ວັນທີ 31/12/2015 ປະຊາຄົມອາຊຽນໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຢ່າງເປັນທາງການຕາມແຜນການໂດຍບັນດາການນຳອາຊຽນຍົກອອກມາ. ນີ້ຖືກຖືວ່າເປັນຂີດໝາຍສຳຄັນໃນວິວັດການສ້າງຕັ້ງ ແລະ ພັດທະນາຂອງກຸ່ມ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍເປັນຂີດໝາຍໃນວິວັດທະນາການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນຂອງຫວຽດນາມ. ກາລະໂອກາດມີຫຼາຍຢູ່ ແຕ່ສິ່ງທ້າທາຍກໍໃຫຍ່ຫຼວງ, ຖ້າຫາກບໍ່ຮັບຮູ້ໄດ້ເຖິງກາລະໂອກາດທີ່ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ AEC ນຳມາໃຫ້.
ປະຊາຄົມອາຊຽນອີງໃສ່ 3 ເສົາຄ້ຳຕົ້ນຕໍ, ນັ້ນແມ່ນການເມືອງ - ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ເສດຖະກິດ ແລະ ວັດທະນະທຳ-ສັງຄົມ, ໃນນັ້ນເສດຖະກິດສວມບົດບາດເປັນພື້ນຖານຂອງການເຊື່ອມໂຍງ.
ຂອບເຂດການເຄື່ອນໄຫວກ້ວາງຂວາງ, ໂອກາດເປີດກ້ວາງ
ກາລະໂອກາດທີ່ໃຫຍ່ກ່ວາໝູ່ຂຶ່ງຫວຽດນາມໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກ AEC, ນັ້ນແມ່ນສ້າງໃຫ້ມີຕະຫຼາດພາກພື້ນຮ່ວມສຳພັນຂະນະທີ່ທຸກໆຮົ້ວກີດຂວາງດ້ານພາສີ, ປອດພາສີລະຫວ່າງ 10 ປະເທດຖືກຍົກເລີກ, ບັນດາປະເທດອາຊຽນຈະມີຕະຫຼາດດ້ວຍຈຳນວນປະຊາກອນ 625 ລ້ານຄົນ ແລະ GDP ບັນລຸ 2.600 ຕື້ USD. ປະຈຸບັນ ອາຊຽນແມ່ນຄູ່ຄ້າໃຫຍ່ອັນດັບໜຶ່ງຂອງຫວຽດນາມ. ນີ້ກໍແມ່ນຕະຫຼາດລົງທຶນຢູ່ຕ່າງປະເທດໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ຂອງຫວຽດນາມ. ບົນພື້ນຖານລະດັບການພົວພັນການຄ້າເຊັ່ນນັ້ນ, ເມື່ອ AEC ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ, ແມ່ນຈະເປີດຫຼາຍກາລະໂອກາດໃຫ້ແກ່ເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມ. ທ່ານຫງວຽນເຊີນ ຮອງຫົວໜ້າກົມ, ຄະນະກຳມະການກ່ຽວກັບການຮ່ວມມືເສດຖະກິດສາກົນ, ກະຊວງອຸດສາຫະກຳການຄ້າໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ :
“ ກາລະໂອກາດທີ 1, ນັ້ນແມ່ນຕະຫຼາດພາກພື້ນຮ່ວມສຳພັນ, ກາລະໂອກາດດຳເນີນທຸລະກິດໄດ້ຮັບການເປີດກ້ວາງ. ທີ 2 , ອາຊຽນ ກໍຄືບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນລ້ວນແຕ່ມີ FTA. ວິສາຫະກີດແຫ່ງໜຶ່ງຂອງຫວຽດນາມເມື່ອລົງທຶນເຂົ້າຕະຫຼາດນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ໄດ້ແຊກຊຶມເຂົ້າຕະຫຼາດພາກພື້ນອາຊຽນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີໂອກາດ ແຊກຊຶມເຂົ້າບັນດາຕະຫຼາດຊຶ່ງອາຊຽນພວມມີ FTA ອີກດ້ວຍ. ດ້ວຍຕາໜ່າງທີ່ກ້ວາງຂວາງດ້ວຍບັນດາ FTA ຊຶ່ງຫວຽດນາມກໍຄື ບັນດາປະເທດອາຊຽນໄດ້ລົງນາມນັ້ນ, ອາຊຽນພວມກາຍເປັນພາກພື້ນແກ່ງແຍ້ງຢ່າງຂ້ຽວຂາດກ່ຽວກັບການດຶງດູດເງິນລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດເມື່ອທຽບໃສ່ຫຼາຍພາກພື້ນອື່ນໆ”
AEC ບໍ່ມີພຽງແຕ່ເງື່ອນໄຂທີ່ດີເທົ່ານັ້ນ
ແຕ່ເລື່ອງກາຍເປັນປັດໄຈໜຶ່ງຂອງ AEC ສຳລັບຫວຽດນາມ ແມ່ນບໍ່ງ່າຍດາຍ. ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ກໍມີຄວາມໝາຍເຊັ່ນດຽວກັນກັບເລື່ອງບັນດາຕະຫຼາດລ້ວນແຕ່ມີຄວາມສະເໝີພາບເຊັ່ນກັນ. ຖ້າຫາກຕະຫຼາດໜຶ່ງບໍ່ມີເງື່ອນໄຂສະດວກ ຈະຖືກຕົກຕ່ຳຖອຍຫຼັງກວ່າ ຍ້ອນຄວາມແກ່ງແຍ້ງຢູ່ພາຍໃນຢ່າງຂ້ຽວຂາດກ່ວາ. ຖ້າຫາກສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການລົງທຶນຢູ່ຫວຽດນາມ ບໍ່ສາມາດດຶງດູດນັກລົງທຶນນັ້ນ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳ ມີບັນດານັກລົງທຶນພວມທຳມາຄ້າຂາຍກັບຫວຽດນາມ ຈະຫັນການລົງທຶນໄປສູ່ປະເທດອາຊຽນອື່ນໆທີ່ມີເງື່ອນໄຂສະດວກກວ່າກ່ຽວກັບການລົງທຶນ, ແຮງຊື້ໃນຕະຫຼາດ ແລະ ຂອບຂະໜາດການຜະລິດ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ໃນຕາຕະລາງຈັດອັນດັບກ່ຽວກັບຄວາມສາມາດແກ່ງແຍ້ງທົ່ວໂລກຂອງເວທີປາໄສເສດຖະກິດໂລກ. ເຖິງວ່າຫວຽດນາມໄດ້ປົວແປງທີ່ຕັ້ງຂອງຕົນກໍຕາມ, ແຕ່ບໍ່ທັນມີຍາມໃດສາມາດຜ່ານຜ່າ 6 ປະເທດສະມາຊິກເກົ່າຂອງອາຊຽນໄດ້ ແລະ ຫວຽດນາມຍັງຖືກຈັດຢູ່ໃນອັນດັບຕ່ຳກວ່າຫມູ່ໃນ 3 ຂົງເຂດເຊັ່ນ: ຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງທາງດ້ານນະໂຍບາຍ, ນະໂຍບາຍພາສີອາກອນ ແລະ ພາສີ. ສ່ວນໃນດ້ານການຄ້ານັ້ນ, ສິ່ງທ້າທາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດສຳລັບຫວຽດນາມ ແມ່ນນັບແຕ່ນີ້ເຖິງປີ 2018 ແມ່ນຕ້ອງລົບລ້າງພາສີສຳລັບ 7% ປະເພດພາສີທີ່ສະດຸ້ງໄວ( ປະມານ 400 ປະເພດພາສີ). ບັນດາປະເພດພາສີນີ້ ເມື່ອກ່ອນນີ້ຖືກຈັດເຂົ້າສາລະບານພາສີທີ່ສະດຸ້ງໄສ ໝາຍຄວາມວ່າບັນດາປະເພດສິນຄ້າຂອງຫວຽດນາມທີ່ມີຄວາມສາມາດແກ່ງແຍ້ງຕ່ຳ . ນອກຈາກນັ້ນ, ບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມຍັງບໍ່ເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ໜ້າວິວັດການສ້າງຕັ້ງ ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ. ທ່ານຝ້າມບີງອານ, ຜູ້ອຳນວຍການ ສູນ WTO ນະຄອນໂຮ່ຈິມິນ ຖືວ່າ :
“ ຂ້າພະເຈົ້າຖືວ່າ ບັນດາວິສາຫະກິດໃນປະຈຸບັນ ມີຂໍ້ມູນຂ່າວສານໜ້ອຍທີ່ສຸດກ່ຽວ ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ. ສຳລັບສິ່ງນີ້, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ມີການສຳຫຼວດແລ້ວ. ນີ້ແມ່ນສິ່ງທ້າທາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດເພາະວິສາຫະກິດບໍ່ຍາດແຍ່ງກາລະໂອກາດຂອງຕົນ ຫຼືເມື່ອຮູ້ວ່າມີສິ່ງທ້າທາຍ, ແຕ່ບໍ່ມີການກະກຽມຮັບມື. ເປັນອັນວ່າ ວິສາຫະກິດຂອງເຮົາຈະຖືກເສຍປຽບຫຼາຍເມື່ອເຮົາເຂົ້າຮ່ວມ AEC ”
ການເຄື່ອນໄຫວມະຫາພາກ ແລະ ຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງວິສາຫະກິດ
ເຂົ້າໃຈໄດ້ເຖິງສິ່ງທ້າທາຍໃໝ່ເພື່ອສາມາດຍາດແຍ່ງກາລະໂອກາດໄດ້. ນັ້ນແມ່ນສິ່ງທີ່ບັນດາຜູ້ວາງນະໂຍບາຍກໍຄືບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມຕ້ອງເຮັດ. ໃນກອງປະຊຸມສຳມະນາຖືກຈັດຂຶ້ນໃນຕົ້ນປີນີ້, ພາຍຫຼັງທີ່ ປະຊາຄົມອາຊຽນປະກາດສ້າງຕັ້ງ, ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຝ້າມບີງມິນ ໄດເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມຈຳເປັນຕ້ອງສ້າງການຫັນປ່ຽນກ່ຽວກັບລະດັບຄວາມຮັບຮູ້ຈາກຂັ້ນມະຫາພາກຈົນເຖິງວິສາຫະກິດ ແລະ ປະຊາຊົນ, ເພື່ອເຮັດແນວໃດສາມາດເຂົ້າໃຈແຈ້ງກວ່າກ່ຽວກັບປະຊາຄົມ. ທ່ານຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ລັດຖະມົນຕີການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ ຝ້າມບີງມິນ ກ່າວວ່າ :
“ ເມື່ອອາຊຽນເລີ່ມຜັນຂະຫຍາຍການສ້າງປະຊາຄົມອາຊຽນນັບແຕ່ປີ 2009, ພວກເຮົາກໍໄດ້ສ້າງແຜນຮ່າງກ່ຽວກັບທິດທາງ ແລະມາດຕະການທີ່ຫວຽດນາມໃຫ້ການຮ່ວມມືຮອດປີ 2015 ກໍຄືການກະທຳລັດຖະບານເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍ. ໃນຍຸດທະສາດເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ, ພວກເຮົາກໍໄດ້ວາງບັນດາກຳນົດທິດເພື່ອພ້ອມກັບບັນດາປະເທດອາຊຽນກໍ່ສ້າງປະຊາຄົມ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍວິໄສທັດເຖິງປີ 2025 ດ້ວຍບັນດາເນື້ອໃນບຸລິມະສິດຢ່າງສູງ ”
ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ, ພ້ອມກັບບັນດານະໂຍບາຍມະຫາພາກ, ວິສາຫະກິດເອງ ກໍຕ້ອງມີຄວາມເປັນເຈົ້າໃນວິວັດການເຊື່ອມໂຍງ. ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າ : ການແກ່ງແຍ້ງນັບມື້ນັບຂ້ຽວຂາດກວ່າ ນັບທັງຜະລິດຕະພັນ, ຕະຫຼາດ, ກ່ຽວກັບແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດຄຸນນະພາບສູງ, ອັນໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີຄວາມກຽມພ້ອມຂອງວິສາຫະກິດເພື່ອຍາດແຍງກາລະໂອກາດໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາ.