ຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ພວກແລ່ນຫາບ່ອນລີ້ໄພ (ພາບ: AFP)

ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຢູ່ຝັ່ງຕາເວັນຕົກແມ່ນ້ຳຈໍແດນ

        ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງໄດ້ເລີ່ມຈາກການບຸກໂຈມຕີກະທັນຫັນໂດຍ ກອງທັບ ອິດສະຣາແອັນ ເລັ່ງໃສ່ຄ້າຍລີ້ໄພ Jenin ຂອງຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ຢູ່ທາງທິດເໜືອເຂດຝັ່ງຕາເວັນຕົກແມ່ນ້ຳຈໍແດນ ໃນວັນທີ 26 ມັງກອນ. ແຈ້ງການຂອງກອງທັບ ອິດສະຣາແອັນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ການບຸກໂຈມຕີກະທັນຫັນຖືກດຳເນີນເພື່ອແນໃສ່ສະກັດກັ້ນແຜນການບຸກໂຈມຕີ ຂອງກຳລັງຕໍ່ສູ້ເພື່ອສາສະໜາອິດສະລາມ (PIJ) ເລັ່ງໃສ່ດິນແດນ ອິດສະຣາແອັນ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ກຸ່ມກຳລັງດັ່ງກ່າວ ກໍ່ປະກາດວ່າ ໄດ້ຕໍ່ສູ້ຕ້ານຄືນກອງທັບ ອິດສະຣາແອັນ ດ້ວຍປືນ ແລະ  ອຸປະກອນລະເບີດທີ່ໄດ້ຕິດຕັ້ງກ່ອນແລ້ວ. ທ້າຍມື້ວັນທີ 26 ມັງກອນ, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ປາແລັດສະຕິນ ອອກແຈ້ງການໂດຍໃຫ້ຮູ້ວ່າ ມີຊາວ ປາແລັດສະຕິນ 9 ຄົນ ເສຍຊີວິດ ແລະ 20 ຄົນຖືກບາດເຈັບໃນການປະທະກັນຢູ່ ເຂດ Jenin.

        ພາຍຫຼັງການບຸກໂຈມຕີກະທັນຫັນ 1 ວັນ, ມີຊາວໜຸ່ມ ປາແລັດສະຕິນ ຄົນໜຶ່ງ ໄດ້ດຳເນີນການຍິງປືນເຂົ້າໂບດຊາວຢິວ ຢູ່ Jerusalem (ເຊິ່ງກໍນອນໃນເຂດຝັ່ງຕາເວັນຕົກແມ່ນ້ຳ ຈໍແດນ ເຊັ່ນດຽວກັນ), ເຮັດໃຫ້ມີຊາວ ອິດສະຣາແອັນ 7 ຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ 10 ຄົນຖືກບາດເຈັບ. ນີ້ແມ່ນການບຸກໂຈມຕີກໍ່ຜົນເສຍຫາຍທາງດ້ານຊີວິດອິນຊີຫຼາຍທີ່ສຸດສຳລັບຊາວ ອິດສະຣາແອັນ ຢູ່ Jerusalem ໃນຫຼາຍປີຜ່ານມາ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ 2 – 3 ຊົ່ວໂມງ, ໃນຮຸ່ງເຊົ້າວັນທີ 28 ມັງກອນ, ມີເຍົາວະຊົນຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ຄົນໜຶ່ງ ກໍດຳເນີນການບຸກໂຈມຕີດ້ວຍການຍິງປືນຢູ່ພາຍໃນນະຄອນ Jerusalem, ເຮັດໃຫ້ມີຊາວ ຢິວ 2 ຄົນຖືກບາດເຈັບ.

        ພາຍຫຼັງການບຸກໂຈມຕີຄັ້ງຕ່າງໆ, ຕຳຫຼວດ ແລະ ກອງທັບ ອິດສະຣາແອັນ ໄດ້ຈັບຕົວຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ນັບສິບຄົນເພື່ອດຳເນີນການສືບສວນ. ຕອນຄ່ຳວັນທີ 28 ມັງກອນ, ກຳລັງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບຂອງ ອິດສະຣາແອັນ ປະກາດມາດຕະການໃໝ່ສຳລັບຍາດຕິພີ່ນ້ອງຂອງຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ຜູ້ທີ່ໄດ້ປະຕິບັດການບຸກໂຈມຕີຄັ້ງຕ່າງໆ. ອຳນາດການປົກຄອງ ແລະ ກອງທັບ ອິດສະຣາແອັນ ຢັ້ງຢືນວ່າ ຈະຜັນຂະຫຍາຍທຸກມາດຕະການທີ່ຈຳເປັນເພື່ອປົກປ້ອງປະຊາຊົນປະເທດນີ້.

        ສຳລັບຝ່າຍ ປາແລັດສະຕິນ, ຂະບວນການ ອິດສະລາມ Hamas ຢູ່ເຂດ Gaza ແລະ ກຸ່ມກຳລັງ PIJ ຢູ່ເຂດຝັ່ງຕາເວັນຕົກແມ່ນ້ຳຈໍແດນ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະຊາຊົນ ປາແລັດສະຕິນ ທຸກຖ້ວນໜ້າ ດຳເນີນການກະທຳໂຕ້ຕອບຕ້ານຄືນ ອິດສະຣາແອັນ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ອຳນາດການປົກຄອງ ປາແລັດສະຕິນ ກໍ່ປະກາດຢຸດຕິແຜນການຮ່ວມມືດ້ານປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບກັບ ອິດສະຣາແອັນ ຢູ່ເຂດຝັ່ງຕາເວັນຕົກແມ່ນ້ຳ ຈໍແດນ ໃນທັນທີ.

ພະນັກງານການແພດ ປິ່ນປົວໃຫ້ຜູ້ຖືກບາເຈັບ (ພາບ: AP)

ຢຸດຕິການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງໃນທັນທີ, ສ້າງສະຖຽນລະພາບຢູ່ພາກພື້ນຕາຕາເວັນອອກກາງຄືນໃໝ່

        ຕໍ່ໜ້າສະພາບການຕົວຈິງນີ້, ມີນັກສັງເກດການຫຼາຍຄົນທັງລະດັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ມີຄວາມວິຕົກກັງວົນວ່າ ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງທີ່ນອງເລືອດຮອບໃໝ່ ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ ລະຫວ່າງຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ແລະ ອິດສະຣາແອັນ, ກາຍເປັນການລຸກຮື້ຂຶ້ນ Intifada ຮອບໃໝ່ຂອງຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ຕ້ານຄືນກອງທັບ ອິດສະຣາແອັນ ຄ້າຍຄືກັນກັບການລຸກຮື້ຂຶ້ນ Intifada ໄລຍະ 2000 – 2005. ຖ້າຫາກວ່າ ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງສືບຕໍ່ປິນຂັ້ນໄດ, ແງ່ຫວັງຂອງການເຈລະຈາສັນຕິພາບເພື່ອຢຸດຕິການປະທະກັນລະຫວ່າງ ປາແລັດສະຕິນ - ອິດສະຣາແອັນ ຈະນັບມື້ນັບມືດມົວກວ່າເກົ່າ.

        ເພື່ອສະກັດກັ້ນສະພາບການຊົ່ວຮ້າຍດັ່ງກ່າວເກີດຂຶ້ນ, ຫຼາຍປະເທດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ລ້ວນແຕ່ຮຽກຮ້ອງ ປາແລັດສະຕິນ ແລະ ອິດສະຣາແອັນ ຈົ່ງຈຳກັດການກະທຳໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ດຳເນີນການເຈລະຈາເພື່ອສ້າງສະຖຽນລະພາບຄືນໃໝ່. ໃນວັນທີ 29 ມັງກອນ, ຈາກ ວາຕີກັງ, ສັນທະປະປາ Francis ຮຽກຮ້ອງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ປາແລັດສະຕິນ ດຳເນີນການເຈລະຈາ ເພື່ອຊອກຫາມາດຕະການສັນຕິພາບໃຫ້ແກ່ການປະທະກັນທີ່ແກ່ຍາວໃນຫຼາຍທົດສະວັດຜ່ານມາ; ພ້ອມທັງກະຕຸກຊຸກຍູ້ປະຊາຄົມສາກົນຊອກຫາທິດກ້າວເດີນໃໝ່ໃນທັນທີ, ນັ້ນແມ່ນການເຈລະຈາຢ່າງຈິງໃຈ ເພື່ອຊອກຫາວິທີສ້າງສັນຕິພາບລະຫວ່າງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ປາແລັດສະຕິນ. ໃນວັນດຽວກັນ, ທັງ ລັດເຊຍ, ຈີນ ແລະ ສະຫະພາບເອີຣົບ (ອີຢູ) ກໍຮຽກຮ້ອງ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ປາແລັດສະຕິນ ຈົ່ງລະງັບໃຈຕໍ່ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ທຸກການກະທຳທີ່ເຮັດໃຫ້ຄວາມເຄັ່ງຕຶງປິນຂັ້ນໄດ.

        ການຊອກຫາມາດຕະການຢຸດຕິການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງລະຫວ່າງ ຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ແລະ ອິດສະຣາແອັນ ແລະ ສ້າງສະຖຽນລະພາບຢູ່ພາກພື້ນຕາເວັນອອກກາງ ຄືນໃໝ່ ກໍແມ່ນເນື້ອໃນຕົ້ນຕໍໃນການປຶກສາຫາລືລະຫວ່າງທ່ານລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດ ອາເມລິກາ Antony Blinken ກັບທ່ານປະທານາທິບໍດີ ອີຢິບ Abdel – Fattah El – Sisi ແລະ ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງ ອີຢິບ ໃນວັນທີ 30 ມັງກອນ. ນະທີ່ນີ້, ສອງຝ່າຍສືບຕໍ່ເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມຈຳເປັນຕ້ອງຄວບຄຸມທຸກການກະທຳໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ດຳເນີນການເຈລະຈາສັນຕິພາບລະຫວ່າງ ປາແລັດສະຕິນ ແລະ ອິດສະຣາແອັນ ຄືນໃໝ່ ພາຍໃຕ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງປະຊາຄົມສາກົນ. ໃນນັ້ນ, ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ອີຢິບ Abdel – Fattah El – Sisi ຖືວ່າ: ການຜັນແປໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນໄລຍະຜ່ານມາ ອີກຄັ້ງໜຶ່ງເປັນການຢັ້ງຢືນຄວາມສຳຄັນທີ່ຈະຕ້ອງມີການກະທຳ ແລະ ປະຕິກິລິຍາໃນທັນທີ ນັບທັງໃນທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ. ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ການນຳ ອີຢິບ ກໍຢ້ຳຄືນທັດສະນະສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍຂອງປະເທດນີ້ ກ່ຽວກັບຄວາມຈຳເປັນຕ້ອງບັນລຸໄດ້ວິທີການແກ້ໄຂຢ່າງຮອບດ້ານ ແລະ ຍຸຕິທຳ, ເພື່ອແນໃສ່ຮັບປະກັນສິດ, ຜົນປະໂຫຍດຕ່າງໆຂອງຊາວ ປາແລັດສະຕິນ ຕາມມາດຕະຖານສາກົນ, ກໍຄື ບັນລຸໄດ້ສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາລວມ ໃນພາກພື້ນຕາເວັນອອກກາງ./.