະນະທີ່ພວມລໍຖ້າສານສາກົນຢູ່ La Haye ຕັດສິນກ່ຽວກັບກໍລະນີຟ້ອງຮ້ອງຂອງ ຟີລິບປິນ, ເຊິ່ງກ່ຽວຂ້ອງເຖິງຄວາມຫວັງອະທິປະໄຕຂອງຈີນຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກໃນທ້າຍເດືອນ 6 ຈະມາເຖິງນັ້ນ. ຖະແຫຼງການຂອງ ຈີ7 ທີ່ສະໜັບສະໜູນເລື່ອງແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາຂັດແຍ້ງກັນດ້ວຍສັນຕິວິທີ, ຜ່ານດ້ານນິຕິກຳ ແລະ ສານ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຈຳເປັນຂອງປະຊາຄົມສາກົນແມ່ນຕ້ອງມີທັດສະນະລວມ ເພື່ອບັງຄັບໃຫ້ຈີນຕ້ອງເຄົາລົບຄຳຕັດສິນ ແລະ ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍສາກົນ.
ຕາມບັນດານັກໄຈ້ແຍກແລ້ວ, ເຖິງວ່າການຕັດສິນຂອງສານສາກົນ La Haye ກ່ຽວກັບກໍລະນີຟ້ອງຮ້ອງຂອງຟີລິບປິນ ບໍ່ກຳນົດສິດ, ກຳມະສິດ ແລະ ອະທິປະໄຕໃນທະເລຢ່າງລະອຽດກໍ່ຕາມ, ແຕ່ແນ່ນອນວ່າຄຳຕັດສິນນັ້ນຈະມີຜົນສະທ້ອນສຳຄັນເຖິງການກຳນົດເຂດເດີນເຮືອ, ສິດຂອງບັນດາຝ່າຍຂັດແຍ້ງ ກໍ່ຄື ຊ່ວຍຊຸກຍູ້ບັນດາມາດຕະການດ້ານການທູດ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເຄັ່ງຕຶງລະຫວ່າງປະເທດຕ່າງໆ. ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມຂອງ ຈີ7 ຕໍ່ບັນຫາຄວາມສະຫງົບປອດໄພໃນການເດີນເຮືອຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກຄັ້ງນີ້ ໄດ້ປະກອບທັດສະນະທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕື່ມອີກ, ແນໃສ່ຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມໃຫ້ມີຄວາມສະຫົງບປອດໄພ, ສັນຕິພາບ, ແລະ ສະຖຽນລະພາບໃນພາກພື້ນ.