(vovworld) - ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ, ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນຜູ້ທີ່ສ້າງຄວາມເຄົາລົບໃຫ້ຊາວຫວຽດນາມ ທຸກຄົນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສ້າງຄວາມປະທັບໃຈອັນດີງາມຕໍ່ເພື່ອນມິດສາກົນອີກດ້ວຍ. ຢູ່ທຸກປະເທດໃນໂລກ, ພິເສດແມ່ນປະເທດທີ່ເພິ່ນໄດ້ມານັ້ນ, ຮູບພາບຂອງປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ຍາມໃດກໍ່ຝັງເລິກໃນດວງໃຈຂອງປະຊາຊົນປະຈຳຖີ່ນ ຄືດັ່ງສັນຍາລັກກ່ຽວກັບການນຳທີ່ປີຊາສາມາດຂອງໂລກໃນສະຕະວັດທີ 20.
“ຖ້າຫາກເພື່ອນຖາມຂ້າພະເຈົ້າມີແນວຄິດຄືແນວໃດກ່ຽວກັບປະທານໂຮ່ຈີມິນ, ຂ້າພະເຈົ້າຈະຕອບວ່າ, ນີ້ແມ່ນຜູ້ທີ່ມີວັດທະນະທຳມະນຸດ ແຕ່ກໍ່ມີຄວາມເດັດດຽວ, ເພິ່ນໄດ້ຊອກເຫັນ້ມາດຕະການແກ້ໄຂ ແລະ ຕັດສິນໃຈປະຕິບັດໃຫ້ສຳເລັດບັນດາຄາດໝາຍທີ່ໄດ້ວາງອອກ“.
ນັ້ນແມ່ນການແບ່ງປັນຢ່າງຈິງໃຈຂອງນັກຄົ້ນຄ້ວາປະຫວັດສາດຊາວຝລັ່ງ Piere Brocheux, ຜູ້ຂຽນປື້ມ 2 ຫົວກ່ຽວກັບປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ແລະ ປື້ມຫຼາຍຫົວກ່ຽວກັບປະຫວັດສາດຫວຽດນາມຍຸກປະຈຸບັນ.
ສຳລັບຜູ້ທີ່ເຄີຍຄັດຄ້ານສົງຄາມຢູ່ຫວຽດນາມ ແລະ ໂຊກດີທີ່ໄດ້ພົບປະກັບເພິ່ນຄືທ່ານນາງ Raymond Dien, ຜູ້ທີ່ບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ຊີວິດຂອງຕົນ, ໄດ້ນອນບົນລາງລົດໄຟເພື່ອສະກັດກັດຂະບວນລົດໄຟຂົນສົ່ງອາວຸດເຖິງຫວຽດນາມ ແລ້ວ, ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ເປັນຜູ້ທີ່ມີຄວາມໃກ້ຊິດສະໜິດ ສະໜົມທີ່ສຸດ. ເຖິງວ່າປະຈຸບັນທ່ານນາງມີອາຍຸສູງແລ້ວກໍ່ຕາມ,ແຕ່ຍັງຄົງຈື່ຈຳມື້ທີ່ລາວໄດ້ພົບປະກັບປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ໃນປີ 1965, ເມື່ອລາວພ້ອມກັບ Henri Martin ຂ້າມຜ່ານໄລຍະທາງຍາວເຖິງ 15 ວັນ ເພື່ອມາຮ່າໂນ້ຍ ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຊາວໜຸ່ມທົ່ວປະເທດ.
“ກ່ອນທີ່ດຳເນີນກອງປະຊຸມໃຫຍ່, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ເຫັນປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ແລະ ເພິ່ນໄດ້ຮຽກຂ້າພະເຈົ້າມານັ່ງຢູ່ຂ້າງ. ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກແປກປະ ຫຼາດໃຈ, ຍ້ອນບໍ່ຄິດໄດ້ວ່າ, ຊາວຝລັ່ງທຳມະດາສາມັນຄືຂ້າພະເຈົ້າພັດມີໂອກາດໄດ້ນັ່ງຢູ່ຂ້າງປະທານຜູ້ຍິ່ງໃຫຍ່ ແຕ່ພັດໃກ້ຊິດສະໜິດສະໜົມ, ທຳມະດາລຽບງ່າຍຄືແນວນັ້ນ. ເມື່ອຂ້າພະເຈົ້າເວົ້າວ່າ, ບ້ານຂ້າພະເຈົ້າຢູ່ Tours ເພິ່ນໄດ້ເວົ້າວ່າ, ນີ້ແມ່ນແຫ່ງທີ່ເພິ່ນເຄີຍເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດຝລັ່ງ ແລ້ວເພິ່ນກໍ່ມອບໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າປອກແຂນອັນໜຶ່ງທີ່ເຮັດດ້ວຍເຂົາ. ມື້ຕໍ່ມາ, ເພິ່ນເຊີນພວກຂ້າພະເຈົ້າມາພົບປະ, ໂອ້ລົມຢູ່ເຮືອນຂອງເພິ່ນ. ນັ້ນແມ່ນອານຸສອນທີ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ອາດລືມໄດ້“.
ມີຫຼາຍກິດຈະກຳຄົ້ນຄ້ວາ, ກອງປະຊຸມສຳມະນາວິທະຍສາດສາກົນທີ່ຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບປະທານໂຮ່ຈີມິນ; ມີບາງຄົນໄດ້ສະຫງວນຕະຫຼອດຊີວິດຂອງຕົນເພື່ອຄົ້ນຄ້ວາ, ຊອດຮູ້ກ່ຽວກັບເພິ່ນ. ເພື່ອວາດພາບຮູບພາບ ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ, William Duiker, ຊາວອາເມລິກາ ຕ້ອງສະຫງວນເວລາ 35 ປີ ໃຫ້ແກ່ການຄົ້ນຄ້ວາ ແລະ ໄດ້ພິມຈຳໜ່າຍປື້ມຫົວໜຶ່ງລວມ 300 ໜ້າ ທີ່ມີຊື່ວ່າ “ຊີວິດປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ“. ທ່ານ William Duiker ໄດ້ເວົ້າວ່າ, ຄວາມປະທັບໃຈທີ່ສຸດຂອງທ່ານກ່ຽວກັບປະທານໂຮ່ຈີມິນ ນັ້ນແມ່ນ, ເພິ່ນເປັນນັກປະຕິວັດທີ່ທັນສະໄໝດ້ວຍບັນດາຈຸດປະສົງອັນສູງສົ່ງ ເພື່ອແນໃສ່ປ່ຽນແປງປະເທດ, ທັງເປັນພົນລະເມືອງຫວຽດນາມ ດ້ວຍບັນດາປັດໃຈວັດທະນະທຳຫວຽດນາມ ຢ່າງຄົບຖ້ວນ,
“ໜຶ່ງໃນບັນດາຄວາມປະທັບໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງທີ່ສຸດຂອງຂ້າພະເຈົ້າກ່ຽວກັບປະທານໂຮ່ຈີມິນ, ນັ້ນແມ່ນເພິ່ນເປັນຄົນສຸດຈິດສຸດໃຈໃນວຽກງານ ແລະ ມີຄວາມສາມາດໃນການຊີ້ນຳນຳພາ. ເພິ່ນຮູ້ປະສານສົມທົບລະຫວ່າງທ່າອ່ຽງໃໝ່ກັບການປ່ຽນແປງໃນການປະຕິວັດ. ເພິ່ນມີຄຸນນະທາດຫຼາຍຢ່າງຂອງສາມັນຊົນຫວຽດນາມ. ດ້ວຍຄວາມຮັກທີ່ລົ້ນເຫຼືອ ແລະ ຄວາມສຸດຈິດສຸດໃຈຕໍ່ປະເທດຊາດ ແລະ ປະຊາຊົນ, ຊາວຫວຽດນາມ ໄດ້ເອີ້ນເພິ່ນວ່າລຸງໂຮ່, ເປັນພໍ່ເຖົ້າຂອງຊາດ, ເພິ່ນບໍ່ຮຽກຮ້ອງຊາວຫວຽດນາມຖືເພິ່ນເປັນນັກປະຕິວັດ“.
ບົດບາດປະຫວັດສາດ ແລະ ບັນດາຄຸນຄ່າອັນໃຫຍ່ຫຼວງຂອງແນວຄິດ ໂຮ່ຈີມິນ ສຳລັບພາລະກິດຕໍ່ສູ້ປົດປ່ອຍຊາດ, ໂຮມປະເທດຊາດເປັນເອກະພາບ ແລະ ກໍ່ສ້າງສັງຄົມນິຍົມຢູ່ຫວຽດນາມ ກໍ່ຄືບັນດາຄຸນຄ່າຂອງແນວຄິດ ໂຮ່ຈີມິນ ທີ່ໄດ້ປະໄວ້ໃຫ້ມວນມະນຸດໃນຍຸກປະຈຸບັນ ໄດ້ດຶງດູດທັງຜູ້ເຖົ້າ ແລະ ລຸ້ນໜຸ່ມເຂົ້າຮ່ວມການຄົ້ນຄ້ວາ. Gakia Kolupaeva, ນັກສຶກສາປີທີ 4 ພະແນກຝ່າຍຕາເວັນອອກ ມະຫາວິທະຍາໄລສັງລວມແຫ່ງຊາດ Xanh Peteabua, ສະຫະພັນລັດເຊຍ, ພວມຂຽນບົດນິພົນຈົບມະຫາວິທະຍາໄລ, ກ່ຽວກັບກອມມູນິດສາກົນ ແລະ ຊີວິດແຫ່ງການເຄື່ອນໄຫວຂອງປະທານໂຮ່ຈີມິນ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ບໍ່ແມ່ນວ່າຊາວໜຸ່ມຜູ້ໃດຢູ່ລັດເຊຍ ກໍ່ຮູ້ຈັກປະທານໂຮ່ຈີມິນ ຄືຂ້າພະເຈົ້າ, ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ເຖິງວ່າເຂົາເຈົ້າບໍ່ຄົ້ນຄ້ວາກ່ຽວກັບຝ່າຍຕາເວັນອອກແຕ່ພວກເພື່ອນຮ່ວມລຸ້ນຂ້າພະເຈົ້າໃນປະຈຸບັນ, ລ້ວນແຕ່ຮູ້ຊື່ສຽງຮຽງນາມຂອງເພີ່ນຢູ່. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຊາວລັດເຊຍ ຫຼາຍຄົນຍັງຄິດຮອດຄິດເຖິງປະທານ ໂຮ່ຈີມິນຢູ່“.
ສະເຫຼີມສະຫຼອງ 125 ປີ ແຫ່ງວັນຄ້າຍວັນເກີດປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ, ມີຫຼາຍສຳນັກສື່ສານສາກົນ ໄດ້ມີຫຼາຍບົດ ກໍ່ຄືສື່ສິ່ງພິມພິເສດຫຼາຍຢ່າງ ເພື່ອສະແດງຄວາມເຄົາລົບ ແລະ ຄວາມນິຍົມນັບຖືຕໍ່ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ. ນີ້ກໍ່ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ເພື່ອນມິດສາກົນສະແດງຄວາມນັບຖື, ທັງຢັ້ງຢືນບັນດາຄຸນຄ່າຂອງແນວຄິດ ໂຮ່ຈີມິນ ໃນຍຸກປະຈຸບັນ.