ຕາມບັນດານັກຄົ້ນຄວ້າ, ນັກຮຽນຮູ້ສາກົນແລ້ວ, ເລື່ອງສ້າງຕັ້ງອັນທີ່ເອີ້ນວ່າ 2 ເຂດໃໝ່ແມ່ນ ຊີຊາ ແລະ ໜານຊານັ້ນ, ຈີນ ໄດ້ຍູ້ແຮງຍຸດທະສາດ ຕື໊ຊາ ເຊິ່ງເຂົາເຈົ້າໄດ້ປະກາດໃນປີ 2017. ທາດແທ້ແມ່ນ, ເລື່ອງຍົກອອກຍຸດທະສາດ ຕື໊ຊາ ແມ່ນຮູບການໃໝ່ເພື່ອທົດແທນໃຫ້ຍຸດທະສາດແຜນທີ່ເສັ້ນ 9 ຕອນ ຊື່ງຖືກສານອະນຸຍາໂຕຕຸລາການປະຕິເສດໃນປີ 2016.

ຈີນ ສ້າງຕັ້ງຖານທີ່ໝັ້ນການທະຫານຢູ່ຫາດດອນນ້ຳຖ້ວມ (ພາບ: Reuters/VOV)

ການຄິດໄລ່ຂອງ ຈີນ ໂດຍບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ຫຼັກຖານນິຕິກຳ

       “ການກະທຳຂອງ ຈີນ ຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ທັງເພື່ອແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ຫາງສຽງ ມີຄວາມຫຼົງຜິດ ທັງເພື່ອແນໃສ່ຍູ້ແຮງຍຸດທະສາດ ຕື໊ຊາ ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມທະເຍີທະຍານ, ມັກໃຫຍ່ໃຝ່ສູງ”. ນັ້ນແມ່ນຂໍ້ສັງເກດຂອງທ່ານ Lucio Blanco Pitlo ນັກຊ່ຽວຊານຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບທະເລຕາເວັນອອກ, ເຊິ່ງເປັນນັກຄົ້ນຄວ້າສັງກັດຢູ່ອົງການເສັ້ນທາງແຫ່ງຄວາມກ້າວໜ້າ ອາຊີ - ປາຊີຟິກ. ຕາມທ່ານ Lucio ແລ້ວ, ການກະທຳນີ້ ແມ່ນວິທີເຊິ່ງ ປັກກິງ ຍາດແຍ່ງເອົາໂອກາດໃນຊ່ວງເວລາທີ່ເກີດໂລກລະບາດ ເພື່ອປັບປຸງການຄວບຄຸມບັນດາໂຄງສ້າງພູມສາດ ແລະ ບັນດາເຂດທະເລທີ່ພວມເກີດການຂັດແຍ້ງກັນຢູ່ເຂດທະເລຕາເວັນອອກ. ທ່ານ Lucio ກ່າວວ່າ:

        “ການກະທຳດັ່ງກ່າວຂອງ ຈີນ ກໍ່ຄືບັນດາການກະທຳດ້ວຍລະດັບລັດຕໍ່ໄປ ຊື່ງ ຈີນ ອາດຈະປະຕິບັດ ແມ່ນເພື່ອແນໃສ່ປັບປຸງເລື່ອງຢຶດຄອງບັນດາໂຄງສ້າງພູມສາດ ແລະ ເຂດທະເລຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ສຳລັບ ຈີນ ແລ້ວ, ປະເທດທີ່ມີໄຫຼ່ທະວີບ, ເລື່ອງຖະແຫຼງປະກາດອະທິປະໄຕສຳລັບສິດຂອງຕົນຢູ່ທະເລລວມມີ ເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະ ໄຫຼ່ທະວີບ ແລະ ແຕ້ມເສັ້ນພື້ນຖານອ້ອມບັນດາໂຄງສ້າງພູມສາດ ຢູ່ ຕື໊ຊາ ນັ້ນ ຍາກທີ່ຈະມີລັກສະນະຊວນເຊື່ອ. ຍ້ອນເຫດນັ້ນ, ການກະທຳຫວ່າງແລ້ວນີ້ຂອງ ຈີນ ແມ່ນຍັງບໍ່ສາມາດປັບປຸງໄດ້ບັນດາພື້ນຖານແບບຜິວເຜີນກ່ຽວກັບບັນດາການຖະແຫຼງປະກາດອະທິປະໄຕໄຮ້ເຫດຜົນ ຂອງເຂົາເຈົ້າຢູ່ເຂດທະເລຕາເວັນອອກ.”

ທ່ານ Lucio Blanco Pitlo

ການຄິດໄລ່ຂອງ ຈີນ ທີ່ຈິງແລ້ວ ແມ່ນບໍ່ມີຫຍັງໃໝ່ເມື່ອທຽບໃສ່ຄວາມທະເຍີທະຍານ, ມັກໃຫຍ່ໃຝ່ສູງຢາກຢຶດຄອງທະເລຕາເວັນອອກພຽງແຕ່ຜູ້ດຽວ ເຊິ່ງ ຍາມໃດ ຈີນກໍ່ຊອກຫາວິທີປະຕິບັດ. ຄວາມຈິງແລ້ວ, ເລື່ອງຍົກອອກຍຸດທະສາດ ຕື໊ຊາ ແມ່ນຮູບການໃໝ່ ເພື່ອທົດແທນໃຫ້ຍຸດທະສາດແຜນທີ່ເສັ້ນ 9 ຕອນ ຊື່ງຖືກສານອະນຸຍາໂຕຕຸລາການປະຕິເສດເມື່ອປີ 2016. ທ່ານ Lucio ໃຫ້ຮູ້ຕື່ມອີກວ່າ:

        “ຍຸດທະສາດ ຕື໊ຊາ ອາດຈະແມ່ນບາດກ້າວເດີນເພື່ອແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ທາດແທ້ຂອງການຖະແຫຼງປະກາດອະທິປະໄຕຂອງ ຈີນ ຢູ່ເຂດທະເລຕາເວັນອອກຈະແຈ້ງກ່ວາ ແມ່ນເສັ້ນ 9 ຕອນ ທີ່ອີງໃສ່ສິດທາງປະຫວັດສາດແບບເຝີຝັນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ທາດແທ້ຂອງບັນດາໂຄງສ້າງພູມສາດນີ້ ແລະ ຕົວຈິງຈີນ ບໍ່ແມ່ນປະເທດໝູ່ເກາະ ທີ່ຍັງມີຊ່ອງຫວ່າງໃຫຍ່ໃນການອະທິບາຍຂອງ ຕົນ.”

ການກະທຳຖືກກ່າວປະນາມຢ່າງຮຸນແຮງ

       ການກະທຳຂອງ ຈີນ ໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມລະແວງສົງໄສ ແລະ ໄປຝືນກັບຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງບັນດາປະເທດທີ່ຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ນອກພາກພື້ນກ່ຽວກັບເປົ້າໝາຍຄວບຄຸມການຂັດແຍ້ງກັນ ແລະ ສ້າງພາກພື້ນໃຫ້ມີຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສັນຕິພາບ, ເປັນປົກກະຕິ. ຕາມນັກຊ່ຽວຊານສາກົນຫລາຍທ່ານແລ້ວ, ເລື່ອງ ຈີນ ສ້າງຕັ້ງຖານທີ່ໝັ້ນການທະຫານຢູ່ຫາດດອນນ້ຳຖ້ວມແລ້ວ ກໍ່ຖະແຫຼງສ້າງຕັ້ງບັນດາຫົວໜ່ວຍບໍລິຫານຢູ່ບັນດາເຂດທະເລທີ່ກ້ວາງໃຫຍ່ກ່ວາຜືນແຜ່ນດິນ ບໍ່ວ່າຂອງປະເທດໃດໃນພາກພື້ນ ອາຊຽນນັ້ນ ແມ່ນການກະທຳລະເມີດກົດໝາຍສາກົນ, ລະເມີດສົນທິສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທະເລ 1982 (UNCLOS 1982) ແລະ ລະເມີດອະທິປະໄຕຂອງບັນດາປະເທດຢູ່ອ້ອມແອ້ມທະເລຕາເວັນອອກຢ່າງຮ້າຍແຮງ, ໃນນັ້ນ ມີ ຫວຽດນາມ. ທ່ານສາດສະດາຈານ, ປະລິນຍາເອກ ຫງວຽນຮົ່ງທາວ, ຮອງປະທານຄະນະກຳມະການກົດໝາຍສາກົນສະຫະປະຊາຊາດ ຊີ້ແຈ້ງວ່າ:

        “ການກະທຳດັ່ງກ່າວ ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈລະຫວ່າງບັນດາປະເທດທີ່ຢູ່ໃນຊ່ວງໄລຍະເຈລະຈາກົດແຫ່ງການປະພຶດຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ COC ຫຼຸດໜ້ອຍຖອຍລົງ. ການກະທຳຂອງ ຈີນ ຍັງເພື່ອແນໃສ່ປະຕິເສດຄຳຕັດສິນຂອງສານຍຸຕິທຳສາກົນໃນປີ 2016 ແລະ ຈຳກັດສິດເສລີໃນການໄປມາຂອງກ່ຳປັ່ນບັນດາປະເທດຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ. ບາດກ້າວຕໍ່ໄປ, ຈີນ ກໍ່ຈະປິດລ້ອມ ບັງຄັບໃຫ້ບັນດາປະເທດຕ້ອງຖອນອອກຈາກບັນດາເກາະ ແລະ ຈະຫັນເຂດແດນບໍລິຫານຢູ່ທະເລໃຫ້ເປັນອັນຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ.”

        ກໍ່ມີຂໍ້ສັງເກດເຊັ່ນດຽວກັນ, ທ່ານ Derek Grossman, ນັກຊ່ຽວຊານຂັ້ນສູງຂອງສູນນະໂຍບາຍອາຊີ - ປາຊີຟິກ ຂຶ້ນກັບກຸ່ມບໍລິສັດ RAND (Research And Development), ອາເມລິກາ ຖືວ່າ: ຫາງສຽງລ້ວນແຕ່ເຫັນໄດ້ຢ່າງຈະແຈ້ງບັນດາການຄິດໄລ່ຂອງ ຈີນ ທີ່ຢູ່ເບື້ອງຫລັງບັນດາການກະທຳ “ນາບຂູ່” ບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້, ໃນຂະນະນັ້ນ, ທ່ານປະລິນຍາເອກ James Rogers, ຫົວໜ້າ ໂຄງການ “Global Britain” ສັງກັດສະຖາບັນ Henry & Jackson (ລອນດອນ, ອັງກິດ) ເນັ້ນໜັກວ່າ: ບັນດາປະເທດຕ້ອງເຄົາລົບ, ປະຕິບັດກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ບັນດາປະເທດມີບົດບາດຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງໃນການປົກປັກຮັກສາລະບົບສາກົນ ທີ່ອີງໃສ່ກົດໝາຍນັ້ນ ຄວນສືບຕໍ່ກ່າວປະນາມຢ່າງແຮງຕໍ່ບັນດາການກະທຳຂອງຈີນ. ທ່ານ James Rogers ຢັ້ງຢືນວ່າ ບັນດາການຖະແຫຼງອະທິປະໄຕຜິດກົດໝາຍ ແລະ ການກະທຳກາຍລະດັບຂອງ ຈີນ ຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ ພວມທຳລາຍກົດໝາຍສາກົນ, ເຮັດໃຫ້ຄວາມໝັ້ນຄົງຢູ່ພາກພື້ນຂາດສະຖຽນລະພາບ.

        ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ, ເລື່ອງ ຈີນ ຖະແຫຼງສ້າງຕັ້ງເຂດຊີຊາ ແລະ ເຂດໜານຊາ, ຂື້ນກັບອັນທີ່ເອີ້ນວ່າ “ນະຄອນ ຕາມຊາ” ໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ ແມ່ນການກະທຳໄປຝືນກັບກົດໝາຍສາກົນ, ແມ່ນການປະພຶດບໍ່ອາດຮັບຮູ້ໄດ້ ໃນໂລກແຫ່ງຄວາມສີວິໄລໃນປັດຈຸບັນ./.