Cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành tuyên bố tiếp tục “tình trạng khẩn cấp quốc gia” đối với Cuba, đồng thời duy trì các quy định hạn chế hoạt động neo đậu và di chuyển của tàu thuyền tới đảo quốc này. Quyết định mới nhất của ông Trump trong chính sách đối với Cuba tiếp tục là bước lùi đáng tiếc trong quan hệ song phương, đẩy Cuba và Mỹ ngày càng xa nhau.

Quyết định của Tổng thống Donal Trump đưa ra chỉ vài ngay sau khi đoàn Thượng nghị sỹ Mỹ kết thúc chuyến thăm Cuba (19 - 21/2) nhằm tìm hiểu sự thật về những thay đổi chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Cuba.

Theo quyết định này, các tàu thuộc thẩm quyền của Mỹ nếu đi vào địa phận lãnh hải của Cuba mà không được sự cho phép sẽ là vi phạm luật pháp Mỹ và "đi ngược lại với chính sách của đất nước". Tuyên bố do Nhà Trắng đưa ra cũng đề cập trực tiếp đến các biện pháp tương tự được ban hành vào các năm 1996, 2004 và 2016.

Chính sách thiếu thân thiện

Với việc ban hành quyết định mới, rõ ràng mức độ căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Cuba không hề được giảm nhiệt. Quan hệ Mỹ và Cuba đã xấu đi sau khi Washington công bố danh sách mở rộng các quan chức Cuba bị cấm giao dịch và nhập cảnh vào Mỹ, chỉ 1 tuần sau thắng lợi của Cuba trong cuộc bỏ phiếu phản đối chính sách cấm vận của Mỹ tại Đại hội đồng Liên hợp quốc (11/2017), với 191 phiếu thuận trên tổng số 193 phiếu. Tiếp đó, Washington siết chặt trở lại chính sách bao vây cấm vận với cáo buộc Chính phủ Cuba phải chịu trách nhiệm về cái gọi là các cuộc “tấn công sóng âm” nhắm vào các nhà ngoại giao Mỹ tại Cuba, điều mà phía Cuba kiên quyết bác bỏ. Trước đó, Mỹ cũng quyết định rút hơn một nửa số nhân viên ngoại giao ở Cuba về nước, trục xuất 15 nhà ngoại giao Cuba và ngừng hoạt động lãnh sự tại Cuba, với những cáo buộc tương tự về các cuộc tấn công bằng sóng âm. Đó là chưa kể đến Biên bản ghi nhớ An ninh quốc gia về Tăng cường Chính sách của Mỹ đối với Cuba do chính ông Donald Trump ký ngày 16/1/2017 tại Miami, siết chặt các quy định về đi lại, nghiêm cấm công dân Mỹ làm ăn với doanh nghiệp quốc doanh có quan hệ với quân đội và lực lượng an ninh Cuba, chấm dứt mọi hoạt động giao lưu nhân dân và chỉ cho phép tiến hành các chuyến đi thăm thân.

Rõ ràng 1 loạt chính sách mà Mỹ áp dụng với Cuba trong thời gian qua cho thấy sự thiếu thân thiện của chính quyền Tổng thống Donald Trump với quốc gia vùng Caribe này, là những "bước lùi" của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong quan hệ song phương.

Triển vọng mờ mịt

Giữa lúc căng thẳng đang leo thang trong quan hệ Mỹ - Cuba, một đoàn nghị sĩ Mỹ do Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Patrick Leahy dẫn đầu đến Cuba hôm 19/2. Dư luận hy vọng chuyến thăm 3 ngày của đoàn nghị sĩ Mỹ đem đến tín hiệu tích cực cho quan hệ song phương vốn nhiều sóng gió. Trong chuyến thăm này, nhiều chủ đề được thảo luận như hợp tác song phương về an ninh hàng hải, tìm kiếm và cứu nạn, đấu tranh chống ma túy, buôn người và nhập cư. Ngoài ra, nội dung liên quan cáo buộc "tấn công sóng âm" và sức khỏe các nhân viên Đại sứ quán Mỹ ở Cuba cũng là nội dung được đề cập. Tuy nhiên, kết quả cụ thể của chuyến thăm là gì và có tác động như thế nào tới quan hệ song phương lại không được truyền thông đưa tin rộng rãi như kỳ vọng của dư luận. Ngay cả cuộc họp báo kết thúc chuyến thăm như dự kiến của đoàn Thượng nghị sỹ Mỹ trước khi quay trở lại Washington cũng không được nhắc tới. Điều đó cho thấy kết quả chuyến thăm không mấy khả quan và triển vọng cải thiện quan hệ 2 nước  khá mờ mịt.

Mối quan hệ Mỹ - Cuba từng có thời gian ấm trở lại trong gian đoạn cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Barak Obama. Tuy nhiên việc thực hiện một chính sách cứng rắn hơn với Cuba của Tổng thống đương nhiệm Donald Trump đã đảo ngược tình hình, khiến mối quan hệ thăng trầm giữa Cuba và Mỹ gặp thêm nhiều “sóng gió”.