(vovworld) - ການເລືອກຕັ້ງສະພາແຫ່ງຊາດຢູ່ ອີຣານ ໄດ້ດຳເນີນໄປໃນວັນທີ 26/2, ດ້ວຍຜົນງານໃນເບື້ອງຕົ້ນແມ່ນຂຶ້ນກັບສຳພັນທະພາບບັນດາກຳລັງປະຕິຮູບ ແລະ ສະຫງ່ຽມຄ່ຽມຄົມ, ລື່ນກາຍຈຳນວນບັດສະໜັບສະໜູນຝ່າຍຮັກສາເດີມ, ນັບທັງໃນການເລືອກຕັ້ງລັດຖະສະພາ ກັບສະພານັກຊ່ຽວຊານຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ບັນດານັກໄຈ້ແຍກໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ, ດ້ວຍຜົນງານນີ້, ບັນດາສັນຍານທີ່ຕັ້ງໜ້າໃນການປະຕິຮູບໃໝ່ຢູ່ ອີຣານພວມປະກົດຢູ່ຕໍ່ໜ້າ.
ຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງເຂົ້າຮ່ວມການປ່ອນບັດໃນວັນທີ 26/02
(ພາບ: AP)
ນີ້ແມ່ນຄັ້ງທຳອິດທີ່ຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງປະມານ 55 ລ້ານຄົນໄດ້ໄປປ່ອນ
ບັດ, ນັບແຕ່ພາຍຫຼັງມີມາດຕະການແກ້ໄຂໃຫ້ບັນຫານິວຄະເລຍຂອງ ອີຣານ. ດ້ວຍ 90% ຈຳນວນບັດທີ່ໄດ້ຮັບການນັບນັ້ນ, ບັນດາຜູ້ນິຍົມຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະ ສະຫງ່ຽມຄ່ຽມຄົມຍາດໄດ້ 30/30 ທີ່ນັ່ງຢູ່ນະຄອນຫຼວງ ເຕເຮຣານ, ໃນສະພາວະການທີ່ການຊ່ວງເສັງຢູ່ທີ່ນີ້ມີການເຂົ້າຮ່ວມຂອງຜູ້ສະໝັກເລືອກຕັ້ງກວ່າ 1.000 ຄົນ. ດ້ວຍຜົນງານນີ້, ກຳລັງນິຍົມຄວາມກ້າວໜ້າພວມ ປະກົດຕົວ ຢ່າງແຮງທີ່ສຸດໃນສະພາແຫ່ງຊາດ ນັບແຕ່ປີ 2004 ມາຮອດປະຈຸບັນ. ການເລືອກຕັ້ງຫວ່າງແລ້ວນີ້ອາດຈະກຳນົດທິດໃຫ້ແກ່ອະນາຄົດຢູ່ປະເທດອິດສະລາມນີ້.
ການກຳນົດທິດໃຫ້ແກ່ອະນາຄົດ
ດ້ວຍໝາກຜົນແຫ່ງການເລືອກຕັ້ງ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນການປ່ອນບັດໄວ້ວາງໃຈສຳລັບລັດຖະບານ ຕາມທ່າອ່ຽງປະຕິຮູບຂອງປະທານາທິບໍດີ Hassan Rouhani, ແມ່ນການ “ທົດລອງ“ ກ່ຽວກັບຄວາມພໍໃຈຂອງປະຊາຊົນ ທີ່ມີຕໍ່ຂໍ້ຕົກລົງນິວຄະເລຍ, ຕໍ່ຄວາມຂັດແຍ້ງກັນໃນສັງຄົມ ແລະ ສະພາບສິດອຳນາດຕົວຈິງຢູ່ປະເທດນີ້. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ນີ້ກໍ່ແມ່ນການ “ທົດລອງ“ ກ່ຽວກັບກຳນົດທິດໃຫ້ແກ່ສາຍພົວພັນກັບຕ່າງປະເທດຂອງ ອີຣານໃນອະນາຄົດ, ພິເສດແມ່ນ ອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາປະເທດຝ່າຍຕາເວັນຕົກ, ສຳລັບ ຊາອຸດີ ອາຣາເບຍ ແລະ ອິດສະຣານແອນ. ໃນສະຖານະການທີ່ ອີຣານຫາກໍ່ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະພາບຖືກຕົກຢູ່ໂດດດຽວ ທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການທູດໃນຕະຫຼອດໄລຍະນັບສິບປີຜ່ານມານັ້ນ, ຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ ອີຣານຍິ່ງມີຄວາມຫວັງຫຼາຍກວ່າຕໍ່ສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດໃໝ່ ໃນເລື່ອງຊີ້ນຳນຳພາປະເທດຊາດພັດທະນາ. ດັ່ງນັ້ນ, ເສດຖະກິດແມ່ນບັນຫາທີ່ຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ ອີຣານມີຄວາມສົນໃຈທີ່ສຸດ. ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ໃນວິວັດແຫ່ງການຫາສຽງເລືອກຕັ້ງ, ບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາປະຕິຮູບພື້ນຖານເສດຖະກິດຜ່ານການເປີດປະຕູກັບຝ່າຍຕາເວັນຕົກນັ້ນ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຢ່າງແຮງຈາກຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ. ກົງກັນຂ້າມ, ບັນດາຄວາມເຫັນກ່ຽວກັບການເພີ່ມທະວີກຳລັງຄວມສາມາດຮັບມືຂອງ ອີຣານຕໍ່ສັດຕູມາແຕ່ດົນນານນັ້ນ ພັດບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈຈາກຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ. ສິ່ງທີ່ເຂົາເຈົ້າເອົາໃຈໃສ່ທີ່ສຸດໃນປະຈຸບັນ ແມ່ນຕ້ອງເຮັດແນວໃດສາມາດປັບປຸງຊີວິດການເປັນຢູ່ໃຫ້ໄດ້, ແລະ ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຢ່າງເໝາະສົມ ເພື່ອຊົດເຊີຍກັບສະພາບລາຄາທັນຍາຫານ, ເຊື້ອເພີງນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ.
ຜົນແຫ່ງການເລືອກຕັ້ງນີ້ມີຄວາມໝາຍຕັດສິນອະນາຄົດຂອງ ອີຣານ, ສ້າງປະຖົມປັດໃຈທີ່ສະດວກສະບາຍ ແລະ ເງື່ອນໄຂທີ່ຈຳເປັນ ເພື່ອໃຫ້ ອີຣານ ກ້າວເຂົ້າສູ່ໄລຍະໃໝ່ແມ່ນຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະພາບຖືກປິດລ້ອມ, ຂວ້ຳບາດ ແລະ ລົງໂທດ, ສ້າງການພົວພັນກັບ ອາເມລິກາ ແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກເປັນປົກກະຕິ, ເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບພາກພື້ນ ແລະ ໂລກ. ເພາະວ່າ, ຖ້າຫາກຝ່າຍປະຕິຮູບ ແລະ ສະຫງ່ຽມຄ່ຽມຄົມ ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ ເລື່ອງປະຕິບັດຂໍ້ຕົກລົງແກ້ໄຂບັນຫານິວຄະເລຍຈະສະດວກ ແລະ ໄດ້ຮັບຜົນງານ, ບາດກ້າວຂ້າມຜ່ານໄລຍະໄດ້ຮັບການປະຕິບັດ ແລະ ອະນາຄົດຂອງ ອີຣານຈະຢູ່ຕໍ່ໜ້າຢ່າງແທ້ຈິງ
ເລີ່ມດຳເນີນການປະຕິຮູບ
ນັບແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ, ສະພາບການເມືອງຢູ່ ອີຣານຍາມໃດກໍ່ແມ່ນການຍາດແຍ່ງສິດອຳນາດຢ່າງຂ້ຽວຂາດລະຫວ່າງກຳລັງຮັກສາເດີມ ແລະ ປະຕິຮູບ. ໃນຂະນະທີ່ຝ່າຍປະຕິຮູບຖືວ່າ, ຈຳເປັນຕ້ອງມີການປ່ຽນແປງເພື່ອຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກບັນດາມາດຕະການຂວ້ຳບາດຂອງຝ່າຍຕາເວັນຕົກ, ປັບປຸງສາຍພົວພັນກັບໂລກເພື່ອພັດທະນາເທື່ອລະກ້າວນັ້ນ, ກຳລັງຮັກສາເດີມພັດສະແດງຄວາມລະມັດລະວັງ. ໂດຍຖືສາສະໜາອິສະລາມ ແມ່ນແນວຄິດພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ຂໍ້ຕົກລົງດ້ານການເມືອງ - ສັງຄົມ, ຝ່າຍຮັກສາເດີມສະແດງຄວາມວິຕົກກັງວົນວ່າ, ຕາມການເວລາ, ການປະຕິຮູບຈະທັບມ້າງສິດອຳນາດຂອງເຂົາເຈົ້າ.
ຍ້ອນເຫດນັ້ນຜົນຂອງການເລືອກຕັ້ງ, ດ້ວຍໄຊຊະນະແມ່ນຂຶ້ນກັບຝ່າຍປະຕິຮູບນັ້ນ, ໄດ້ຮັບການຕີລາຄາວ່າມີລັກສະນະຕັດສິນອະນາຄົດທາງດ້ານການເມືອງໃຫ້ແກ່ ອີຣານ ໃນທົດສະວັດຈະມາເຖິງ. ໃນຕໍ່ໜ້າ, ວິວັດທະນາການນີ້ອາດຈະສົ່ງຜົນສະທ້ອນເຖິງນະໂຍບາຍຍັບມໍ່ໃກ້ກັນກັບ ອາເມລິກາ ແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກກວ່າ ຂອງປະທານາທິບໍດີ H.Rouhani ຕາມແນວທາງນິຍົມຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະ ສະຫງ່ຽມຄ່ຽມຄົມ. ນີ້ກໍ່ແມ່ນກາລະໂອກາດເພື່ອເປີດໜ້າໄໝ່ໃນວິວັດແຫ່ງການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງ ອີຣານ ໂດຍອີງຕາມແຫຼ່ງກຳລັງພາຍໃນ ແລະ ສາກົນ. ປະທານາທິບໍດີ H.Rouhani ອາດຈະມີການຮ່ວມມືທີ່ດີກັບລັດຖະສະພາທີ່ສະຫງ່ຽມຄ່ຽມຄົມກວ່າ ເພື່ອປະຕິບັດໂຄງການດຳເນີນງານຂອງຕົນ.
ຈຸດໝາຍເຊິ່ງທ່ານ H. Rouhani ໄດ້ວາງອອກນັ້ນແມ່ນດຳເນີນບັນດາການປະຕິຮູບ ດ້ານເສດຖະກິດຕາມທິດເປີດກ້ວາງການຮ່ວມມືກັບພາຍນອກ, ຊອກຫາວິທີດຶງດູດການລົງທຶນຕື່ມອີກເພື່ອຊ່ວຍສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃໝ່. ດ້ວຍຕະຫລາດທີ່ມີພົນລະເມືອງ 80 ລ້ານຄົນນີ້, ອີຣານ ຈະມີກຳລັງດຶງດູດພິເສດສຳລັບບັນດານັກລົງທຶນຕ່າງປະເທດ ຖ້າຫາກວ່າ ອີຣານ ມີນະໂຍບາຍທີ່ເໝາະສົມເພື່ອຫລຸດພົ້ນອອກຈາກຄຳສັ່ງຂວຳ້ບາດ.
ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ວິວັດການປະຕິຮູບກໍ່ບໍ່ແມ່ນວ່າຈະປະຕິບັດໃນໄລຍະສັ້ນໆ, ງ່າຍດາຍ ແລະ ສະດວກໄດ້. ຖ້າສັງເກດໂຄງປະກອບສິດອຳນາດຢູ່ ອີຣານ ອາດຈະເຫັນໄດ້ວ່າ: ນັບແຕ່ໄຊຊະນະຂອງການປະຕິວັດອິດສະລາມ ເມື່ອປີ 1979, ຢູ່ ອີຣານ ໄດ້ປະກົດມີລະບອບການເມືອງພິເສດພໍສົມຄວນນັ້ນແມ່ນຮູບແບບມອບໂອນສິດອຳນາດລະຫວ່າງສິດຂອງເທວະດາ ແລະ ປະຊາທິປະໄຕ. ເຖິງວ່າ ອີຣານ ແມ່ນປະເທດເດີນຕາມລະບອບສາທາລະນະ ໂດຍປະທານາທິບໍດີນຳໜ້າກໍຕາມ, ແຕ່ສິດອຳນາດໄດ້ພັດຂຶ້ນກັບສະພານັກຊ່ຽວຊານເຊິ່ງລວມມີສະມາຊິກ 88 ທ່ານ, ໂດຍມີສິດເລືອກຕັ້ງ ແລະ ຍຸບເລີກການນຳສາສະໜາຂັ້ນສູງ.
ໃນສະພາບການນັ້ນ, ນັກສັງເກດການຫຼາຍທ່ານໄດ້ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ: ໝາກຜົນຂອງການເລືອກຕັ້ງສະພາແຫ່ງຊາດຄັ້ງນີ້ຢູ່ ອີຣານ ອາດຈະບໍ່ທັນສ້າງບາດກ້າວບຸກທະລຸໃນທັນທີໄດ້ ຫາກວິວັດການປະຕິຮູບຈະປະຕິບັດຕາມຂັ້ນຕອນ. ໂດຍມີທ່ານໄດ້ປຽບກ່ຽວກັບຂອບຂະໜາດດ້ານພູມສາດ, ທີ່ຕັ້ງບົດບາດຍຸດທະສາດ, ຈຳນວນປະຊາກອນຫຼາຍ, ວິວັດການບຳລຸງສ້າງຊັບພະຍາກອນມະນຸດກໍ່ຄືປະຫວັດສາດ, ພື້ນຖານວັດທະນະທຳແບບດັ້ງເດີມ ແລະ ແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດໃຫຍ່ໂຕມະໂຫຖານ, ອີຣານ ຍາມໃດກໍ່ມີຜົນສະທ້ອນອັນໃຫຍ່ຫຼວງຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງ. ໂດຍຜ່ານຜ່າໄລຍະຖືກຂວຳ້ບາດອັນຍາວນານ, ຍິ່ງກ່ວາເວລາໃດໝົດ, ເຕເຮຣານ ພວມບືນຕົວຂຶ້ນຢ່າງແຮງ ແລະ ນັບມື້ນັບຢັ້ງຢືນຕົນເອງໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ.