ร้านตัดชุดอ๊าวหย่าย “วิงแจก”

ร้านตัดชุดอ๊าวหย่าย “วิงแจก” ของคุณยาย เลถิเกวี๊ยน ตั้งอยู่ที่ถนน เลืองวันกาน ซึ่งเป็นหนึ่งในถนนที่มีชื่อเสียงในย่านถนนโบราณ 36 สายของกรุงฮานอย ร้านตัดชุดอ๊าวหย่ายของคุณยาย เกวี๊ยน ถึงแม้มีพื้นที่ประมาณ 25 ตารางเมตรเท่านั้น แต่ภายในร้านได้รับการตกแต่งด้วยชุดอ๊ายหย่ายแบบดั้งเดิมและแบบใหม่ๆหลายชุดด้วยสีสันและลวดลายที่หลากหลาย เช่นชุดอ๊าวหย่ายลายผ้าปักและชุดอ๊าวหย่ายประดับเลื่อม เป็นต้น โดยคุณยาย เกวี๊ยน เป็นผู้ออกแบบ ถึงแม้ปีนี้คุณยาย เกวี๊ยน จะมีอายุเกือบ 80 ปีแล้วแต่ก็ยังคงมีสุขภาพแข็งแรงและสายตาดีมาก โดยคุณยายยังคงสามารถฝนเข้มและทำการตัดเย็บได้อย่างพิถีพิถัน

คุณยาย เลถิเกวี๊ยน เกิดในครอบครัวทำชุดอ๊าวหย่ายซึ่งตัวคุณยาย เกวี๊ยน เองก็ไม่ทราบว่า ครอบครัวประกอบอาชีพนี้มาตั้งแต่เมื่อไหร่ ทราบแค่ว่า ตั้งแต่สมัยคุณปู่คุณยายเธอก็มีความผูกพันกับเข็ม ด้ายและผ้าไหม และเธอเป็นลูกหลานรุ่นที่ 4 ในครอบครัวที่ประกอบอาชีพตัดเย็บชุดอ๊าวหย่ายในหมู่บ้านแจกซ้า อำเภออึ๊งหว่าในกรุงฮานอย ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของอาชีพตัดชุดอ๊าวหย่าย ดังนั้น ร้านตัดชุดอ๊าวหย่ายของเธอก็เหมือนกับร้านตัดชุดอ๊าวหย่ายหลายแห่งที่เก่าแก่ในถนน เลืองวันกานที่มีคำ “แจก” บนป้ายร้านเพื่อเป็นการยืนยันถึงเครื่องหมายการค้าชุดอ๊าวหย่ายที่เก่าแก่ของตน “ดิฉันเริ่มประกอบอาชีพตัดชุดอ๊าวหย่ายตั้งแต่ตอนอายุ 12 ปี และคุณพ่อให้ดิฉันตามไปช่วยทำงานง่ายๆ เช่น เย็บกระดุมและเย็บเก็บชายเสื้อ และดิฉันหลงไหลอาชีพนี้ตั้งแต่เมื่อไหร่ก็ไม่รู้คุณพ่อเป็นหนึ่งในช่างตัดชุดอ๊าวหย่ายที่มีชื่อเสียงของหมู่บ้านและในสมัยนักล่าเมืองขึ้นฝรั่งเศส”

คุณยาย เลถิเกวี๊ยน เจ้าของร้านตัดชุดอ๊าวหย่าย “วิงแจก”

ในความทรงจำของคุณยาย เกวี๊ยน เมื่อก่อน ชุดอ๊าวหย่ายได้รับความนิยมจากสตรีทุกวัยเนื่องจากเป็นชุดที่มีเสน่ห์และสวยงาม โดยสตรีทุกคนต่างใส่ชุดอ๊าวหย่าย ไม่ว่าจะเป็นคนรวยไปจนถึงแม่ค้าขายดอกไม้และขายผักในตลาด ส่วนคนจนจะใส่ชุดอ๊าวหย่ายสีน้ำตาล ส่วนร้านตัดชุดอ๊าวหย่ายของคุณยาย เกวี๊ยน ก็มีลูกค้ามาอุดหนุนอย่างหนาแน่น คุณยาย เกวี๊ยน เผยว่า อาชีพตัดชุดอ๊าวหย่ายไม่เหมือนอาชีพตัดเสื้อผ้าทั่วไป เพราะต้องมีความแม่นยำ พิถีพิถันและประณีตเป็นอย่างมาก “อาชีพตัดชุดอ๊าวหย่ายยากมาก เพราะผ้าก็มีความแตกต่างกัน โดยผ้าสำหรับการตัดชุดสูทและกางเกง ถึงแม้เนื้อผ้าจะแข็งกว่าแต่ก็ตัดง่าย ซึ่งอาจจะคับบ้างหลวมบ้างก็ไม่เป็นไร แต่สำหรับชุดอ๊าวหย่าย มีความยากมาก โดยเฉพาะสำหรับคนที่ร่างกายท้วม แต่ถ้าเราตัดเย็บได้ถูกต้องก็ยังคงทำให้ผู้ที่สวมใส่ดูดี”

สำหรับเคล็ดลับเพื่อสร้างเครื่องหมายการค้าอ๊ายหย่าย "วิงแจก" ของครอบครัวคุณยาย เกวี๊ยน ในขณะที่ผ้าที่ทำมาตัดชุดอ๊าวหย่ายก็เหมือนร้านอื่นๆนั้น คุณยาย เกวี๊ยน ได้เผยว่า เหตุผลหลักคือความหลงไหลอาชีพ เข้าใจความต้องการของลูกค้า ปรับตัวเข้ากับแนวโน้ม ความต้องการของตลาด โดยไม่ว่าชุดอ๊าวหย่ายจะมีการปรับเปลี่ยนยังไงแต่ก็ต้องเสริมความงาม ทำให้ร่างกายของผู้สวมใส่ให้ดูโดดเด่น "การตัดชุดอ๊าวหย่ายต้องเหมาะสมกับร่างกายของผู้สวมใส่ เช่นส่วนเอวต้องมีเอว หน้าอกด้านบนต้องกระชับ เช่นชุดอ๊าวหย่ายเมื่อก่อนส่วนล่างของเสื้อจะใหญ่กว่า แต่ปัจจุบัน เน้นแหวกด้านข้างมากขึ้น เมื่อก่อน คอเสื้อของชุดอ๊าวหย่ายสั้นกว่า แต่ปัจจุบันยาวขึ้น ซึ่งเราต้องปรับให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง"

จากความหลงไหลอาชีพชุดอ๊าวหย่ายของคุณยายเกวี๊ยนได้รับความนิยมจากลูกค้าอยู่เสมอและมีลูกค้ามาสั่งซื้อถึงที่ร้านนับสิบชุด

"ดิฉันมาซื้อชุดอ๊าวหย่ายที่นี่ตั้งแต่ปี ๑๙๗๖ เมื่อเร็วๆนี้ ดิฉันก็มาสั่งตัดชุดใหม่ ดิฉันซื้อชุดอ๊าวหย่ายที่นี่ถึง ๓๐ ชุดและไม่เคยต้องแก้ใหม่เพราะเจ้าของร้านตัดสวยมาก"

"ชุดอ๊าวหย่ายที่นี่มีชื่อเสียงมาก ครอบครัวดิฉัน รวมทั้งคุณป่าย่ายตายาย พี่น้องและคุณลุงก็มาตัดชุดอ๊าวหย่ายที่นี่ และแนะนำให้ดิฉันมาที่นี่ ดิฉันได้สั่งตัดชุดอ๊าวหย่ายหลายชุดและชอบชุดอ๊าวหย่ายที่นี่มาก"

ภายในร้านได้รับการตกแต่งด้วยชุดอ๊ายหย่ายแบบดั้งเดิมและแบบใหม่ๆหลายชุดด้วยสีสันและลวดลายที่หลากหลาย

ด้วยประสบการณ์ในอาชีพนี้ที่ยาวนานกว่า ๖๐ ปี คุณยาย เกวี๊ยน ได้มองเห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของชุดอ๊าวหย่ายเวียดนาม จากชุดแบบดั้งเดิมจนถึงชุดสมัยใหม่ แต่สำหรับคุณยาย เกวี๊ยน ชุดอ๊าวหย่ายไม่เพียงแต่เป็นเครื่องนุ่งห่มเท่านั้น หากเป็นชุดที่ทำให้ผู้สวมใส่ดูภูมิฐานและมีเสน่ห์ ปัจจุบัน ลูกของคุณยาย เกวี๊ยน ทั้งหมด ๗ คนส่วนใหญ่สานต่ออาชีพของครอบครัว ลูกสาวและลูกสะใภ้ทำงานที่ร้านกับแม่ ส่วนลูกชายคนสุดท้องได้เปิดร้านตัดชุดอ๊าวหย่ายของตนเอง "ดิฉันยังคงสืบทอดอาชีพให้แก่ลูกหลาน เพราะนี่คืออาชีพที่บรรพบุรุษได้ทิ้งไว้ให้และถึงแม้ไม่ใช่อาชีพที่สร้างความร่ำรวยแต่ก็ไม่ทำให้อดอยาก การประกอบอาชีพนี้ทำให้ดิฉันสามารถเลี้ยงลูกให้เป็นคนดี ส่งเสียให้ทุกคนได้เรียนจนจบและมีงานทำ"

ทุกวันนี้ คุณยาย เกวี๊ยน ยังคงตั้งใจประกอบอาชีพตัดชุดอ๊าวหย่ายต่อไปเพื่อรักษาเอกลักษณ์วัฒนธรรมของประชาชาติ ซึ่งถ้ามีโอกาสเดินทางมาเยือนถนนโบราณ ๓๖ สาย คุณผู้ฟังอย่าลืมแวะมาเยือนร้านนี้เพื่อมีความเข้าใจและมีความรักชุดอ๊าวหย่ายเวียดนามมากขึ้นนะคะ./.