ศิลปินดีเด่นเหงวียนหึวเหิวและพิณเหงวียดที่มี2คันทวน
Minh Ngoc- VOV5 -  
(VOVWORLD) -พิณเหงวียดของเวียดนามมีลัษณะคล้ายกระจับปี่ของไทย ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีประเภทดีดที่มี1คันทวนและ2สายแต่ตัวกะโหลกของพิณเหงวียดมีรูปวงกลมเหมือนดวงจันทร์ หลายศตวรรษได้ผ่านพ้นไป พิณเหงวียดยังคงเป็นเครื่องดนตรีหลักในวงดนตรีพื้นเมืองของเวียดนามและพิณเหงวียดยังถูกใช้แสดงร่วมกับเครื่องดนตรีอื่นๆ รวมถึงการแสดงเดี่ยว ปัจจุบันนี้ พิณเหงวียดก็ได้รับการพัฒนาเพื่อตอบสนองแนวทางของดนตรียุกใหม่ ซึ่งนาย เหงวียนหึวเหิวเป็นศิลปินคนแรกของเวียดนามที่ได้มีความคิดริเริ่มในการปรับปรุงพิณเหงวียดที่มี2คันทวน ซึ่งช่วยให้ศิลปินสามารถเล่นเพลงได้หลากหลายมากขึ้น
นาย เหงวียนหึวเหิวและพิณเหงวียดที่มี2คันทวน |
บนเวทีของศูนย์แลกเปลี่ยนวัฒนธรรมย่านโบราณฮานอยเลขที่50ถนนด่าวยวีตื่อในบ่ายวันหยุดสุดสัปดาห์ นาย เหงวียนหึวเหิวในชุดอ๊าวหย่ายสีน้ำตาลกำลังแสดงเพลง “บ้านเกิดของฉัน”ของศิลปินดีเด่นและครูประชาชนซวนขายผู้ล่วงลับ ซึ่งเป็นเพลงใหม่ที่แต่งขึ้นตามแนวดนตรีพื้นเมืองเจิ่ววัน ขณะที่ทำการแสดง ศิลปิน เหงวียนหึวเหิวก็สลับด้านพิณในการเล่น ซึ่งก็ดึงดูดความสนใจของผู้ชมเป็นอย่างมาก
“เมื่อก่อนนี้ ดิฉันทราบแต่ว่า พิณเหงวียดมี1คันทวนและ2 สายแต่วันนี้เมื่อเห็นศิลปินสลับด้านของพิณนี้ ดิฉันรู้สึกแปลกใจมากเมื่อเห็นว่า พิณเหงวียดมีสองคันทวน”
ศิลปินดีเด่น เหงวียนหึวเหิว หัวหน้าวิชาเครื่องดนตรีพื้นเมืองของวิทยาลัยศิลปะฮานอย ปีนี้ อายุ56ปี เขามีประสบการณ์เล่นพิณเหงวียด40ปีและเป็นหนึ่งในศิลปินเล่นพิณเหงวียดที่มีชื่อเสียงของเวียดนาม ซึ่งในหมู่ศิลปินรู้จักนาย เหงวียนหึวเหิวไม่เพียงแต่เป็นผู้เล่นพิณเหวียดที่เก่งเท่านั้นหากยังต่างมีความประทับใจเนื่องจากความทุ่มเทของเขาในการปรับปรุงพิณเหงวียด นาย เหงวียนหึวเหิวได้กล่าวถึงเหตุผลที่ทำให้เขาทำการปรับปรุงพิณเหงวียดว่า “เมื่อแสดงเพลงใหม่ที่ได้รับการแต่งตามแนวดนตรีพื้นเมือง มีบางทีศิลปินต้องตั้งสายพิณและปรับลูกบิดให้เหมาะสมเพื่อบรรเลงซึ่งทำให้ศิลปินมีความลำบากไม่น้อย นี่ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ผมมีความคิดริเริ่มปรับปรุงพิณเหงวียด โดยสามารถแสดงทั้งเพลงพื้นเมืองและเพลงใหม่ได้”
ภายหลังนับสิบปี นาย เหงวียนหึวเหิว ได้เห็นถึงข้อจำกัดในการใช้พิณเหงวียดเล่นเพลงสมัยใหม่ ซึ่งเขาต้องใช้เวลานานในการคิดค้นวิธีแก้ไขข้อจำกัดของพิณเหงวียด โดยเขาได้ทดลองทำพิณ7-8อัน รวมทั้ง การปรับเปลี่ยนรูปแบบและวัสดุอุปกรณ์ในการทำพิณ “เมื่อก่อนนี้ ผมเคยทดลองทำพิณเหงวียดที่มี3สาย ค่าใช้จ่ายในการทำพิณนี้อยู่ที่กว่าสิบล้านด่งแต่ข้อจำกัดของพิณดังกล่าวคือเมื่อใช้นิ้วติดสายใดสายหนึ่งก็ติดสายกลาง ต่อมาผมก็ทดลองทำพิณเหงวียดตามแบบกีตาร์ที่มีสายปลั๊กแต่เสียงก็ไม่ไพเราะ ผมก็เคยทดลองทำพิณเหงวียดด้วยไม้สน ซึ่งเป็นไม้ที่ใช้ทำไวโอลินเชลโล่แต่เมื่อทำแล้ว เสียงพิณไม่เหมือนเสียงพิณเหงวียดพื้นเมือง”
พิณเหงวียดที่มี2คันทวน |
ความคิดริเริ่มทำพิณเหงวียดที่มี2คันทวนได้ฉุกขึ้นมาในตอนที่ไปประเทศเม็กซิโกเมื่อปี2010 โดยนาย เหงวียนหึวเหิวได้มีโอกาสชมศิลปินต่างชาติบรรเลงเครื่องดนตรีที่ได้รับการปรับปรุง เช่น กีตาร์ที่มี2คันทวน “การทำพิณนี้ต้องทำอย่างพิถีพิถันเพราะต้องเพิ่ม1คันทวน ดังนั้น เราต้องทำแม่พิมพ์ใหม่ ตอนแรก ตัวกะโหลกของพิณเหงวียดพื้นเมืองมีเส้นผ่าศูนย์กลาง30เซนติเมตร ส่วนตัวกะโหลกของพิณเหงวียดแบบใหม่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง40เซนติเมตร คันทวนก็ยาวกว่า บนพิณ มีข้อต่อเพื่อเชื่อมพิณที่มี2คันทวนและเสียงพิณก็เหมือนพิณเหงวียดเหมือนกัน”
นาย เหงวียนซวนบั๊ก หัวหน้าวิชาการแสดงละครพื้นเมืองสังกัดมหาวิทยาลัยศิลปะของกองทัพได้ประเมินเกี่ยวกับพิณเหงวียดแบบใหม่ของนาย หึวเหิวว่า “โดยปรกติ การตั้งสายพิณเหงวียดมีความยุ่งยากแต่พิณเหงวียดแบบใหม่ของศิลปินดีเด่น หึวเหิวช่วยให้ผู้เล่นสามารถเล่นได้หลากหลายมากขึ้น นี่ก็เป็นความทุ่มเทเพื่อพัฒนาพิณเหงวียดของศิลปินหึวเหิว”
ศิลปินหึวเหิวพร้อมพิณเหงวียดที่มี2คันทวนได้ไปแสดงในทั่วประเทศและในหลายประเทศ ซึ่งนาย เหงวียนหึวเหิวได้มีส่วนร่วมนำเสียงพิณเหงวียดเข้าถึงเพื่อนมิตรชาวต่างชาติ.
****ถ้าหากคุณมีโอกาสมาเยือนฮานอยและอยากลองฟังการเล่นพิณเหงวียดของศิลปิน เหงวียนหึวเหิว ก็สามารถไปได้ที่โรงละครหุ่นกระบอกน้ำทังลอง เลขที่57b ดิงเตียนหว่างในบ่ายวันพฤหัสบดีและวันเสาร์ทุกๆสัปดาห์.
Minh Ngoc- VOV5