ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 1975 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ໄດ້ມີ 42.000 ຄົນເສຍຊີວິດ, 62.000 ຄົນ ໄດ້ຮັບບາດເຈັບຍ້ອນ ລູກລະເບີດຝັງດິນ. ພ້ອມກັບການໜູນຊ່ວຍຂອງຫຼາຍປະເທດ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ. ລັດຖະບານຫວຽດນາມໄດ້ຈາຍເງິນປະມານ 100 ລ້ານ USD/ປີ ເພື່ອແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງອັນໜັກໜ່ວງຂອງລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດ, ໃນນັ້ນ ມີການຮັບປະກັນຊີວິດອິນຊີ, ຊັບສິນຂອງປະຊາຊົນ, ພ້ອມທັງພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມຢູ່ບັນດາທ້ອງຖິ່ນຖືກມົນລະພິດຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນ.
ຍອດເນື້ອທີ່ດິນຖືກມົນລະພິດຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນຢູ່ຫວຽດນາມ ກວມເອົາກ່ວາ 20%ຍອດເນື້ອທີ່ດິນໃນທົ່ວປະເທດ
(ພາບ:Vietnamnet)
|
ປະລິມານລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນໂດຍກອງທັບອາເມລິການຳໃຊ້ໃນສົງຄາມຢູ່ຫວຽດນາມແມ່ນກ່ວາ 15 ລ້ານໂຕນ, ຫຼາຍທົບ 4 ເທົ່າເມື່ອທຽບໃສ່ ປະລິມານລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ, ລູກປືນຊຶ່ງບັນດາປະເທດໄດ້ນຳໃຊ້ໃນສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ 2. ສິ້ນສຸດສົງຄາມ, ຫວຽດນາມຖືກຈັດເຂົ້າບັນຊີລາຍຊື່ບັນດາປະເທດທີ່ມີສະພາບມົນລະພິດຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນໜັກກວ່າໝູ່ໃນໂລກ. ຍອດເນື້ອທີ່ດິນຖືກມົນລະພິດຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນຢູ່ຫວຽດນາມແມ່ນປະມານ 6,6 ລ້ານແຮັກຕາ, ກວມເອົາກ່ວາ 20%ຍອດເນື້ອທີ່ດິນໃນທົ່ວປະເທດ. ປະລິມານລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກແມ່ນຖຶກຕົກຄ້າງຢູ່ກະແຈກກະຈາຍໃນບັນດາແຂວງ, ນະຄອນເກືອບທັງໝົດໃນທົ່ວປະເທດ, ໃນນັ້ນ, ຫຼາຍກ່ວາໝູ່ແມ່ນຢູ່ບັນດາແຂວງພາກກາງຫວຽດນາມ. ພິເສດ, ມີທ້ອງຖິ່ນມີ ເຖິງ 80% ເນື້ອທີ່ຖືກມົນລະພິດ.
ລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດກໍ່ຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງອັນໜັກໜ່ວງ
ຕາມການຄິດໄລຂອງບັນດາອົງການມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບ, ຢາກເກັບກູ້ລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກທັງໝົດທີ່ຖືກຕົກຄ້າງໃນສົງຄາມ ຢູ່ຫວຽດນາມນັ້ນ, ແມ່ນຕ້ອງເສຍເວລານັບຮ້ອຍປີ. ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫງວຽນເຕີ້ນຢຸງ, ຫົວໜ້າຄະນະຊີ້ນຳແຫ່ງລັດກ່ຽວກັບໂຄງການເຄື່ອນໄຫວ ແຫ່ງຊາດແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນພາຍຫຼັງສົງຄາມ (ຄະນະຊີ້ນຳ 504) ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ສະພາບລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດທີ່ຖືກຕົກຄ້າງໃນປາງ ສົງຄາມ ຍັງຄົງປະກົດຕົວຢູ່ ທ້ອງຖິ່ນເກືອບທັງໝົດໃນທົ່ວປະເທດຫວຽດນາມ, ອັນໄດ້ສົ່ງຜົນສະທ້ອນ ທີ່ຫຍໍ້ທໍ້ເຖິງພາລະກິດ ພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມຂອງປະເທດຊາດ, ຂອງແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ໄດ້ກໍ່ຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງອັນໜັກໜ່ວງ ໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ. ຄິດສະເລ່ຍໃນແຕ່ລະປີ, ຢູ່ຫວຽດນາມ ມີກວ່າ 1.500 ຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ເກືອບ 2.300 ຄົນໄດ້ຮັບບາດເຈັບຍ້ອນລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດ ຖືກຕົກຄ້າງໃນສົງຄາມກໍ່ຂຶ້ນ, ໃນນັ້ນມີເດັກນ້ອຍຫຼາຍຄົນ ”
ຕາມການຄາດຄະເນແລ້ວ, ຢາກເກັບກູ້ລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ, ຍັງບໍ່ທັນ ແຕກທັງໝົດນັ້ນ, ຫວຽດນາມຕ້ອງການເງິນກວ່າ 10 ຕື້ USD, ນັ້ນແມ່ນຍັງບໍ່ທັງຄິດໄລເຖິງນັບຕື້ USD ອີກເພື່ອຕັ້ງຖິ່ນຖານຄົງທີ່ຄືນໃໝ່ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ ແລະ ຮັບປະກັນຊີວິດສັງຄົມຢູ່ເຂດຖືກມົນລະພິດຍ້ອນ ລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກ.
ຫວຽດນາມມານະພະຍາຍາມແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ.
ພາຍຫຼັງສິ້ນສຸດສົງຄາມ, ລັດຖະບານຫວຽດນາມໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ ແນໃສ່ປົດປ່ອຍທີ່ດິນ, ນຳປະຊາຊົນກັບຄືນດຳລົງຊີວິດ. ແຕ່ລະປີ, ຫວຽດນາມສະຫງວນເງິນປະມານ 30 ລ້ານ USD ໃຫ້ແກ່ວຽກງານເກັບກູ້ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ແລະຈຳນວນເງິນປະມານ 50 ລ້ານ USD ອີກ ຈະຖືກລົງທຶນໃຫ້ແກ່ການເຄື່ອນໄຫວ ຕັ້ງຖິ່ນຖານຄົງທີ່ຄືນໃໝ່ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ ແລະ ຮັບປະກັນຊີວິດສັງຄົມຢູ່ເຂດຖືກມົນລະພິດຍ້ອນລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ມຸ່ງໄປສູ່ເປົ້າໝາຍແກ້ໄຂ ສະພາບມົນລະພິດຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນແບບຍືນຍົງນັ້ນ, ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມໄດ້ເຊັນອະນຸມັດ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດໂຄງການເຄື່ອນໄຫວ ແຫ່ງຊາດແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນພາຍຫຼັງສົງຄາມໄລຍະ 2010-2015(ຫຼືເອີ້ນຫຍໍ້ວ່າ ໂຄງການ 504 ), ດ້ວຍຈຸດໝາຍ “ ລະດົມແຫຼ່ງກຳລັງຢູ່ພາຍໃນປະເທດ ແລະ ສາກົນແນໃສ່ຫຼຸດຜ່ອນ ກໍຄືກ້າວໄປເຖິງການແກ້ໄຂຜົນສະທ້ອນຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກຢ່າງສິ້ນເຊິ່ງເພື່ອຮັບໃຊ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ; ຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບຊີວິດສັງຄົມ”. ສູນກະທຳສຳລັບລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນແຫ່ງຊາດຫວຽດນາມ (VNMAC) ຫາກໍໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນດ້ວຍໜ້າທີ່ຈັດຕັ້ງ, ບໍລິຫານ, ສົມທົບຜັນຂະຫຍາຍບັນດາໜ້າທີ່ຂອງ ໂຄງການ 504. ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫງວຽນເຕີ້ນຢຸງ ຖືວ່າ :
“ ວຽກງານແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກຂອງຫວຽດນາມໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ບັນລຸໝາກຜົນທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດ. ລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນ, ວັດຖຸລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກຖືກຕົກຄ້າງໃນເນື້ອທີ່ດິນນັບແສນ ແຮັກຕາ ໄດ້ຮັບການເກັບກູ້. ຫວຽດນາມກໍໄດ້ສຳເລັດວຽກງານສຳຫຼວດ, ສ້າງແຜນທີ່ກ່ຽວກັບລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກ. ມີຫຼາຍໂຄງການເກັບກູ້ລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກຢູ່ບັນດາເຂດຖືກມົນລະພິດຍ້ອນລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ ໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ ແລະ ໄດ້ບັນດາໝາກຜົນທີ່ຕັ້ງໜ້າ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຍ້ອນຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກສົງຄາມແມ່ນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດ, ດັ່ງນັ້ນ, ໜ້າທີ່ແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ; ຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ຮັບເຄາະຮ້າຍຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບຊີວິດສັງຄົມ ແມ່ນຍັງຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ໜັກໜ່ວງທີ່ສຸດຢູ່”
ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືສາກົນເພື່ອແກ້ໄຂສະພາບມົນລະພິດຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນ
ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ, ປະຊາຄົມບັນດານັກອຸປະຖຳສາກົນ ແລະ ບັນດາອົງການທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານ, ໄດ້ໜູນຊ່ວຍພາຫະນະອຸປະກອນ, ເງິນທຶນລວມມູນຄ່ານັບສີບລ້ານ USD ເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກພາຍຫຼັງສົງຄາມ. ນັບແຕ່ປີ 2004, UNICEF ໄດ້ສະຫງວນບ້ວງເງິນອຸປະຖຳ 5 ລ້ານ USD ໃນຮອບເວລາ 5 ປີເພື່ອສຶກສາຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບ ລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນໃຫ້ແກ່ເດັກຢູ່ 6 ແຂວງພາກກາງຫວຽດນາມ. ພິເສດນັບແຕ່ປີ 1993 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມໄດ້ຮັບເງິນຊ່ວຍເຫຼືອກ່ວາ 65 ລ້ານ USD ຈສກລັດຖະບານອາເມລິກາກ່ຽວກັບການຮ່ວມມື ແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນ ແຕກພາຍຫຼັງສົງຄາມຢູ່ຫວຽດນາມ. ໃນມໍ່ໆມານີ້, ລັດຖະບານ 2 ປະເທດໄດ້ເຊັນບົດບັນທຶກຊ່ວຍຈຳກ່ຽວກັບການຮ່ວມມືແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກພາຍຫຼັງສົງຄາມຢູ່ຫວຽດນາມ. ທ່ານເອກອັກຄະລັດຖະທູດອາເມລິກາປະຈຳຫວຽດນາມ David Shear ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ ເອກະສານໄດ້ຮັບການລົງນາມ ຈະສ້າງຂອບເຂດ 2 ຝ່າຍໄລຍະຍາວໃຫ້ແກ່ການຮ່ວມມືມະນຸດສະທຳກ່ຽວກັບການກະທຳສຳລັບລູກລະເບີດ, ໝາກໝິ່ນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ. ອາເມລິກາຫວັງຈະຮອດວັນທີ່ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ບໍ່ຖືກນາບຂູ່ຍ້ອນ ລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກອີກ. ”
ໂຄງການແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫຼັງຈາກລູກລະເບີດຍັງບໍ່ທັນແຕກຂອງຫວຽດນາມໄດ້ຮັບການຕີລາຄາຈາກສາກົນວ່າ ໂຄງການໃຫຍ່ກ່ວາໝູ່ໃນໂລກ ແລະ ຫວຽດນາມແມ່ນແບບຢ່າງເພື່ອໃຫ້ບັນດາປະເທດອື່ນພາຍຫຼັງສົງຄາມຮຽນຕາມ. ພ້ອມກັບການໜູນຊ່ວຍຈາກບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືສາກົນ, ລັດຖະບານຫວຽດນາມພວມພະຍາຍາມສູ້ຊົນໃນໄວໆນີ້, ຢູ່ດິນແດນຫວຽດນາມບໍ່ມີລູກລະເບີດ,ໝາກໝິ່ນບໍ່ທັນແຕກຖືກຕົກຄ້າງຈາກສົງຄາມ, ແລະ ປະຊາຊົນຈະມີຊີວິດໃນຄວາມປອດໄພ, ຜາສຸກ, ປະເທດຊາດນັບມື້ນັບພັດທະນາ.