“Tức khang” – การละเล่นพื้นบ้านที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าไต
Trình Thừa Xuân -
(VOVWORLD) - เมื่อตรุษเต๊ตและวสันตฤดูเวียนมา ก็จะมีการจัดกิจกรรมวัฒนธรรมที่สะท้อนขนบธรรมเนียมประเพณีและการละเล่นต่างๆอย่างร่าเริง เช่น “Tức khang” หรือ การเล่นลูกข่างในภาษาไต ซึ่งเป็นการละเล่นสำหรับผู้ชาย โดยแยกเล่นเป็นวงผู้ใหญ่และวงเด็ก แต่สำหรับชนเผ่าไตในอำเภอหลุกเอียน จังหวัดเอียนบ๊าย ผู้หญิงก็สามารถเล่นลูกข่างได้เช่นเดียวกับผู้ชาย
 ผู้หญิงชาวไตชวนกันเล่นลูกข่าง |
ลูกข่าง ส่วนมากจะทำจากไม้เนื้อแข็ง เช่น พันซาด ฝรั่งและส้มโอ โดยถูกกลึงให้เป็นเดือยแหลมตรงกลาง ยาว 2 เซนติเมตร มีเชือกยาวประมาณ 40–50 เซนติเมตรที่ทำจากเศษผ้าหรือเส้นฝ้าย สำหรับวิธีเล่นนั้น จะแบ่งเป็น 2 ทีม ทีมละไม่เกิน 4 คน ผู้เล่นใช้เชือกพันลูกข่างของตน โดยพันจากปลายเดือยขึ้นไปจนถึงตัวลูกข่าง เมื่อเริ่มเล่นผู้เล่นจะปาลูกข่างให้หมุนลงพื้น ถ้าหากลูกข่างของใครไม่หมุน หรือหมุนออกนอกวงจะถือว่าแพ้และผู้แพ้จะต้องนำลูกข่างของตนวางในวงกลมเพื่อให้คนอื่นปาลูกข่างให้หมุนไปชน คุณ นงถิเฮืองและนาย ลี้ดาษเจิ่ง อาศัยที่อำเภอหลุกเอียนได้เผยว่า
“ดิฉันเริ่มเล่นลูกข่างตั้งแต่ตอนเรียนชั้นป.6 ซึ่งชอบมากและเล่นทุกทีทุกเวลา แถมยังโดนพ่อแม่ดุด้วยว่า มัวแต่เล่นลูกข่าง”
“การเล่นลูกข่างช่วยส่งเสริมความสามัคคีและความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างผู้เล่น โดยเฉพาะในช่วงตรุษเต๊ต ทุกคนเล่นกันอย่างสนุกสนาน”
 ด้วยชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทำให้สามารถจัดกิจกรรมเล่นลูกข่างได้มากขึ้น |
เมื่อก่อนนี้ ชนเผ่าไต มักจะยุ่งอยู่กับการทำงานและไม่ได้เล่นลูกข่างในช่วงตรุษเต๊ต แต่ปัจจุบัน ด้วยชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทำให้สามารถจัดกิจกรรมเล่นลูกข่างได้มากขึ้น โดยเฉพาะหลังช่วงเก็บเกี่ยวและเทศกาลต่างๆ รวมถึงตรุษเต๊ต นาง หว่างถิเจื่อง อาศัยที่อำเภอหลุกเอียน ได้เผยว่า
“ชนเผ่าไตมักเล่นลูกข่างในเดือนอ้ายตามจันทรคติ ซึ่งถือเป็นกิจกรรมที่สนุกและคลายเครียดที่ดี”
ในช่วงตรุษเต๊ต ชาวบ้านจะชวนกันมาเล่นลูกข่างที่ศูนย์วัฒนธรรมประจำหมู่บ้าน โดยมีผู้เล่นและผู้ที่มาร่วมงานเป็นจำนวนมากเพื่อมีส่วนร่วมอนุรักษ์เอกลักษณ์วัฒนธรรมของชนเผ่าไต และทำให้การเล่นลูกข่างเป็นอาหารทางใจที่ขาดไม่ได้สำหรับชนเผ่าไตในอำเภอหลุกเอียน จังหวัดเอียนบ๊ายในช่วงตรุษเต๊ต.
Trình Thừa Xuân