Trong hơn 50 năm ấy, ASEAN đã đạt được nhiều thành tựu, đem lại cho các nước thành viên những lợi ích to lớn của một môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển, một không gian hợp tác mở rộng quy tụ được hầu hết các cường quốc trong và ngoài khu vực. Trong sự lớn mạnh không ngừng đó, Việt Nam tự hào đã đóng góp một phần không nhỏ và hiện nay, với đường lối đối ngoại rộng mở, Việt Nam tiếp tục đóng góp tích cực cho mục tiêu xây dựng một cộng đồng ASEAN toàn cầu và thực hiện thành công Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu tham dự Hội nghị WEF ASEAN 2018 - Ảnh: VGP.

Năm 2018 là năm đầu tiên ASEAN bước vào chặng đường mới sau 50 năm hình thành và phát triển. ASEAN đạt được những thành tựu đáng tự hào, khẳng định vị thế của một tổ chức vững mạnh, liên kết sâu rộng và là đối tác không thể thiếu của các nước trên thế giới.

Năm 2018, dấu ấn ASEAN trong phát triển kinh tế và khẳng định vị thế

Năm 2018, tăng trưởng GDP toàn khối tiếp tục duy trì ổn định ở mức trên 5,0%. Đáng chú ý, toàn khối đã sẵn sàng cho Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư. Một trong những thành tựu đáng chú ý của sự đổi mới và công nghệ là các nước ASEAN đã nhất trí thành lập Mạng lưới thành phố thông minh ASEAN, kết nối 26 thành phố thí điểm. Đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) đạt được tiến bộ đáng kể, gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ và rõ ràng về cam kết đối với thương mại đa phương của ASEAN trong bối cảnh chống toàn cầu hóa đang ngày càng gia tăng.

Năm 2018, ASEAN cũng thể hiện rõ vai trò trung tâm trong các khuôn khổ quan hệ đối tác khác nhau giữa ASEAN với các nước và các tổ chức khu vực khác, đóng vai trò hòa giải, tạo diễn đàn để các bên đàm phán, nâng cao vai trò và vị thế của mình. Ông Vũ Hồ, Vụ trưởng Vụ ASEAN, cho rằng: "Cộng đồng ASEAN đã đem lại một môi trường cho các nước lớn tới để bàn bạc, trao đổi về tất cả các vấn đề các nước đang phải đối mặt. Có thể thấy rõ, ASEAN đã trở thành nơi để các đối tác tìm tới, trao đổi giải quyết các vấn đề toàn cầu. Lâu nay ASEAN vẫn cố gắng xây dựng một cấu trúc khu vực dựa trên luật lệ. Đây chính là sự tôn trọng luật lệ quốc tế, đề cao giá trị phổ quát của luật lệ quốc tế, được thể hiện một cách cụ thể qua trao đổi của ASEAN với bên ngoài. Đó chính là việc xây dựng COC, ngoài việc duy trì hòa bình ổn định, đóng góp quản lý xung đột tranh chấp trong khu vực, đây chính là đóng góp cho luật pháp quốc tế".

Hiện nay, ASEAN đã xây dựng Tầm nhìn của cộng đồng ASEAN dựa trên 3 kế hoạch hành động lớn. Đó là kế hoạch hành động về chính trị an ninh, văn hóa xã hội, kinh tế. Ba kế hoạch này chính là kim chỉ nam để đảm bảo các nước đều lấy đó làm mục tiêu, phương cách hoạt động để từ đó tạo ra môi trường đối thoại và hợp tác, tạo chỗ đứng, làm bàn đạp để ASEAN tiếp tục phát triển từ nay tới sau năm 2025.

Việt Nam tích cực đóng góp xây dựng Cộng đồng ASEAN

24 năm kể từ khi gia nhập ASEAN, Việt Nam luôn xác định ASEAN là một ưu tiên chiến lược trong chính sách đối ngoại của mình. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã một lần nữa khẳng định chủ trương và phương châm “Chủ động, tích cực và có trách nhiệm cùng các nước ASEAN xây dựng Cộng đồng vững mạnh”. Thành công của ASEAN trong năm qua có sự đóng góp đáng kể của Việt Nam, thể hiện trong hầu hết các hoạt động hợp tác ASEAN. Nổi bật nhất là việc đăng cai tổ chức Diễn đàn kinh tế thế giới về ASEAN (WEF-ASEAN), góp phần tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực.

Năm 2020, Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ tịch ASEAN. Đây là cơ hội của Việt Nam thúc đẩy xây dựng Cộng đồng vững mạnh hơn. Đồng thời là trách nhiệm để dẫn dắt ASEAN không những vững mạnh về mặt nội bộ, mà còn phải tăng thêm uy tín, vai trò ở khu vực cũng như đóng góp vào tiến trình, sự quan tâm của toàn cầu. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp thành lập Ủy ban quốc gia ASEAN cuối tháng 12/2018, nhấn mạnh: "Việc tổ chức thành công năm Chủ tịch ASEAN 2020 có ý nghĩa rất quan trọng, là thời điểm để ASEAN đánh giá giữa kỳ và quyết định những bước đi tiếp theo trong chặng đường về đích để thực mục tiêu xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN vào năm 2025. Sự kiện này sẽ tạo ra vận thế mới để phát huy tối đa lợi thế, tiềm năng đất nước, nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam. Tôi xin khẳng định, Việt Nam coi trọng, trông đợi và sẵn sàng làm hết sức mình để năm Chủ tịch ASEAN 2020 thành công".

Để cùng hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2025, Việt Nam đang tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò của mình, đẩy mạnh các lĩnh vực hợp tác thực chất, mang lại lợi ích cụ thể cho người dân từng quốc gia thành viên. Trên hết, Việt Nam luôn đề cao tinh thần đoàn kết, thống nhất và các nguyên tắc giá trị đã làm nên bản sắc và thành công của ASEAN.