Trong gần bốn thập kỷ qua, Quỹ Phát triển Nông nghiệp quốc tế (IFAD) đã đồng hành và hỗ trợ rất tích cực cho công tác giảm nghèo và phát triển nông thôn tại Việt Nam, nhất là tại các khu vực miền núi và khó khăn. Hiện IFAD đang triển khai nhiều dự án về nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời cũng giúp Việt Nam gia tăng trong vai trò hoạt động chung.

Trong tiến trình chuyển sang trở thành quốc gia có mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030, Việt Nam đang phải đổi mặt với việc tiếp cận nguồn tài chính ưu đãi bị hạn chế. Vì thế rất cần có thêm những giải pháp tài chính sáng tạo. Hiện IFAD đang có những dự án hỗ trợ, thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp bền vững tại Việt Nam. Phóng viên VOV5 phỏng vấn ông Ambrosio N. Barros, Giám đốc Quốc gia của IFAD tại Việt Nam.

Nghe âm thanh tại đây: 

Ông Ambrosio Barros: Xin cảm ơn VOV rất nhiều vì đã cho tôi cơ hội chia sẻ những gì IFAD đã và đang làm tại Việt Nam. Trong 30 năm qua, IFAD đã tập trung vào bốn lĩnh vực chính. Đầu tiên là hỗ trợ cho các hộ nông dân sản xuất nhỏ. Chúng tôi đã giúp hàng triệu hộ nông dân sản xuất nhỏ, cải thiện năng suất và khả năng phục hồi của họ. 16 dự án của chúng tôi tại Việt Nam đã huy động được hơn 788 triệu đô la Mỹ để tài trợ cho các dự án giúp cải thiện cuộc sống của 735.000 gia đình.

Chúng tôi cũng đã thúc đẩy chuỗi giá trị, giúp nông dân kết nối với thị trường và có được mức giá công bằng, cũng như các sáng kiến tài chính nông thôn, giúp cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng, cho phép các hộ gia đình đầu tư vào các hoạt động bền vững. Cuối cùng, chúng tôi đã đóng góp vào các cải cách chính sách bằng cách hợp tác với các cơ quan chính phủ về các cải cách hỗ trợ phát triển nông thôn.

Ông Ambrosio Barros, Giám đốc Quốc gia của IFAD tại Việt Nam. Ảnh Phạm Hoàng

PV: Thưa ông, mới đây, IFAD và Chính phủ Việt Nam đã hoàn tất việc tài trợ cho RECAF, một dự án về giảm phát thải ở Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ. Động lực nào thúc đẩy IFAD khởi động dự án này?

Ông Ambrosio Barros: Dự án RECAF đáp ứng một số nhu cầu quan trọng: Đầu tiên là tính cấp thiết của việc giải quyết tác động của biến đổi khí hậu đối với nông nghiệp ở một số tỉnh dễ bị tổn thương nhất tại Việt Nam, Tây Nguyên. Thứ hai là trao quyền cho các cộng đồng nông thôn để thích nghi và phấn đấu trong những điều kiện thay đổi này. Thứ ba là đảm bảo rằng Việt Nam vẫn phù hợp với chương trình nghị sự năm 2030 thông qua cam kết thực hiện các hoạt động bền vững, giảm phát thải và tăng cường khả năng phục hồi. Bằng cách đó, chúng ta đảm bảo rằng Việt Nam giải quyết được các Mục tiêu Phát triển Bền vững.

Ông Ambrosio Barros: Dự án này hy vọng sẽ đóng góp vào một số Mục tiêu Phát triển Bền vững, nhưng tôi xin tập trung vào ba trong số đó. Đầu tiên là "không đói nghèo". RECAF có kế hoạch cải thiện các hoạt động nông nghiệp để đưa cộng đồng thoát khỏi đói nghèo. Thứ hai là "không còn nạn đói". Dự án này sẽ đảm bảo an ninh lương thực thông qua các hoạt động bền vững. Mục tiêu Phát triển Bền vững thứ ba là "hành động vì khí hậu". Ý tưởng là đóng góp vào tính bền vững của môi trường và hoạt động vì biến đổi khí hậu. Chúng tôi sẽ thực hiện điều đó bằng cách thúc đẩy tính bao trùm và tính bền vững thông qua sự tham gia và trao quyền cho cộng đồng.

Dự án RECAP giúp nông dân ở Bắc Kan xóa đói giảm nghèo bền vững. Ảnh IFAD Vietnam.

Mục tiêu của dự án sẽ là khoảng 100.000 hộ gia đình nhỏ và chúng tôi sẽ tập trung vào các nhóm dân tộc thiểu số, phụ nữ và thanh niên. Chúng tôi tin rằng họ là những nhóm dân số dễ bị tổn thương nhất tại Việt Nam. Điều chúng tôi hy vọng đạt được là tăng tài sản nông nghiệp và an ninh lương thực cho những nhóm dân số này. Chúng tôi hy vọng có thể cải thiện sinh kế và khả năng phục hồi của họ trước biến đổi khí hậu và thúc đẩy quản lý rừng và bảo tồn đa dạng sinh học tốt hơn. Dự án RECAF dự kiến sẽ chính thức ra mắt vào tháng 6 năm 2025, đánh dấu bước tiến quan trọng hướng tới phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam.

PV: Như ông vừa chia sẻ, thì IFAD muốn hợp tác với khu vực tư nhân. Ông có thể chia sẻ thêm về kế hoạch hợp tác này?

Ông Ambrosio Barros: Câu hỏi rất hay! Theo truyền thống, IFAD cung cấp tài chính cho chính phủ và tất cả tài chính của IFAD đều tập trung vào các vùng nông thôn. Gần đây, chúng tôi đã thay đổi cách tiếp cận của mình, vì chúng tôi tin rằng phát triển bền vững cũng phụ thuộc vào khu vực tư nhân và các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ. Vì vậy, hiện chúng tôi đang phát triển các công cụ để hợp tác chặt chẽ hơn với khu vực tư nhân.

Có hai công cụ chính. Chúng tôi có thể cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cho các doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ. Hoặc chúng tôi có thể thực hiện trong một dự án điển hình, nhưng thông qua tài chính hỗn hợp nhiều hơn. Cái mà chúng tôi gọi là 'tài chính hỗn hợp' về cơ bản là đưa ra cái mà chúng tôi gọi là 'quan hệ đối tác công tư', trong đó những người nông dân nhỏ cũng là một phần của trò chơi, một phần của phương trình. Nhưng, ví dụ, khu vực tư nhân có thể được hưởng lợi từ sự hỗ trợ của IFAD để khuyến khích họ đến những nơi mà họ thường không đến. Như bạn biết đấy, các doanh nghiệp nhỏ thường không phải là những người chấp nhận rủi ro. Họ không muốn đến các khu vực rừng ở một quốc gia đang phát triển. Với sự hỗ trợ của IFAD, họ sẽ đến những nơi mà họ thường không đến, và ý tưởng là họ bắt đầu đầu tư vào những nơi mà họ thường không đầu tư. Đây là vai trò mà IFAD muốn đảm nhiệm.

PV: Nhìn về tương lai, ông hình dung như thế nào về trò của Quỹ Nông nghiệp phát triển quốc tế trong thập kỷ tới.

Ông Ambrosio Barros: Tôi thấy tương lai của IFAD tại Việt Nam theo năm bước: Đầu tiên, tôi hy vọng IFAD sẽ vẫn là đối tác hàng đầu của chính phủ trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi nông nghiệp của Việt Nam. Thứ hai, tôi hy vọng chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng các mô hình thành công bằng cách mở rộng các sáng kiến nông nghiệp thông minh thích ứng với khí hậu. Lĩnh vực thứ ba mà tôi thấy chúng tôi vẫn có vai trò là hợp tác với khu vực tư nhân.

Chúng tôi hy vọng có thể tiếp tục tận dụng các khoản đầu tư từ khu vực tư nhân để phát triển bền vững. Lĩnh vực thứ tư sẽ là tăng cường quan hệ đối tác. Tôi tin rằng, sự hợp tác tài chính với chính quyền địa phương và cộng đồng sẽ cho phép chúng tôi tạo ra các mối quan hệ bền vững với khu vực tư nhân, với chính quyền trung ương và địa phương, và với cộng đồng. Lĩnh vực cuối cùng tôi nghĩ sẽ quan trọng là đảm bảo một cách tiếp cận toàn diện. Điều này có nghĩa là tập trung vào bình đẳng giới, sự tham gia của thanh niên và các hệ thống môi trường, để đảm bảo rằng tác động của các hoạt động này kéo dài ở Việt Nam.

PV: Vâng xin trân trọng cảm ơn Ông về cuộc trò chuyện này.