(vovworld)- ເລື່ອງຫວ່າງແລ້ວນີ້, ອະດີດພາລະກອນອົງການສືບລາຊະການລັບສູນກາງອາເມລິກາ (CIA) Edward Snowden ໄດ້ເປີດເຜີຍທາງສື່ມວນຊົນກ່ຽວກັບລາຍການສອດແນມອິນເຕີເນັດທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງ ປະເທດຂອງອົງການປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບແຫ່ງຊາດອາເມລິກາ (NSA) ຊື່ງໄດ້ດຳເນີນໃນຫລາຍປີຜ່ານມາ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ປະເທດອາເມລິກາ ສັ່ນສະເທືອນ ແລະ ກໍ່ຜົນເສຍຫາຍອັນໃຫ່ຍຫລວງຕໍ່ນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງອຳນາດການປົກຄອງປະທານາທິບໍດີ Barak Obama. ເຫດການນີ້ຍັງສົ້ງຜົນສະທ້ອນລະຫວ່າງອາເມລິກາ ກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຄື: ລັດເຊຍ, ຈີນ ແລະ ສະຫະພາບເອີລົບ.
(ພາບປະກອບ:businessinsider.com)
ເຫດການເລີ່ມຕົ້ນແຕ່ວັນທີ 6/6, ຂະນະທີ່ໜັງສືພິມ Washington Post (ອາເມລິກາ) ແລະ Guadian (ອັງກິດ) ພ້ອມກັນລົງພິມຂໍ້ມູນຂ່າວຂອງ Edward Snowden ກ່ຽວກັບເລື່ອງແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ລັດຖະບານອາເມລິກາ ໄດ້ເກັບກຳຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວຂອງຜູ້ນຳໃຊ້ອິນເຕີເນັດຢ່າງປິດລັບ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ກົມສືບສວນສະຫະລັດອາເມລິກາ ແລະ ອົງການປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບແຫ່ງຊາດອາເມລິກາ ໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍລາຍການທີ່ມີຊື່ລັບວ່າ PRISM ໃນຕະຫລອດ 6 ປີຜ່ານມາ ເພື່ອເກັບກຳຂໍ້ມູນຈາກຄອມຟີວເຕີແມ່ຂອງບັນດາບໍລິສັດອິນເຕີເນັດໃຫ່ຍເພື່ອຊອກຫາບັນດາຂໍ້ມູນອີແມວ, ເທບວີເດໂອ, ຮູບພາບ, ສຽງ ແລະ ເອກະສານອື່ນໆຂອງຜູ້ໃຊ້ອິນເຕີເນັດ.
(ພາບ:vietnamnet.vn)
ພາຍຫລັງການເປີດເຜີຍຂອງ Edward Snowden, ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ຫຼັກແຫຼ່ງຂອງອົງການປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບອາເມລິກາ ໄດ້ແກ້ຕົວວ່າ: ລາຍການລັບດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຊ່ວຍຄົ້ນພົບ ແລະ ສະກັດກັ້ນກ່ວາ 50 ແຜນການບຸກໂຈມຕີກໍ່ການຮ້າຍແນ່ໃສ່ປະເທດອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາເປົ້າໝາຍຂອງອາເມລິກາ ໃນໂລກນັບແຕ່ຫລັງເຫດການກໍ່ການຮ້າຍໃນວັນທີ 11/9/2001. ປະທານາທິບໍດີ Barak Obama ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ ປຊຊ ຕ້ອງເລືອກເຟັ້ນລະຫວ່າງດານຮັກສາຄວາມລັບ ແລະ ຄວາມສະຫງົບປອດໄພແຫ່ງຊາດ.
ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ສິ່ງເຮັດໃຫ້ອົງການສືບລາຊະການລັບອາເມລິກາ ມີຄວາມວິຕົກກັງວົນທີ່ສຸດ ນັ້ນແມ່ນເລື່ອງເຂົາເຈົ້າບໍ່ທັນຮູ້ແຈ້ງວ່າ, ປະຈຸບັນ, Edward Snowden ພວມຮັກສາເອກະສານລັບທີ່ມີລະດັບສະດຸ້ງໄວ້ສູງ ຫລາຍເທົາໃດ. ຕໍ່ໜ້າໄພອັນຕະລາຍດັ່ງກ່າວ, ອາເມລິກາ ໄດ້ດຳເນີນຫລາຍມາດຕະການເພື່ອກີດຂວາງ ແລະ ຊອກຈັບ Edward Snowden ຄື: ຍົກເລິກໜັງສືຜ່ານແດນພົນລະເມືອງອາເມລິກາ, ຕາມລ່າຜູ້ນີ້ຍ້ອນໂທດເຄື່ອນໄຫວເປັນນັກສືບ, ພ້ອມທັງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ປະເທດຕ່າງໆຈົ່ງປະຕິເສດບໍ່ໃຫ້ອະດີດພາລະກອນ CIA ຜູ້ນີ້ເຂົ້າເມືອງ.
ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງບໍ່ພຽງແຕ່ກໍ່ຄວາມເຄັ່ງຕຶງຢູ່ພາຍໃນປະເທດອາເມລິກາເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງສົ່ງຜົນສະທ້ອນເຖິງການພົວພັນລະຫວ່າງອາເມລິກາ ກັບປະເທດຈຳນວນໜຶ່ງ, ພິເສດແມ່ນຈີນ ແລະ ລັດເຊຍ ຊື່ງເປັນແຫ່ງທີ່ Edward Snowden ຜ່ານແດນເພື່ອຂໍລົບໄພຢູ່ປະເທດທີ 3. ທັງລັດເຊຍ ແລະ ຈີນ ລ້ວນແຕ່ບໍ່ໄດ້ຈັບຕົວກໍ່ຄືສົ່ງ Edward Snowden ກັບຄືນອາເມລິກາ ຕາມຂໍ້ສະເໜີຂອງປະເທດນີ້ ແລະ ພ້ອມກັນປະຕິເສດບັນດາຄຳກ່າວຫາຂອງອາເມລິກາ ໂດຍຖືວ່າ: ປັກກິງ ແລະ ມົດສະກູ ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງເລື່ອງ Edward Snowden ອອກຈາກຮົ່ງກົງ (ຈີນ). ທ່ານນາງ ຮວາຈຸນຢິງ ໂຄສົກກະຊວງການຕ່າງປະເທດຈີນ ຊີ້ແຈ້ງວ່າ: ຄຳກ່າວຫາຂອງວໍຊິງຕັນ ກ່ຽວກັບເລື່ອງລັດຖະບານຈີນ ມີການກ່ຽວຂ້ອງເຖິງເຫດການອອກໄປຂອງ Edward Snowden ແມ່ນໄຮ້ເຫດຜົນ. ທ່ານນາງ ຮວາຈຸນຢິງ ຢືນຢັນວ່າ: ເລື່ອງຮົ່ງກົງ (ຈີນ) ອະນຸຍາດໃຫ້ Edward Snowden ອອກຈາກເຂດປົກຄອງພິເສດນີ້ ແຕ່ບໍ່ຈັບຕົວເພື່ອສົ່ງກັບຄືນອາເມລິກາ ແມ່ນຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຝ່າຍຕ່າງໆ ຈົ່ງເຄົາລົບນັບຖືຄຳຕັດສິນຂອງອຳນາດການປົກຄອງເຂດປົກຄອງພິເສດຮົງກົງ. ເຫດການດັ່ງກ່າວໄດ້ເພີ່ມຄວາມດັນໃຫ້ຄຳຖະແຫລງຂອງຈີນ ທີ່ວ່າ: ເຂົາເຈົ້າກໍ່ແມ່ນຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຈາກແຮກເກີ. ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ, ຕາມວົງການນັກສັງເກດການແລ້ວ, ເຫດການດັ່ງກ່າວຍັງຈະແມ່ນເງົາທີ່ມືດມົວຕໍ່ແງ່ຫວັງຮ່ວມມືກ່ຽວກັບບັນຫາປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງທາງເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດລະຫວ່າງຈີນ ແລະ ອາເມລິກາ ຄືດັ່ງຄວາມເຫັນດີເປັນເອກະສັນລະຫວ່າງທ່ານປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barak Obama ແລະ ປະທານປະເທດຈີນສືຈີນຜິງ.
ສຳລັບປະເທດລັດເຊຍ ແລ້ວ, ທ່ານລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດລັດເຊຍ Sergei Lavrov ຢືນຢັນວ່າ: ປະເທດນີ້ບໍ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງເລື່ອງ Edward Snowden ອອກຈາກຮົ່ງກົງ (ຈີນ). ຕາມທ່ານແລ້ວ, ບັນດາຄຳກ່າວຫາເພື່ອແນໃສ່ຜູກໂທດໃຫ້ມົດສະກູ ແມ່ນໄຮ້ເຫດຜົນ ແລະ ບໍ່ສາມາດຮັບຮູ້ໄດ້. ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ສິດທິມະນຸດຂອງລັດເຊຍທ່ານໜຶ່ງກໍໄດ້ຢືນຢັນວ່າ: ອາເມລິກາ ບໍ່ມີສິດຮຽກຮ້ອງລັດເຊຍ ຈັບຕົວ ແລະ ສົ່ງບຸກຄົນນີ້ກັບຄືນອາເມລິກາ, ຍ້ອນວ່າ Edward Snowden ບໍ່ມີການກະທຳຜິດຢູ່ລັດເຊຍ ກໍ່ຄືເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດເຊຍ ກໍ່ບໍ່ໄດ້ຮັບບໍ່ວ່າແຈ້ງການໃດໆຈາກອົງການຕຳຫລວດຕ້ານອາດຊະຍາກຳສາກົນ (ອິນເຕີໂປນ) ກ່ຽວກັບຄຳສັ່ງຈັບຕົວພົນລະເມືອງອາເມລິກາ ຜູ້ນີ້.
ໃນຂະນະນັ້ນ, ສະຫະພາບເອີລົບ ພັດສະແດງຄວາມວິຕົກກັງວົນກ່ຽວກັບໄພນາບຂູ່ອັນຮ້າຍແຮງຕໍ່ບັນດາພົນລະເມືອງເອີລົບ ຈາກລາຍການຕິດຕາມກວດກາຂະໜາດໃຫ່ຍຂອງບັນດາປະເທດຄູ່ຮ່ວມມືຢູ່ຟາກພຸ້ນຂອງມະຫາສະມຸດອັກລັງຕິກ.
ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ, ເຫດການຂອງອະດີດພາລະກອນອົງການສືບລາຊະການລັບສູນກາງອາເມລິກາ (CIA) Edward Snowden ໄດ້ກໍ່ຜົນສະທ້ອນຢ່າງໜັກໜ່ວງຕໍ່ພາບພົດຂອງປະເທດອາເມລິກາ ແລະ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ: ອາເມລິກາ ໄດ້ມີການກະທຳຝືນກັບບັນດາຄຳຖະແຫລງຕຳນິຕິຕຽນປະເທດຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບອັນທີ່ເອີ້ນວ່າ: ລະເມີດສິດຂອງພົນລະເມືອງ./.