ขนมอากว๊าด ขนมแห่งความรักของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่าโอย (Photo Internet)

ในหลายปีมานี้ เพื่อประชาสัมพันธ์วัฒนธรรมและการท่องเที่ยวของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่างๆในเวียดนาม ในโซนแนะนำบ้านตัวอย่างของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่าโอยที่หมู่บ้านวัฒนธรรม การท่องเที่ยวชนเผ่าต่างๆเวียดนามในด่งโม ตัวเมืองเซินไตย กรุงฮานอย สตรีต่าโอยได้ผลัดเปลี่ยนกันมาอยู่อาศัยเพื่อผลิตและแนะนำผลิตภัณฑ์พื้นเมืองของชนกลุ่มน้อยเผ่าตน เช่น ขนอากว๊าดให้แก่นักท่องเที่ยว

ในชุดพื้นเมืองลายสีดำสลับกับสีแดงและร้อยด้วยดอกสีขาวของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่าโอย คุณ โห่ถิทูและคุณแม่หน้าตายิ้มแย้มกำลังห่อขนมอากว๊าดและตอบคำถามต่างๆของนักท่อง เธอเผยว่า ได้มาอาศัยในหมู่บ้านวัฒนธรรม การท่องเที่ยวชนเผ่าต่างๆเวียดนามในด่งโม 3 เดือนแล้ว แม้จะคิดถึงบ้านแต่ก็ยินดีและรู้สึกภูมิใจที่ได้มีโอกาสแนะนำเอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่าโอยให้แก่นักท่องเที่ยว            “สตรีต่าโอยทุกคนทำขนมอากว๊าดเป็น เพราะขนมอากว๊าดเป็นสัญลักษณ์แห่งความรัก หมายถึงความรักของแม่ที่มีต่อลูกและของภรรยาต่อสามี เป็นต้น เมื่อมีลูกสาวแต่งงาน แม่ก็จะทำขนมอากว๊าดให้ลูกสาวนำไปให้ครอบครัวของสามี ขนมนี้ต้องทำเป็นคู่เพื่อสะท้อนการอยู่เป็นคู่กันและความสุขในครอบครัว”

แนะนำการทำขนมอากว๊าดกับนักท่องเที่ยว (Photo dantri)

“อากว๊าด” ในภาษาต่าโอยหมายถึง “เขาควาย” เพราะมีรูปร่างเหมือนเขาควาย ชาวต่าโอยมีเรื่องเล่ากันว่า ในอดีตชาวต่าโอยยังไม่รู้จักวิธีการปลูกข้าวและข้าวโพดเพื่อใช้เป็นอาหาร ต่อมามีหนุ่มชื่อตาตืยได้มาสอนให้ชาวบ้านรู้จักวิธีปลูกข้าว ข้าวโพด เลี้ยงสัตว์ ก่อสร้างที่อยู่อาศัยที่ปลอดภัยจากสัตว์ร้ายและสร้างชีวิตที่สันติสุข เมื่อเสียชีวิต ตาตืยได้กลายเป็นควาย ชาวบ้านได้ตั้งศาลเจ้าเพื่อบูชา เมื่อถึงช่วงเทศกาลปีใหม่และเทศกาลอื่นๆ ชาวต่าโอยมักจะทำขนมอากว๊าดเพื่อถวายแด่ท่านตาตืยเพื่อแสดงความสำนึกในบุญคุณ

นางโห่ถิแมใช้ใบ “ด๊อด” ซึ่งเป็นใบไม้ชนิดหนึ่งที่เก็บจากป่ามาม้วนให้เป็นรูปทรงเขาควาย ต่อจากนั้นก็ใส่ข้าวเหนียวแล้วปิบให้เป็นรูปทรงเขาควายและใช้เชือกมัดให้เรียบร้อย เมื่อทำได้สองอัน เธอก็ใช้เชือกมัดติดกันให้เป็นคู่แล้วแช่น้ำประมาณ 2 -3 ชั่วโมงก่อนนำไปต้มให้สุก ซึ่งก็ใช้เวลา 2 ชั่วโมงเช่นกันและเพื่อให้ขนมนุ่มเหนียวอร่อยและหอม นอกจากต้องใช้ข้าวสารเหนียว “ทาน” ซึ่งเป็นข้าวเหนียวเฉพาะถิ่นของอำเภออาเลื้อย จังหวัดเถื่อเทียนเว้ที่เพิ่งเก็บเกี่ยวแล้ว ก็ต้องมีเคล็ดลับพิเศษอีกด้วย            “เคล็ดลับคือต้องใส่ข้าวในปริมาณที่พอเหมาะ หากมากเกินไปขนมจะแข็ง หากน้อยก็จะนิ่มและไม่เป็นรูปร่าง ส่วนข้าวสารเหนียวก็ต้องตำด้วยมือเพื่อรักษากลิ่นหอมของข้าวใหม่”

(Photo dantri)

เมื่อลิ้มลองขนมเขาควายที่เพิ่งทำสุกใหม่ที่เหนียวนุ่ม มีสีชมพูอ่อน ซึ่งเป็นสีพิเศษของข้าวเหนียว “ทาน” คุณ อภิชาติ อบอาย นักท่องเที่ยวชาวไทยให้ข้อสังเกตว่า “สำหรับขนมที่เวียดนามทำจากข้าวเหนียวแล้วจะต้มให้สุก จำไม่ได้ว่าชื่ออะไรแต่ว่าเวลาทานเราเอาไปจิ้มกับงา ก็จะได้ความหอมของข้าวสารเหนียวที่เขาปลูกในพื้นที่ที่เป็นที่เฉพาะนะครับ ก็อร่อย แปลกๆดีนะครับ ถ้าเทียบกับขนมในเมืองไทยก็จะประมาณข้าวต้มมัด ข้าวต้มที่เป็นสามเหลี่ยมแบบนี้เมืองไทยก็เรียกเขาควาย ก็จะกินกับน้ำแข็งไส ซึ่งก็จะมีการใส่น้ำเชื่อม น้ำแข็ง แล้วข้าวเหนียวนี้เป็นเครื่องอยู่ที่ท้องถิ่นของไทย เขาเรียกว่าเขาควาย เป็นข้าวเหนียวบ้านมีรูป 3 เหลี่ยม ก็เป็นอีกรสชาติหนึ่งแต่ของที่เวียดนาม ข้าวเหนียวต้มก็จะจิ้มเฉยๆ นี่ก็อร่อยดีแต่มันจะคล้ายกับข้าวต้มของไทยอีกแบบหนึ่งที่เป็นข้าวต้มของภาคอีสาน ข้าวต้มแล้วก็จิ้มกับน้ำตาลหรือกินกับมะพร้าวที่เป็นขูดๆ ก็เลยเรียกว่าข้าวต้มเหมือนกันแต่บางที่จะมีไส้หรือไม่มีไส้ก็ได้ ผมมองว่า มันน่าจะเหมือนๆกัน”

ในชีวิตประจำวัน ขนมอากว๊าดมีประโยชน์มาก โดยชาวต่าโอยมักจะใช้เป็นอาหารในขณะเข้าป่าเพราะมีน้ำหนักเบา กินแล้วอยู่ท้อง ไม่หิว ขนมอากว๊าดมักจะทานกับเนื้อไก่และปลาย่าง บางทีก็ใช้แทนข้าวในงานเทศกาลต่างๆ ซึ่งถ้าหากอยากลิ้มลองเมนูอร่อยนี้ ก็เชิญท่านไปเที่ยวหมู่บ้านวัฒนธรรม การท่องเที่ยวชนเผ่าต่างๆเวียดนามในด่งโม ตัวเมืองเซินไตย กรุงฮานอย หรือหมู่บ้านของชนกลุ่มน้อยเผ่าต่าโอยที่อำเภอต่างๆในภาคกลางเวียดนาม เช่น อำเภออาเลื้อย จังหวัดเถื่อเทียนเว้.